Phần lớn máy tính Windows hiện nay đều sử dụng vi xử lý x86 từ Intel hoặc AMD. Tuy nhiên, cũng có những mẫu máy được trang bị chip ARM với ưu và nhược điểm riêng. Việc phân biệt hai loại này khá quan trọng, bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu năng cũng như khả năng tương thích phần mềm.
Trước hết, cần lưu ý rằng máy tính ARM không hoàn toàn đồng nghĩa với Copilot+ PC. Lứa Copilot+ PC đầu tiên đúng là sử dụng chip Snapdragon ARM, nhưng sau đó Intel và AMD cũng tung ra nhiều mẫu Copilot+ chạy nền tảng x86. Nghĩa là, có Copilot+ PC dùng ARM, nhưng cũng có Copilot+ chạy x86, và ngược lại.
Để xác định một chiếc PC có dùng ARM hay không, bạn có thể dựa vào thông số và nhãn dán của sản phẩm. Nếu trong tên gọi hoặc cấu hình xuất hiện từ “Snapdragon” – chẳng hạn như “Snapdragon X Elite” trên mẫu Lenovo Yoga Slim 7x – thì gần như chắc chắn đó là một chiếc máy Windows 11 trên ARM. Trong tương lai, MediaTek cũng dự kiến tham gia thị trường PC, vì vậy nếu thấy chip mang thương hiệu này, khả năng cao đó cũng là ARM. Một số máy còn có nhãn “Snapdragon” dán ngay trên thân hoặc hộp đựng, giúp người dùng nhận diện dễ dàng hơn.
Ngoài ra, danh sách cấu hình sản phẩm đôi khi sẽ ghi rõ “Windows 11 on ARM” hoặc “Windows 11 Home 64 ARM”. Tuy nhiên, không phải nhà sản xuất nào cũng công khai chi tiết này, nên tốt nhất vẫn nên kiểm tra kỹ.
Nếu đang sử dụng máy và muốn chắc chắn, bạn có thể mở ứng dụng Cài đặt trên Windows, vào mục Hệ thống > Giới thiệu . Tại đây, phần “System type” sẽ cho biết máy dùng chip gì: nếu ghi “ARM-based processor” nghĩa là máy chạy ARM, còn “x64-based processor” tức là máy dùng x86.
Một cách khác là dùng Terminal hoặc PowerShell. Chỉ cần gõ lệnh:
$env:PROCESSOR_ARCHITECTURE
Kết quả sẽ trả về “ARM64” nếu máy dùng ARM 64-bit, “ARM” nếu là ARM 32-bit, hoặc “x64/x86” trong trường hợp chạy chip Intel/AMD. Lệnh gwmi win32_Processor cũng có thể cung cấp thêm thông tin chi tiết về mẫu CPU và tốc độ xử lý.
Vậy tại sao ARM lại quan trọng? Thực tế, Windows 11 trên ARM có giao diện giống hệt Windows thông thường, nhưng phần mềm viết cho ARM vẫn còn khá hiếm. Để khắc phục, Microsoft phải dùng lớp giả lập x86, điều này đôi khi khiến ứng dụng chạy chậm hoặc không hoạt động ổn định. Tin vui là ngày càng nhiều phần mềm đã có bản ARM-native, từ các trình duyệt web phổ biến đến Zoom, Slack, Photoshop, Office hay Google Drive. Dẫu vậy, một số game, đặc biệt là game có công nghệ chống gian lận, vẫn chưa thể chạy.
Nếu bạn ưu tiên khả năng tương thích tối đa với phần mềm và trò chơi, PC chạy x86 vẫn là lựa chọn an toàn hơn ở thời điểm hiện tại. Còn nếu chấp nhận vài hạn chế, máy tính Windows trên ARM mang lại trải nghiệm mới mẻ, tiết kiệm điện và đang dần trở nên hữu ích hơn khi hệ sinh thái phần mềm mở rộng.