Các hãng video online trước rủi ro phá sản

Các quỹ đầu tư mạo hiểm Mỹ (VC) đang rút khỏi thị trường Trung Quốc và rút vốn khỏi nhiều trang web video do khủng hoảng tài chính.

Theo tờ báo Economic Observer, các công ty online video Trung Quốc được đầu tư mạo hiểm, trước đây làm ăn có lãi, nay đang trong rủi ro phá sản do tác động của khủng hoảng tài chính Mỹ.

Năm ngoái, các VC đã rót 300 triệu USD vào thị trường video trực tuyến Trung Quốc và 100 triệu USD chảy vào thị trường này chỉ trong tháng Tư năm nay. Website video trực tuyến lớn thứ nhì Trung Quốc là Tudou.com đã thu hút được 57 triệu USD từ các quỹ đầu tư mạo hiểm trong tháng 4/2008 trong khi website video trực tuyến lớn nhất Youku.com tuyên bố họ đã tăng vốn 40 triệu USD từ các nhà đầu tư mạo hiểm vào cuối tháng 6/2008.

Theo thống kê từ Trung tâm Mạng máy tính Trung Quốc CINIC, tính đến cuối tháng Sáu, video trực tuyến đã vượt các công cụ tìm kiếm trở thành các website ưa thích của các cư dân mạng Trung Quốc.

Tuy nhiên, dòng chảy này đã quay ngược lại, khi hầu hết các đại gia đầu tư mạo hiểm Mỹ đang gặp rắc rối bởi cuộc khủng hoảng tài chính tồi tệ nhất kể từ năm 1929 trong lịch sử Hoa Kỳ.

Khát vốn đầu tư mạo hiểm

Khoảng 2/3 vốn đã đổ vào các công ty Internet Trung Quốc có vốn mạo hiểm là từ các quỹ hải ngoại, và đặc biệt là các quỹ đầu tư mạo hiểm Mỹ, Chủ tịch Gu Yongqiang của Youku.com nói. Ông Gu nói thêm, cuộc khủng hoảng tài chính này cũng đang gióng lên hồi chuông cảnh báo đối với các cư dân ở Sand Hill Road (là một con đường ở Menlo Park, California, nơi tập trung các công ty quỹ đầu tư mạo hiểm Mỹ), dẫn đến việc rút tiền nóng.

Tập đoàn TV di động lớn nhất Trung Quốc Towona sẽ là người đầu tiên cảm thấy thiếu vốn. Công ty đã tăng vốn lên tổng số 95 triệu USD cho đến nay từ Quỹ Cathay Capital Group, Walden International, Chengwei Ventures và một số các đại gia đầu tư mạo hiểm khác. Towona đang mở rộng nhanh chóng trên thị trường TV di động Trung Quốc và đã công bố kế hoạch phát hành cổ phiếu ra công chúng vào cuối năm nay.

Song chi phí cho việc công ty mở rộng cũng là khổng lồ. Towona đã chấm dứt hợp tác với Truyền hình di động công Shanxi Public Mobile Television bởi họ không thể trả cho hợp đồng. Mặc dù Towona đã nhận 50 triệu USD khác từ quỹ Baring Private Equity Asia hồi tháng 2/08, nhưng nó còn quá xa đủ để làm nguội cơn khát vốn của Towona.

"Trước khi Towona ra công chúng, công ty có thể hấp dẫn thêm nhiều quỹ đầu tư nếu lợi nhuận của công ty tốt”, một đối tác của Towona nói. “Tuy nhiên, Towona đã hạ dự đoán lợi nhuận của mình và các nhà đầu tư mạo hiểm đang ngày càng trở nên cẩn thận hơn với khủng hoảng tài chính. Sẽ khó cho Towona kiếm thêm đầu tư từ các quỹ đầu tư mạo hiểm”.

Tình hình này cũng tương tự như với Tudou.com. Các website video online không còn nghi ngờ gì nữa là “những lỗ đen” lớn nhất đang kêu khóc đòi lượng đầu tư khổng lồ. Tudou.com đã phải tìm kiếm thêm vốn cứ mỗi 9 tháng trong ba năm qua nhưng họ vẫn không bắt đầu kiếm lợi nhuận.

"Chúng tôi phải nỗ lực hết sức để cắt các luồng chảy website mà không tạo doanh thu tức thời”, CEO Wang Wei của Tudou.com nói, “Mặc dù điều này có thể làm các đối thủ của chúng tôi vượt qua Tudou.com về sử dụng website nhưng chúng tôi phải căn cơ để sống sót trong việc thiếu hụt đầu tư sâu hơn”.

Các quỹ đang rút vốn

Nhiều tiền nóng và quỹ đầu tư đã bị rút khỏi Trung Quốc do tác động của khủng hoảng tài chính, Zhang Fan, một đối tác quản lý của Sequoia Capital nói. Theo ông Zhang, không như các quỹ đầu tư với các khoản đầu tư dài hạn, một số quỹ đã đổ xô vào Trung Quốc để tận dụng lợ thế của việc đồng nhân dân tệ tăng giá.

Khủng hoảng tài chính đã kìm hãm hay thậm chí xóa sổ nhiều kế hoạch phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng. Cho đến nay, chỉ có vài công ty có vốn đầu tư mạo hiểm như A8 Digital Music Holdings Ltd và China Distance Education Holdings Ltd đã phát hành cổ phiếu thành công trên thị trường chứng khoán. Thậm chí ngoài dự kiến, VisionChina Media là công ty truyền thông Trung Quốc duy nhất thành công trong việc tăng vốn 101,2 triệu USD từ thị trường chứng khoán không tập trung Hoa Kỳ.

Số lượng ít công ty phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu đã đánh vào sự tự tin của các nhà đầu tư mạo hiểm. Với các công ty đã được đầu tư nặng tay nhưng chưa ra công chúng, các nhà đầu tư mạo hiểm phải tiếp tục đầu tư nữa hoặc vốn đầu tư trước đó của họ sẽ chẳng nhận được cái gì.

"Nếu kế hoạch phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO) bị hoãn hoặc giá trị IPO thấp hơn trông đợi, các nhà đầu tư mạo hiểm sẽ đánh giá lại các điều kiện đầu tư”, Chủ tịch Gu của Youku.com nói. Ông cũng từng là một nhà đầu tư mạo hiểm.

Ông Gu cho rằng nay các nhà đầu tư mạo hiểm đang trở nên cẩn trọng hơn. Các công ty phải ghi 8 hoặc thậm chí 9 điểm (10 là hoàn hảo) trong việc đánh giá và chỉ sau đó mới thu hút đầu tư từ các quỹ. Trước đó, các quỹ có thể hài lòng với số điểm từ 5 đến 7.