Có cần dùng loa siêu trầm?

Một trong những điều tuyệt diệu nhất của hệ thống âm thanh là tiếng bass hay, nơi tần số thấp rõ nét xuống sâu đến "đáy" dải nghe.

Loa siêu trầm hỗ trợ cho hệ thống âm thanh.

Thiết kế loa thường tập trung vào bass. Rõ ràng là nhà sản xuất cũng phải để ý đến các dải cao và trung nhưng bản thân thùng loa lại được thiết kế cho hoạt động của bass.

Trước đây, cách duy nhất để có âm trầm tốt là đặt một loa trầm trong thùng lớn với ma trận đặc biệt. Kết quả là loa to bằng cả cái tủ lạnh. Cho đến nay, nhiều công ty đã có thể tạo ra âm trầm từ cái hộp rất nhỏ, các chiều chỉ khoảng 30 cm. Nhưng tất nhiên với loại loa này, âm thanh nghe không đạt đến độ sướng tai. Sản phẩm đó thuộc hàng bình dân nhưng giá cũng cao ngất ngưởng.

Do đó, để trợ giúp hệ thống, người ta cần đến loa siêu trầm (subwoofer). Thuật ngữ này không phải lúc nào cũng chính xác bởi nhiều loa gọi là subwoofer nhưng thực tế không hoạt động đến "đáy" của dải nghe, khoảng 20 - 40 Hz. Thay vì đó, nó có chức năng như một loa trầm (woofer) thông thường được tách ra khỏi các driver khác.

Việc bố trí các loa trong rạp hát tại gia phụ thuộc vào việc có subwoofer hay không, bởi các loa chính thường không tái tạo những nốt thấp nhất.

Ngay cả khi hệ thống của bạn có các loa toàn dải, ít nhất các kênh chính phải có loa siêu trầm. Trên thực tế, mục tiêu ban đầu của sub là bổ trợ việc xuất âm thanh tần số thấp của các loa stereo thông thường và xử lý các vấn đề âm học có thể xuất hiện trong phòng nghe.

Âm thanh thể hiện rất khác nhau ở các cao độ của dải nghe. Nó phải xử lý bước sóng: khoảng cách từ đỉnh của một sóng âm đến đỉnh khác khi nó di chuyển trong không khí. Ví dụ, âm treble có bước sóng ngắn, được đo bằng phần nhỏ của cm ở tần số cao nhất. Do các bước sóng khá ngắn nếu so sánh với khoảng cách giữa hai tai người nghe, chúng ta có thể nhận biết sự khác nhau giữa chúng. Do đó, việc đặt cẩn thận các loa mid và treble là rất quan trọng để cảm nhận các hiệu ứng âm thanh ở vị trí chuẩn.

Trong khi đó, bước sóng của tần số thấp lại có độ dài hàng trăm cm và điều này gây ra các rắc rối âm học như sóng đứng đập vào dội ra khỏi các bức tường song song. Nếu bạn đứng đúng chỗ các đỉnh sóng âm bị nén vào nhau, âm thanh sẽ ùng oàng và lấn át các âm khác. Các tần số thấp dưới 80 Hz có đặc điểm là không có hướng. Do đó, nếu lôi một loa trầm ra khỏi thùng và đặt nó ở chỗ gây ra sóng đứng, bạn sẽ không biết tiếng bass đi ra từ đâu, mà chỉ biết được vị trí các loa chính.

Cũng như vậy, thêm một loa siêu trầm thực sự vào một hệ thống stereo có thể giảm đi các vấn đề âm học mà không cần phải di chuyển các loa chính. Âm thanh sẽ kết hợp với các kênh chính một cách nhịp nhàng. Nhưng chú ý rằng chỉ thêm loa sub nếu bạn gặp vấn đề âm học thực sự. Nếu không, thêm sub sẽ làm tiếng bass trở nên tệ hơn, chứ không phải tốt hơn.