OpenOffice.org dưới thời Oracle: Liệu sẽ ra sao?

LibreOffice tách ra riêng vì cho rằng Oracle trục lợi, khiến thế giới tiêu dùng IT tự hỏi về số phận của bộ phần mềm thay thế Office ưa thích của họ.

Nhiều tổ chức phải chi tiêu cho IT, đang tìm cách cắt giảm chi phí phần mềm, đã xem xét việc từ bỏ Microsoft Office bằng một giải pháp thay thế miễn phí hoặc gần như miễn phí. Và có một thực tế là, đại đa số người sử dụng Office chưa hề đụng tới 90% tính năng của nó – họ không cần, không muốn, không hiểu, và không muốn học. Vậy tại sao phải trả tiền cho toàn bộ các tính năng của Office?

Cho đến gần đây, giải pháp thay thế rõ ràng cho Office là OpenOffice.org, một dự án mã nguồn mở được bắt đầu bởi Sun Microsystems, bao gồm tất cả các khả năng hầu hết người dùng thực sự cần. Dù chưa tương thích 100%, OpenOffice hầu như luôn luôn thể hiện các tài liệu đặc thù được tạo từ Microsoft Office một cách chính xác. Đó là một giải pháp hợp lý cho phần lớn người dùng Office - những người không cần các biểu đồ Excel đẹp mắt hoặc các tài liệu Word phức tạp.

Nhưng đó là trước khi Oracle thâu tóm Sun và OpenOffice.org. Bây giờ mọi thứ có vẻ đang bị chao đảo.

Gần đây giới tiêu dùng IT đang tự hỏi liệu OpenOffice có còn cung cấp một thay thế đáng tin cậy cho sự đắt giá của Microsoft Office. Không ít doanh nghiệp đã đặt cược vào “cuộc chơi” miễn phí với việc chuyển sang dùng OpenOffice đang theo dõi tình hình chuyển từ xấu đến xấu hơn. Để hiểu những gì đang xảy ra, chúng ta hãy nhìn lại lịch sử.

Trở lại năm 1999, Sun Microsystems mua một sản phẩm Office có bản quyền gọi là StarOffice từ một công ty Đức. Năm 2000, Sun biến StarOffice thành một dự án mã nguồn mở, đổi tên thành OpenOffice.org (những ràng buộc nhãn hiệu thương mại ngăn cản Sun gọi OpenOffice một cách đơn giản). Các nhà phát triển tụ họp lại với dự án, gom nhóm ý tưởng tạo ra một sự thay thế nguồn mở cho “con bò sữa” của Microsoft. Các phiên bản dần dần được cải thiện khả năng tương thích với Microsoft Office và các tính năng cũng được mở rộng dần cho tới phiên bản 3.0, phát hành trong năm 2008, đã trở thành một thay thế cho Microsoft Office.

Trong những ngày đầu, làm việc với các định dạng tập tin ODF của OpenOffice từ Office đã có vấn đề, nhưng qua nhiều năm, điều đó trở nên dễ dàng hơn nhiều. Sun phát hành một công cụ miễn phí gọi là Sun ODF Plugin cho Microsoft Office, giúp người dùng Microsoft Office mở các tập tin ODF, một cách đáng tin cậy, trong Office 2003 và 2007 SP1. Microsoft bổ sung thêm sự hỗ trợ tin cậy cho việc mở và lưu các tập tin ODF từ bên trong Office 2007 SP2 và 2010.

Rồi thì, Oracle mua Sun vào tháng 1/2010, và nhiều thứ bắt đầu thay đổi, bao gồm thay đổi lớn mà nhiều người sử dụng OpenOffice nhận thấy: Sun ODF Plugin cũ biến mất. Thay vào đó, Oracle phát hành Oracle ODF Plug-In cho Microsoft Office và đưa ra một cái giá trời giáng 90 USD (~1,8 triệu đồng) cho nó, với đơn đặt hàng tối thiểu là 100 bản. Đây không phải là những gì người ta có thể mong đợi từ một sản phẩm mã nguồn mở được thiết kế để tương thích với Office.

Một số người liên quan với OpenOffice.org - nhiều người trong số họ là nhân viên của Sun, sau đó là Oracle - đã trở nên bất bình và vào tháng 9/2010 đã lập ra một nhóm độc lập gọi là The Document Foundation. TDF tuyên bố không có ý định chia rẽ mã OpenOffice.org, tuy nhiên sẽ gọi phiên bản OpenOffice của họ là "LibreOffice".

TDF yêu cầu Larry Ellison của Oracle tự nguyện trao cho họ cái tên "OpenOffice.org." Ông Ellison khẳng định rằng TDF không vì lợi ích của Oracle, và ba tuần trước đã phản pháo vào những những người sáng lập; 33 nhà phát triển của Oracle từ chức để phản đối. Các nhà phát triển đăng một bức thư ngỏ mô tả ý định của họ cho LibreOffice.

OpenOffice.org phiên bản 3.3 đi vào beta vào đầu tháng 8/2010. Bản Release Candidate 6 sắp sửa xuất hiện.

LibreOffice 3.3 Beta 3 cũng đã có sẵn để tải về. Nó vẫn còn một chặng đường dài để được phát hành chính thức và chứng minh một vài chuyển hướng đáng kể so với các phiên bản OpenOffice.org.

Bạn có thể chọn ngã rẽ cho mình

Không còn tình yêu đã mất giữa các nhóm. Charles Schulz, một thành viên trong Ban lãnh đạo TDF, cho biết "chúng tôi cảm thấy đang mắc kẹt trong cái phần mềm rối rắm này. Nhiều cái chưa được sửa, một số khác cần phải viết lại hoàn toàn". Đây không phải là điều bạn mong chờ từ một nhóm tuyên bố sẽ hợp tác kỹ thuật với Oracle.

Đồng thời, những ám chỉ đang xoáy vào việc Oracle có thể tìm cách để kiếm tiền từ OpenOffice.org, như họ đã rất thành công với MySQL: bán hợp đồng hỗ trợ cho các phần mềm mã nguồn mở do Oracle phát triển. Nếu điều đó xảy ra, có thể có động lực tài chính cho việc hàn gắn mối bất hòa và làm việc cùng nhau.

Hoặc có thể không

Nếu công ty của bạn đang tìm cách thoát khỏi giấy phép Office đắt tiền của Microsoft, bạn có thể muốn trì hoãn quyết định của mình - thậm chí đưa ra kiến nghị - chờ khoảng sáu tháng. Rõ ràng, có điều gì đó trong cuộc đấu Open-Libre. Nhưng bây giờ còn quá sớm để biết ai là người chiến thắng hoặc thậm chí đánh giá hiệu quả lâu dài toàn bộ cuộc xung đột nội bộ này.