[Góc hoài niệm] - Nokia 5800 XpressMusic, khởi đầu sự lụi tàn của một đế chế

Vào thời điểm ấy, Nokia 5800 XpressMusic là một chiếc điện thoại tốt và cực kỳ thành công với doanh số 8 triệu chiếc trong năm đầu tiên. Khi ấy, Nokia vẫn đứng đầu thế giới, vẫn là ông vua của thị trường điện thoại di động.

Thế nhưng nếu lột bỏ bức màn màu hồng chúng ta có thể thấy rằng chiếc điện thoại này đánh dấu sự khởi đầu cho quá trình chấm dứt sự thống trị thị trường của ông vua Phần Lan.

Khi ra mắt vào cuối năm 2008, Nokia 5800 có tất cả những gì bạn muốn từ một chiếc smartphone thời bấy giờ. Nó là sự giao thoa, lai tạo giữa dòng N-series và dòng XpressMusic. Nó có rất nhiều phụ kiện đi kèm và mức giá cực kỳ hấp dẫn.

Đây không phải điện thoại màn hình cảm ứng đầu tiên của Nokia nhưng nó là thiết bị cảm ứng mà hầu hết mọi người biết đến bởi vì nó rất phổ biến. Đây cũng là lần đầu tiên hệ điều hành phổ biến thời bấy giờ là Symbian Series 60 sử dụng cảm ứng là đầu vào chính.

Nokia đã tung ra nhiều bản cập nhật lớn cho Symbian Series 60 giúp cải thiện đáng kể hiệu suất của điện thoại và khả năng sử dụng của giao diện. Tuy nhiên, họ đang cố gắng đưa hệ điều hành của thế kỷ 20 vào thế kỷ 21 và đó là điều không hề dễ dàng.

Năm 2007, Apple đã tung ra chiếc smartphone đầu tiên và hệ điều hành đầu tiên được thiết kế chỉ dùng màn hình cảm ứng. Điều này khiến nhiều ông lớn thời bấy giờ, bao gồm cả Nokia, có những phản ứng trái chiều.

Nokia, ông vua thời bấy giờ, đã cho rằng iPhone là thứ mốt nhất thời và sẽ sớm bị lãng quên. Thế nhưng chẳng bao lâu sau Nokia đã nhận ra cái sai của mình. Mọi thứ đã là quá muộn và Nokia phải phản ứng thật nhanh. Nokia 5800 XpressMusic là kết quả của sự phản ứng ấy.

So sánh Nokia 5800 và iPhone 3G thời bấy giờ, chiếc điện thoại Symbian tỏ ra vượt trội hơn hẳn. Màn hình của nó sắc nét hơn với tỷ lệ 16:9 tương thích tốt với nội dung đa phương tiện. Nó có camera chất lượng cao hơn, có thể quay video 480p (ưu điểm này sẽ không còn nữa khi iPhone 3GS ra mắt trong năm tiếp theo). Nó cũng có loa âm thanh nổi và bộ nhớ có thể mở rộng.

Nhưng iPhone có màn hình cảm ứng điện dung nhạy bén, thân thiện với các ngón tay và giao diện người dùng được thiết kế tập trung vào màn hình cảm ứng, bao gồm cả các cử chỉ đa chạm. Nokia 5800 có màn hình cảm ứng điện trở và một chiếc bút cảm ứng có thể trượt vào khe dành riêng. Một nhược điểm khác của Nokia 5800 là nó thiếu những thứ cơ bản như cuộn động học trong menu và dự đoán đầu vào cho bàn phím QWERTY trên màn hình.

Cho tới thời bấy giờ, Symbian Series 60 vẫn được điều khiển bằng cụm phím D-pad và một số phím. Phiên bản thứ 5 (sau này đổi tên thành Symbian^1) mới chỉnh sửa cho giao diện phản ứng với đầu vào cảm ứng nhưng nó lại khá kỳ cục. Nó giống như kiểu ứng dụng DOS có hỗ trợ chuột, nó có hoạt động nhưng lại không phải Windows.

Nokia cũng đã xây dựng một hệ điều hành thay thế là Maemo và đưa nó lên Nokia N900. Nhưng nó cũng không phải là hệ điều hành tập trung hỗ trợ màn hình cảm ứng bởi được xây dựng trên hệ thống cửa sổ Linux và X vốn dựa vào chuột và bàn phím. Nó có vẻ hiện đại hơn Symbian với nhiều màn hình chính với các widget và đa nhiệm dựa trên dạng thẻ.

Thế nhưng sau đó nội bộ Nokia xảy ra đấu đá và nhóm Symbian đã dành chiến thắng. Maemo (sau này được kế nhiệm bởi MeeGo) chỉ xuất hiện trên một chiếc điện thoại khác là Nokia N9, một chiếc điện thoại có giao diện đi trước thời đại.

Trong một vài năm tiếp theo, Nokia vẫn cố gắng tạo ra một phiên bản Symbian cho thế giới màn hình cảm ứng (công bằng mà nói Symbian Belle trông khá giống Android). Nhưng bạn biết câu chuyện này kết thúc như thế nào rồi nhỉ. Sau khi cảm thấy cảm thấy lỡ chuyến tàu Android, ban lãnh đạo Nokia đã cam kết gắn bó với Windows Phone, hy vọng Microsoft có thể chinh phục thị trường di động như đã làm với thị trường máy tính. Điều đó đã không xảy ra và Nokia lụi tàn.

Chúng ta không thể đổ hết lỗi lầm lên vai Nokia 5800. Xét cho cùng, nó chỉ là một chiếc điện thoại tầm trung, nhiều chức năng, giá cả hợp lý và điều đó khiến nó khá phổ biến. 8 triệu người dùng mua Nokia 5800 trong năm đầu tiên không phải là con số nhỏ và họ cũng nhận được nhiều giá trị từ nó.

Chiếc điện thoại có giá dưới 300 EUR này đi kèm với thẻ nhớ microSD 8GB, tai nghe chất lượng tốt, cáp AV, phím gảy đàn... trong hộp đựng đẹp mắt. Ngoài ra, Nokia đã bổ sung cho nó các tính năng từ chiếc N97 cao cấp của họ qua các bản cập nhật phần mềm (bao gồm cả ép xung CPU) và tung ra tính năng điều hướng bằng giọng nói miễn phí, thứ ban đầu chỉ dành cho Nokia 5800 Navigation Edition.

Là một sản phẩm tầm trung, Nokia 5800 XpressMusic bán rất chạy nhờ mức hợp lý nên những sai lầm của nó có thể tha thứ được.

Vài tháng sau đó, Nokia trình làng điện thoại N97 để chứng minh Symbian cho màn hình cảm ứng có thể hoạt động tốt trên một thiết bị cao cấp. Thế nhưng chính một giám đốc của Nokia đã phải thừa nhận rằng N97 là một sự thất vọng to lớn về chất lượng trải nghiệm cho người tiêu dùng.

Thực tế, chưa phải chờ tới màn ra mắt của N97, Nokia 5800 đã phát ra những cảnh báo không mấy tích cực. Những thiết bị này cho thấy Symbian không thể cạnh tranh nổi trong kỷ nguyên smartphone màn hình cảm ứng. Ngay cả phiên bản cập nhật là Symbian^1 cũng chỉ làm nỗi đau kéo dài hơn.

Sau này, Nokia cũng có một số mẫu smartphone thành công hơn N97 và 5800 nhưng nếu nhìn lại bạn sẽ thấy bộ phận camera là thứ duy nhất duy trì hoạt động kinh doanh của công ty. Nếu không có những chiếc điện thoại với camera ấn tượng thì có lẽ thương hiệu Nokia còn bị lụi tàn sớm hơn nữa.

Trên đây là câu chuyện buồn vui lẫn lộn của Nokia 5800 XpressMusic, một chiếc điện thoại thành công, được nhiều người yêu thích nhưng lại đánh dấu sự bắt đầu quá trình sụp đổ của đế chế Nokia.