Big Tech Trung Quốc "lách" cấm vận bán dẫn từ Mỹ như thế nào?

Các công ty công nghệ Trung Quốc đang dần tìm ra cách thích ứng với lệnh siết chặt xuất khẩu chip bán dẫn của Mỹ, đồng thời duy trì sự bám đuổi mạnh mẽ trong cuộc đua AI với phương Tây. Yếu tố then chốt trong việc mở rộng trung tâm dữ liệu AI chính là GPU (bộ xử lý đồ họa), và những GPU mạnh nhất đến từ Nvidia – công ty Mỹ hiện bị cấm giao dịch với khách hàng Trung Quốc hoặc phải xin giấy phép xuất khẩu để bán GPU sang quốc gia này.

Theo CNBC, Tencent, Baidu và các tập đoàn công nghệ Trung Quốc khác đã nghĩ ra nhiều cách "vượt rào" lệnh cấm chip của Mỹ, bao gồm:

• Tích trữ lượng lớn chip sản xuất từ Mỹ.
• Phát triển mô hình AI hiệu quả hơn.
• Sử dụng chip nội địa từ các công ty bán dẫn trong nước.

Tencent – "cha đẻ" của WeChat – tiết lộ họ có "kho dự trữ chip cực mạnh" từ những đợt mua hàng trước đây. Điều này trùng khớp với báo cáo trước đó về việc các doanh nghiệp Trung Quốc đã tích trữ hàng loạt chip Mỹ từ trước khi ông Trump nhậm chức.

Công ty cũng cho biết họ có thể huấn luyện AI với ít GPU hơn. "Điều này giúp chúng tôi nhìn vào kho chip cao cấp hiện có và tự tin rằng: chúng đủ để đào tạo AI trong nhiều thế hệ tới" – Martin Lau, Chủ tịch Tencent, chia sẻ.

Baidu: Tập trung vào phần mềm và mô hình "full-stack"

Baidu – "ông lớn" công cụ tìm kiếm của Trung Quốc – chọn cách tối ưu hóa phần mềm và phát triển các mô hình AI hiệu suất cao. Công ty này quảng bá ý tưởng Full-Stack, bao gồm:

• Hạ tầng điện toán đám mây.
• Mô hình AI.
• Ứng dụng thực tế dựa trên các mô hình đó.

Sản xuất chip nội địa: Huawei dẫn đầu, SMIC theo sau

Trung Quốc đang tăng tốc sản xuất chip nội địa để hướng tới tự chủ hoàn toàn. Huawei là đơn vị tiên phong phát triển chip AI trong nước, với sự hỗ trợ từ các công ty như SMIC (nhà sản xuất chip lớn nhất Trung Quốc).

Một ví dụ điển hình cho thành công của Trung Quốc là DeepSeek – chatbot AI gây sốt toàn cầu, ra mắt giữa lúc Mỹ siết chặt xuất khẩu chip. DeepSeek được kỳ vọng có thể cạnh tranh với các đối thủ phương Tây.

Càng siết chặt, càng thích ứng

Mỹ bắt đầu siết chặt xuất khẩu chip và công nghệ nhạy cảm sang Trung Quốc từ nhiệm kỳ đầu của ông Donald Trump (2016-2020). Khi đó, Huawei – biểu tượng công nghệ Trung Quốc – bị Mỹ trừng phạt vì nghi ngờ liên quan đến chính phủ. Hậu quả: Huawei mất quyền tiếp cận chip phương Tây và bị cấm sử dụng hệ sinh thái Android.

Tình hình không cải thiện dưới thời Biden, thậm chí còn khắc nghiệt hơn khi Trump tái đắc cử. Ví dụ: Nvidia bị cấm bán dòng chip H20 (thiết kế riêng cho Trung Quốc) và buộc phải phát triển chip mới cho thị trường này.

Bài học từ Huawei: Tự lực giữa "vòng vây"

Dù gặp khó khăn, các công ty Trung Quốc như Huawei đã chứng minh khả năng thích nghi đáng kinh ngạc:

• Tự sản xuất chip thay thế.
• Phát triển hệ điều hành HarmonyOS để "thoát Android".
• Dẫn đầu trong cuộc đua 5G và AI.

Dù đạt tiến bộ, Trung Quốc vẫn phụ thuộc vào công nghệ Mỹ trong một số lĩnh vực then chốt. Tuy nhiên, các công ty như Huawei đã chứng minh khả năng "sống sót" giữa lệnh trừng phạt, từ sản xuất chip đến hệ điều hành HarmonyOS thay thế Android.

Cuộc đua chip và AI giữa Mỹ - Trung chưa có hồi kết, nhưng rõ ràng: càng bị siết, Trung Quốc càng quyết tâm tự chủ – dù phải trả giá đắt.