Bản hợp tấu giữa cũ và mới

Môi trường âm nhạc đang chứng kiến sự sống chung tài tình giữa thế hệ analog cổ điển và âm nhạc trên máy tính.

Ngày nay, người nghe nhạc có nhiều lựa chọn, từ đĩa CD tới SACD, DVD-A hay định dạng nén MP3, đĩa than... Ảnh: Clipartof.

Trong những năm đầu của thị trường âm nhạc, người nghe thường phải đối mặt với việc duy tu bảo dưỡng các thiết bị nghe nhạc công nghệ đèn chân không. Ngay cả đến những năm 1980 và 90, các audiophile lão thành cũng phải băn khoăn một thời gian khá dài với định dạng nhạc trên CD, cố chờ cho đến khi định dạng này trở nên chín muồi và thành có một chỗ đứng vững chãi trong làng giải trí âm thanh cao cấp.

Ngày nay, những người yêu nhạc đã có nhiều lựa chọn hơn: từ các đĩa kênh đôi CD cổ điển, đa kênh SACD, DVD-A, định dạng nén MP3, các file nhạc không nén độ phân giải cao, thậm chí giờ đây còn cả đĩa than LP nữa. Giờ đây người nghe hoàn toàn có thể có một hệ thống nhạc số tồn tại song song bên cạnh các máy chơi nhạc quay đĩa truyến thống hay các thiết bị âm thanh đèn điện tử và thưởng thức đỉnh cao âm nhạc từ tất cả các thiết bị đó.

Điều khiến cho kỷ nguyên này trở nên đặc biệt nằm ở chỗ các thiết bị ngày nay có khả năng trình diễn tốt hơn nhiều so với thế hệ trước. Ngày càng có thêm nhiều nhà cung cấp các thiết bị âm thanh analog với mức giá dễ chịu để phối ghép với các thiết bị số hay các đầu đĩa đa năng. Thậm chí trên mạng đang ngày càng gia tăng những cổng âm nhạc cho phép nghe và tải những bài hát với chất lượng còn cao hơn cả CD với 24-bit/96kHz. Với ngày càng nhiều các hình thức chơi và nghe nhạc, rất có thể thập kỷ tới sẽ trở thành thời hoàng kim của âm nhạc.

Đĩa than hồi sinh

Đĩa than hồi sinh một cách ngoạn mục. Ảnh: Logodesignweb.

Đã có rất nhiều lý thuyết, định nghĩa nhằm giải thích cho việc đĩa than hay hệ thống âm thanh đèn không những không chết mà đang quay trở lại một cách đầy ngoạn mục. Nhưng dù lý do gì, mục tiêu cuối cùng vẫn phải là âm nhạc có chất lượng cao.

Theo hãng Nielsen SoundScan, năm 2009, ngành công nghiệp ghi âm có một vụ mùa bội thu kể từ khởi điểm 1991 với lượng bán đĩa than tăng từ 1,8 triệu năm 2008 lên 2,5 triệu năm 2009 trong bối cảnh lượng CD bán đang ngày một giảm sút.

Mặc dù so với tổng lượng bán, đĩa than vẫn còn kém xa so với lượng tải nhạc số trên các cổng âm nhạc như iTunes của Apple, nhưng việc hồi sinh của chúng đang trở thành một hiện tượng đáng chú ý. Ngay cả một chuyên gia âm thanh như Sean Olive, Giám đốc nghiên cứu âm thanh của hãng Harman International, cũng không chắc chắn lý do tại sao đĩa than lại được ưa chuộng thế. Những người trẻ tuổi cũng bắt đầu mua đĩa nhựa. "Tôi không biết động thái này do chất lượng hay là chạy theo mốt, nhưng có lẽ, lý do mà nhiều người vẫn thích là âm nhạc từ các đĩa master trước đây nguyên bản và không bị nén quá nhiều", ông nói.

Công nghệ đèn cất cánh

Các nhà sản xuất thiết bị âm thanh sử dụng bóng đèn chân không cũng cảm thấy nhu cầu đang dần tăng trở lại. Chuyên gia âm thanh Bob Pletka, chủ một công ty chuyên bán lẻ âm thanh đèn trực tuyến Eurotubes.com, cho biết, mọi người đang quay trở lại với niềm đam mê âm thanh đèn. "Âm thanh đèn đang dần trở nên thông dụng vì vẫn có người thích nghe", ông nói, "ampli đèn cho nhạc chất lượng cao, tiếng guitar thì âm ấm và chi tiết hơn nhiều so với chất âm từ những ampli mạch rắn (solid-state)". Âm sắc từ những ampli này giàu nhạc tính và tự nhiên hơn. Chính vì thế mà hiện nay nhiều audiophile vẫn coi thiết kế ampli đèn SET là các sản phẩm cao cấp trên thị trường. "Ampli đèn tốt nhất lại chính từ ampli đèn SET 300B hay 2A3, cho dù chúng là loại push-pull. Vấn đề là người nghe có được chất lượng xứng đáng với tầm tiền", ông nói.

Kỷ nguyên nhạc số

iTunes phát triển nhanh chóng từ những năm 2000. Ảnh: Iskysoft.

Từ đầu những năm 2000, âm thanh số đã tăng trưởng nhanh chóng nhờ sự phổ dụng của các thiết bị nghe nhạc cá nhân như Apple iPod, các cổng tải nhạc như iTunes và dịch vụ Internet băng rộng.

Dẫn đầu trong xu thế tăng trưởng này phải kể đến sự nổi lên nhanh chóng của những sản phẩm hỗ trợ tích cực cho việc chơi âm thanh số tại gia mà đại diện là các thiết bị chuyển đổi số - tưong tự (DAC - Digital Analog Converter). Không chỉ có vai trò chuyển đổi, giờ đây chúng còn được tích hợp cổng USB và các ngõ vào âm thanh phụ, kết hợp với phần mềm để trở thành trung tâm kết nối hệ thống máy tính với các kho nhạc khổng lồ.

Theo Paul McGowan, Giám đốc điều hành hãng PS Audio, lợi thế lớn nhất của DAC là nó cho phép nghe các định dạng nhạc số khác nhau trên các hệ thống âm thanh stereo tại gia. "Với một máy tính, ổ cứng hay bất kỳ phương tiện lưu trữ nào, chỉ cần một thiết bị DAC và bạn có thể thưởng thức âm nhạc từ nhiều nguồn", ông nói. Người dùng, vì thế, sẽ tận dụng được lợi thế của cả hai thế giới: những định dạng nhạc số mới kết hợp với các di sản thiết bị chơi nhạc cổ điển của mình.

McGowan cho rằng với thị trường nhạc số đang tăng trưởng chóng mặt, thì việc đầu tư một thiết bị DAC sẽ giúp khách hàng có thể theo kịp những thay đổi về phương thức lưu trữ hay truyền tải âm nhạc sau này. Âm nhạc có thể lưu trữ trên đĩa quang, băng từ hay thậm chí trên nền điện toán đám mây, nhưng với DAC, nó vẫn hiện hữu trong không gian nhà bạn thông qua mạng nội bộ, cáp HDMI hay Internet. Ông này cho biết, nếu được đầu tư đúng mức và lắp đặt dúng cách, nghe nhạc chất lượng cao tại gia sẽ tiện dụng hơn nhiều, bởi sẽ không còn phải quan tâm xem file nhạc được lưu ở đâu và cách tải về như thế nào nữa.