Một loạt các mẫu GPU hơn 20 năm tuổi bất ngờ được cập nhật driver

Chuyện thật như đùa! Phoronix, một website chuyên về mọi thứ liên quan đến Linux, vừa đăng tải phát hiện của họ về việc các mẫu GPU dòng ATI Radeon R300, R400 và R500… đang nhận được một gói cập nhật driver (trình điều khiển) mới trên Linux. Đáng chú ý, đây đều là những “cụ” GPU có thể được xếp vào hàng “cổ lỗ sĩ”, đã ra mắt được hơn 20 năm.

Hóa ra đây là gói driver đồ họa mã nguồn mở, được tạo bởi nhà phát triển Linux nổi tiếng Emma Anholt. Gói driver này được tạo ra nhằm mục đích măng đến chi GPU khả năng yêu cầu các shader NIR từ thư viện Mesa 3D (thông qua trình theo dõi trạng thái trong Mesa 3D), và gửi NIR này đến đường dẫn TGSI. NIR giúp giảm thiểu áp lực của GPU khi chạy các ứng dụng ở cấp độ 3D — về cơ bản là một lớp tối ưu hóa nằm ở lõi của các trình biên dịch shader của driver nhận được từ Mesa.

Nhưng điều này thực sự có ý nghĩa thế nào đối với các mẫu card đồ họa Radeon dã xuất hiện từ hai thập kỷ trước? Rõ ràng, driver mới không chỉ được kỳ vọng sẽ giúp cải thiện hiệu suất của GPU khi chơi game, nâng cao sự ổn định, mà còn góp phần rút ngắn thời gian tải. Nhưng cũng cần phải hiểu rằng mắc cải thiện về hiệu năng đối với các tựa game mới, hiện đại ngày nay sẽ không thực sự đáng kể. Nhưng câu chuyện sẽ hoàn toàn khác đối với những trò chơi xuất hiện cùng thời với các mẫu GPU này, trong đó sẽ có sự gia tăng tích cực cả về tính ổn định và hiệu suất.

Ở thời điểm ra mắt, các mẫu GPU ATI Radeon R500 được sản xuất trên quy trình 90nm cực kỳ lớn so với những gì chúng ta quen thuộc ngày nay. Model nổi tiếng nhất trong dòng card đồ họa này là X1800 — mẫu flagship GPU của ATI. ATI Radeon X1800 XT chỉ có thể truy cập hiệu suất xử lý cao tới 83 Gflop (với G). Hiện tại, các mẫu card đồ họa hàng đầu của AMD và NVIDIA, chẳng hạn như RTX 3090, có khả năng đạt đến hiệu suất 35 TFlops hoặc cao hơn.

Emma Anholt và các cộng sự dự kiến sẽ phát hành gói driver đồ họa mới sau khi Mesa 22.0 mới hoạt động. Tuy nhiên, tại thời điểm này, cộng đồng nguồn mở vẫn đang tiến hành các bài kiểm tra thêm để đảm bảo driver có thể hoạt động hoàn toàn ổn định trước khi có bản phát hành Linux đầy đủ.