Hiện nay, những trợ lý ảo như Siri và Alexa hay những người máy AI như Sophia, Erika đều có đặc điểm chung là giới tính nữ. Và chúng ta có thể nhận thấy, các AI nữ xuất hiện nhiều hơn AI nam. Tại sao lại có mất cân bằng giới tính trong thế giới AI như vậy?
Hướng đi để người máy nhân đạo hơn
Theo bài viết của nhà nghiên cứu Sylvie Borau, đăng trên The Conversation, khi lập trình máy tính, các chuyên gia AI ưu tiên chọn giới tính nữ là vì nữ giới có những yếu tố được coi trọng hơn nam.
Cụ thể, phụ nữ nhạy cảm hơn, có khả năng học tập cảm xúc nhiều hơn và có sự ấm áp hơn nam giới. Mà đối với AI, một trong những yếu tố để chúng có thể mô phỏng con người chính là cảm xúc.
Về lý thuyết, so với nam giới thì nữ giới sở hữu những phẩm chất tính cực của con người nhiều hơn. Vì vậy, người máy nữ được xem là có "tính người" hơn so với người máy nam.
Nhìn chung, các nghiên cứu cho thấy, giới tính nữ sở hữu những tố chất phù hợp để phát triển AI và chúng ta có xu hướng tin tưởng vào một người máy nữ nhiều hơn là một người máy nam.
Nguy cơ gia tăng bất bình đẳng giới trong thế giới AI
Theo UNESCO, sự mất cân bằng giới tính trong thế giới AI có thể tạo nên những định kiến bất lợi cho phụ nữ. Ví dụ, một nhóm người sẽ xem phụ nữ như những người chỉ phục tùng.
Sylvie Borau cho rằng, việc phát triển người máy AI và trợ lý ảo AI phần lớn đều là giới tính có thể dẫn đến nhiều hệ lụy. Trong tương lai, khi có quá nhiều AI nữ với độ chân thật cao xuất hiện, trong xã hội sẽ ngầm hình thành quan điểm coi phụ nữ là những công cụ được thiết kế để đáp ứng nhu cầu của chủ nhân, từ đó có thể khiến nhiều phụ nữ bị coi thường và mất nhân quyền hơn. Borau gọi đây là sự vật hóa con người - con người bị đối xử như một đồ vật.
Sylvie Borau cho rằng, việc xem phụ nữ là đối tượng chủ đạo để phát triển AI cần phải được xem xét lại và cần có những biện pháp để phụ nữ không mắc phải những định kiến trên. Ví dụ, Google đã quy định giọng nói của các AI của hãng sẽ được chỉ định nam/nữ ngẫu nhiên với xác suất ngang nhau.