Tổng quan: Windows Vista RC1 đã ở mức hoàn thiện nhất?

Phiên bản mới “Release Candidate” (RC1) của hệ điêu hành Windows Vista đầy tính hứa hẹn và hiện chỉ có một vài rắc rối nhỏ trong vấn đề về tính liên tục của chương trình. Liệu Microsoft đã ưng ý với phiên bản này chưa?

Sự chờ đợi dài dằng dặc để có được một phiên bản Windows Vista dùng được cuối cùng cũng kết thúc. Phiên bản gần đây nhất Release Candidate 1 (tức RC1) của Windows Vista có tốc độ nhanh hơn, bộ lọc và phần trợ giúp nhỏ gọn hơn, giao diện dễ sử dụng hơn rất nhiều so với các phiên bản trước đây. Phiên bản này giúp Microsoft củng cố thêm lòng tin về khả năng thành công của kế hoạch tháng 1 năm 2007, chính thức phát hành hệ điều hành Windows Vista cho người tiêu dùng.

Với Release Candidate 1, Vista ngày gần hơn với phiên bản chính thức

RC1 Vista nâng cao khả năng thực thi chương trình đáng kể so với Beta 2, hoạt động mạng và chức năng hỗ trợ mạng không dây được cải tiến nhiều; Control Panel được thiết kế tốt hơn, đặc biệt là chức năng “fit and finish” tốt hơn rất nhiều. Mới chỉ xuất hiện lần đầu tiên, nhưng dường như Vista RC1hoàn toàn có thể khiến Windows Vista được phát hành chính thức vào ngày 31 tháng 1 năm 2007. Đây là hệ điều hành mà nếu như không hoàn hảo trong lần đầu tiên thì sẽ hoàn hảo dần với từng phiên bản kế tiếp.

(Chú ý rằng bài tổng quan này được viết dựa trên mã của phiên bản trước RC1, được phát hành một vài ngày trước khi phát hành mã RC1 thực. Microsoft khẳng định rằng giao diện và thành phần của RC1 chỉ có sự khác biệt nhỏ so với lần kiểm tra đầu tiên).

Cài đặt và thực thi chương trình tốt hơn

Những cải tiến trong chương trình thực thi của Vista rất đáng chú ý và gây được ấn tượng sâu sắc. Tốc độ hiển thị màn hình, tốc độ load các trình ứng dụng nhanh. Hệ điều hành này có khả năng đáp ứng yêu cầu thực thi nhanh hơn các phiên bản trước nhiều, mặc dù vẫn còn một chút dấu hiệu chậm chạp. Trong các phiên bản trước, bạn có thể uống được một cốc café trong khi chờ đợi hoàn thành một chương trình, còn trong phiên bản này, hệ điều hành như được tăng thêm chất kích thích caffein.

Lấy ví dụ với Microsoft Word, tốc độ được tăng lên đáng kể. Trong phiên bản Beta 2 bạn phải mất thời gian quá lâu để ghi lại một file trong lần đầu tiên. Bình thường bạn không thấy được vì quá trình ghi dường như được thực hiện ngay lập tức lúc đó. Trong RC1 thì ngược lại, có cảm giác file được ghi ngay và không có hiệu ứng chậm nào xuất hiện cả.

Tương tự, tạo ra một hộp tìm kiếm trong Word Beta2 sẽ chỉ mất lượng thời gian hết sức tối thiểu. Không có trường hợp nào hơn và đó là tốc độ mà bạn mong muốn..

Thời gian cài đặt cũng được cắt giảm. Trước đây chúng ta thường phải mất một giờ, nhưng với Vista RC1, quá trình cài đặt chỉ còn mất 40 phút. Tuy vẫn còn khá lâu nhưng chúng ta có thể chấp nhận được.

Network and Sharing Center

Sự thay đổi rõ ràng và có lẽ là đáng kể nhất là việc đặt lại tên mới “Network and Sharing Center” thay vì Network Center như các phiên bản cũ. Network and Sharing Center gồm các thành phần Control Panel và Network and Internet. Phần Network Center cũ hầu như không có tác dụng nó không cung cấp nhiều cách thức thực hiện các task mạng như bật tắt “network discovery”, chia sẻ các file tuỳ chọn và chia sẻ phương tiện truyền thông. Bạn có thể thực hiện tất cả chức năng đó với thành phần Networking and Internet và Control Panel.

Thành phần Network and Sharing Center mới hữu ích hơn nhiều so với phiên bản cũ. Nó bao gồm các tuỳ chọn click chuột đơn, nghĩa là mỗi lần bạn muốn mở một chương trình hay thực hiện một thao tác nào đó trong Network and Sharing Center, bạn chỉ phải kích một lần vào mục bạn chọn.

Danh sách các nhiệm vụ liên quan đến mạng trong Windows Vista RC1 hết sức đa dạng, chẳng hạn bật tắt, đặt tuỳ biến hoạt động cho các file chia sẻ; tra cứu nhanh phần tổng quan của kết nối mạng hiện thời, trong đó có độ dài mạng. Phần trung tâm còn có nhiều link liên kết để điều khiển và tuỳ biến mạng - đó là một cách tuyệt vời để giảm nhanh hoạt động mạng và thực hiện các thay đổi một cách nhanh chóng, dễ dàng, nhưng tốt hơn hết là bạn nên tránh thực hiện điều này.

Trung tâm Networking and Sharing Center mới

Phiên bản mới cũng sửa một số thành phần gây bực mình trong Network Center cũ chẳng hạn các biểu tượng trong khu vực Status giờ không còn nữa. Với phiên bản cũ khi kích vào biểu tượng Computer, Network hay Internet thì chẳng có gì xảy ra cả vì các biểu tượng này dường như chẳng để phục vụ cho mục đích gì rõ ràng cả, nên trong Vista RC1 chúng được loại bỏ.

Trong phiên bản mới tất cả các biểu tượng đều “Live”, chẳng hạn kích vào biểu tượng Network, bạn sẽ có một danh sách Windows Explorer của tất cả thiết bị trong mạng, từ đó bạn có thể dễ dàng kết nối với từng thiết bị. Kích vào biểu tượng Computer, bạn sẽ có cửa sổ Windows Explorer thể hiện các thư mục, thành phần trong máy. Kích vào biểu tượng Internet tức là khởi động chương trình Internet Explorer.

Còn có nhiều thay đổi trong các hoạt động mạng hữu ích khác. Lần đầu kết nối tới một mạng không dây, bạn sẽ được hỏi liệu có muốn thiết lập giá trị mặc định cho mạng hay không. Bạn có thể lưu lại các thiết lập đó vào một danh sách để có thể dễ dàng chuyển đổi giữa nhiều mạng khác nhau.

Tự chọn các thuộc tính cho mạng cũng dễ hơn với nhiều sự chọn lựa hơn. Chẳng hạn khả năng trộn nhiều mạng thành một mạng đơn, hữu ích cho những người đang sử dụng đồng thời cả mạng không dây và mạng có dây và muốn tạo các mạng riêng cho chúng.

Phiên bản Vista mới nhất dễ dàng hơn khi đặt các tuỳ biến cho mạng của bạn

Một trong những lời hứa quan trọng nhất của Microsoft là sẽ làm cho hoạt động mạng dễ dàng hơn nhưng trong phiên bản Beta 2 lời hừa đó vẫn chưa thành hiện thực. Và với phiên bản này Microsoft đã thành công và điều này đem lại thuận tiện đáng kể cho những người sử dụng mạng nhỏ.

Thiết kế logic hơn

Toàn bộ thiết kế cũng đã được nâng cấp hoàn thiện hơn. Thành phần Control Panel được thiết kế logic với ít lựa chọn trùng lặp và các liên kết rõ ràng hơn. Ví dụ trong phần Control Panel Network and Internet của phiên bản Beta 2, có tuỳ chọn cài đặt một mạng nhưng có điều là nó chỉ có thể áp dụng cho các mạng không dây, mặc dù phần thể hiện của nó nói rằng có thể áp dụng được cho cả mạng có dây. Tuỳ chọn đó và một số tuỳ chọn khác kiểu như thế đã hoàn toàn được loại bỏ ra khỏi Control Panel trong phiên bản mới.

Khu vực Welcome Center mới, được khởi chạy mặc định mỗi lần khởi động hệ điều hành Windows, cũng được thiết kế hữu ích hơn. Trước đây, dường như có quá ít hướng dẫn sử dụng cho người mới dùng Windows. Bây giờ, phần hướng dẫn không những được bổ sung về số lượng mà các biểu tượng cũng nhiều hơn, cho phép bạn liên kết tới khu vực Backup và Restore.

Khu vực Welcome Center mới có nhiều link hữu ích hơn so với các phiên bản cũ

Có nhiều biểu tượng mới vui mắt được đặt khắp hệ điều hành. Flip 3D, một trong những kỹ năng thuận tiện nhất của Aero hiện có thể sử dụng dễ dàng hơn (một biểu tượng trong khu vực Quick Launch). Bạn không cần phải dùng đến các khoá ghép nối để khởi chạy chúng như trước. (Flip 3D là bộ chuyển nhiệm vụ kích thước thứ ba, cho phép bạn chuyển qua phiên bản live trong cửa sổ mở của bạn. Nó tốt hơn và thuận tiện hơn nhiều so với cách chuyển giữa nhiều cửa sổ sử dụng Alt-Tab).

Thành phần điều khiển tài khoản ngưòi dùng (UAC) cũng được nâng cấp và thiết kế để giúp hệ điều hành an toàn hơn. Với mục đích này, nền của UAC thường có thành phần pop-up sổ xuống hỏi bạn kiểu mật khẩu hoặc có thể hỏi ở bất cứ nơi nào bạn đang thực hiện hành động có thể bị dự đoán là có hại cho hệ điều hành.

Trong các phiên bản trước đây của Vista, phần cửa sổ lệnh promp dường như xuất hiện một cách đặc biệt bất kỳ lúc nào bạn chạm vào bàn phím hay chuột. Điều náy quá bất tiện. Và nó đã được thay đổi trong Vista RC1.

User Access Control rõ ràng hơn, với ít nền prompt hơn

Các phiên bản Vista ngày càng hoàn thiện. Trong phiên bản Vista mới này, các task trong UAC ít hơn. Ở các phiên bản trước, nếu bạn muốn sử dụng Windows Defender anti-spyware, bạn phải mở màn hình lệnh UAC prompt - một lựa chọn khó chịu. Bây giờ bạn có thể sử dụng Windows Defender và nhiều tuỳ chọn, thiết lập khác mà không cần dùng đến UAC prompt.

Internet Explorer và những cải tiến khác

Internet Explorer cũng được nâng cấp với một lượng thành phần bổ sung và sửa chữa phong phú. Thành phần RSS đã được chỉnh sửa, nâng cấp về tốc độ; một số giao diện tối thiểu cũng được thay đổi. Hơn nữa, phiên bản IE trong Vista tương thích với IE 7 RC1 trong XP. Sự khác nhau chính là Windows Vista Version an toàn hơn vì nó dùng mô hình bảo mật Protected Mode không có trong Windows XP.

Nhiều người có thể không chú ý đến một vấn đề lớn: phần trợ giúp thiết bị được nâng cấp nhiều. Một trong những điều gây phàn nàn nhất ở bản Beta 2 là hỗ trợ phần cứng quá sơ sài, không thoả mãn yêu cầu của người dùng có kinh nghiệm với số lượng đáng kể vấn đề về phần cứng. Chẳng hạn như với chiếc máy Dell Inspiron E1505 của tôi từ chối nhận bộ điều hợp Wi-Fi dựng sẵn và ép tôi phải tự download, cài đặt các thiết bị. Với kiểu cài đặt này, việc nhận ra bộ điều hợp không khó khăn gì và người tiêu dùng đã ít phàn nàn hơn về các vấn đề với phần cứng.

Microsoft vẫn đang tiếp tục hoàn thiện Vista

Windows Vista có thể gần đủ hoàn chỉnh để phát hành chính thức. Nhưng như đã nói ở trên nó chưa sẵn sàng với mức hoàn thiện nhất. Vẫn còn có một số vấn đề như phần hỗ trợ mạng trong các máy tính cá nhân sử dụng Windows XP để lại nhiều thành phần rời rạc. Các máy tính thường không thể hiện các thành phần trong Network Map hoặc trong Windows Explorer. Nhưng sau đó chúng lại đột nhiên xuất hiện hoặc đột nhiên biến mất không lý do. Tôi có một số máy tính đang thể hiện hàng đợi Network khi dùng Windows Explorer, nhưng chúng lại không nằm trong Network Map.

Cũng có nhiều vấn đề với notebook. Khi tôi đóng nắp chiếc Dell Inspiron E1505 của mình, Vista RC1 không thoát khỏi tình trạng “ngủ đông” một cách phù hợp, khiến tôi phải lấy pin ra để khởi động lại máy.

Control Panel và các danh sách kết hợp, các ứng dụng applet cũng nên được ngắt lại. Microsoft đã thực hiện phân dòng công việc rất tốt, đặc biệt với danh sách Networking và Networking Center. Nhưng nên phân tách cụ thể hơn để ngăn chặn sự nhầm lẫn đến mức tối thiểu. Điều này có thể chưa tiến hành được, nhưng Microsoft hứa rằng chắc chắn giao diện người dùng sẽ được thực hiện.

Trong mục Control Panel Network and Internet có số lượng lớn các biểu tượng cho Network and Sharing cùng một link bên dưới có tiêu đề là “View network status and tasks”. Click vào biểu tượng, bạn sẽ vào được Networking and Sharing Center như bạn muốn, nhưng cũng có thể mở ra phần Center. Vậy bạn chọn mục nào?

Một thay đổi nữa cũng có thể ảnh hưởng đến một số người dùng: chương trình anti-virus scanner miễn phí, một trong các chương trình diệt virus làm việc với Vista. Nhưng chỉ có phiên bản miễn phí mới được làm việc với RC1 !

Kết luận

RC1 chắc chắn, nhanh và được cải tiến nhiều so vói Beta 2. Vẫn còn sớm để nói rằng liệu Microsoft có thực hiện được kế hoạch vào ngày 30 tháng 1 năm 2007 , phát hành chính thức Windows Vista tới người tiêu dùng hay không. Nhưng những thành công từ Vista RC1 có thể khiến chúng ta tin tường và chờ đợi một Windows Vista mới hoàn chỉnh vào sang năm.