Apple và Google: Từ bạn trở thành thù

Từ đối tác thân thiết với nhau, quan hệ giữa Apple – Google dần trở nên xấu đi khi cả hai cùng tham gia vào lĩnh vực thiết bị di động và quảng cáo di động. Thế nhưng, cũng chính từ sự đối đầu này mà người ta hy vọng thị trường di động sẽ tạo ra những đột phá mới trong thời gian tới.

Hồi đầu tháng giêng vừa qua, chính xác là ngày 5/1, Google đã cho giới thiệu chiếc điện thoại Nexus one được đồn thổi bấy lâu. Kể từ khi chưa ra mắt, giới người dùng đã rất ngóng đợi chiếc smartphone này và họ đã không thất vọng. Điều đó khá giống với mỗi lần Apple ra mắt sản phẩm mới, đặc biệt là chiếc iPhone hồi năm 2007. Cũng trong ngày 5/1, Apple đã loan báo một sự kiện quan trọng. Đích thân Steve Jobs cho biết hãng này đã bỏ ra 275 triệu USD để mua lại công ty Quattro Wireless chuyên quảng cáo trong lĩnh vực di động.

Từ bạn trở thành đối thủ

Khi các công ty bắt đầu có xu hướng bắt chước lẫn nhau thì hoặc đó là một cử chỉ nịnh nọt, hoặc đó thực sự là một cuộc chiến ngấm ngầm. Với Google và Apple, thì cả hai khả năng đó đều diễn ra. Chỉ cách nhau chưa tới 10 dặm tại Thung lũng Silicon, danh tiếng của hai công ty này đều đã vang lừng trong suốt thập kỷ qua. Jobs và Eric Schmidt (CEO Google) đều ở tuổi 54, và cả hai đều có nhiều năm kinh nghiệm chống lại Microsoft. Với Jobs thì đó là một điều hiển nhiên; còn với Eric Schmidt thì đó là quãng thời gian ông làm việc cho Sun Microsystems và Novell. Jobs và Eric Schmidt cũng nhiều lần ca tụng lẫn nhau. Cụ thể là hồi năm 2006 khi Eric đảm nhận chức CEO Google, Jobs đã khẳng định: “Erric thực sự là một CEO không thể thay thế của Google”. Trong khi đó, Schmidt gọi Apple là “một trong những công ty mà tôi ngưỡng mộ nhất thế giới”.

Thế nhưng kể từ cuối năm 2007 trở đi, tình cảm tốt đẹp trên dần phai nhòa, nhất là khi Google công bố kế hoạch phát triển hệ điều hành Android cho ĐTDĐ. Mọi thứ trở nên tồi tệ hơn khi các nhà phát triển phần mềm bắt đầu viết hàng nghìn ứng dụng di động cho các nền tảng smartphone mới. Mùa hè năm trước, Apple từng từ chối cho phép 2 ứng dụng Google được bán trên App Store (kho ứng dụng di động của Apple). Hành động đó chắc chắn sẽ không để lại ấn tượng tốt đẹp nào cho Google sau này. Tháng 8/2009, Schmidt rời khỏi ban lãnh đạo Apple, và xung đột giữa hai hãng từ đó thêm phần trầm trọng hơn.

Giờ thì cả hai đã bước vào giai đoạn cạnh tranh mới. Với Nexus one, Google như hổ mọc thêm cánh bởi chính hãng này đã viết nên hệ điều hành Android, đang chạy trên rất nhiều chủng loại smartphone mới của nhiều nhà sản xuất điện thoại hàng đầu khác. Với quyết định ra mắt một chiếc smartphone Android riêng, và phân phối trực tiếp sản phẩm cho người tiêu dùng, Google sẽ đe dọa trực tiếp tới thị phần iPhone. Trong khi đó, bằng việc mua lại hãng Quattro, Apple cũng sẽ cạnh tranh với Google trên thị trường quảng cáo di động.

Quảng cáo di động màu mỡ

Trong nhiều năm qua, ngành công nghiệp công nghệ đã có rất nhiều điển hình đối đầu nhau, đơn cử như trường hợp của IBM với Digital Equipment Corp, Microsoft với Netscape, America online với Yahoo!, và gần đây nhất là Apple với Google. Với trường hợp của Apple và Google, mọi thứ đã được nâng tầm lên một mức mới. Cả hai đều là những “ông lớn” lắm tiền nhiều của, có đội ngũ lãnh đạo có tầm nhìn, và có nhiều tham vọng trong các lĩnh vực smartphone, trình duyệt Web, nhạc, máy tính bảng… Chính vì có quá nhiều điểm chung này mà cả hai sẽ còn đối mặt nhau nhiều, không lần này thì lần khác.

Tuy vậy, lĩnh vực cạnh tranh chính của hai gã khổng lồ trên có lẽ là điện toán di động. Chuyên gia phân tích Mary Meeker của Morgan Stanley dự đoán rằng trong vòng 5 năm tới, ngày càng có nhiều người dùng truy cập Internet thông qua các thiết bị di động hơn là máy tính thông thường. Vấn đề ở chỗ đó chính là thị trường hàng tỉ USD, và nó đang chờ đợi các nhà cung cấp phần mềm, dịch vụ di động, và bán điện thoại gặt hái.

Tuy thị trường quảng cáo di động vẫn còn bé nhỏ, ước tính khoảng 2 tỉ USD năm 2009 (theo Gartner), so với thị trường Web nói chung (60 tỉ USD), nhưng cơ hội vẫn còn rất lớn và còn rất nhiều mảng mà các nhà khai thác dịch vụ chưa đụng tới. Một công ty có thể kiếm được bộn bạc nếu đi theo hướng quảng cáo di động, và biết chia sẻ lợi lộc với các nhà phát triển ứng dụng - đội ngũ chính tạo ra những nền tảng để thực hiện quảng cáo trên đó.

Tính cho tới nay, các nhà phát triển đã tạo được hơn 125.000 ứng dụng di động cho các thiết bị Apple, lớn gấp 7 lần so với Android, và chính số lượng đó đã giúp cho iPhone nhanh chóng chiếm được 14% thị phần smartphone so với 3,5% thị phần của Android.

Cạnh tranh gay gắt

Khi Google giới thiệu Android năm 2007, hãng này từng nói rằng sẽ tập trung vào việc phát triển phần mềm hệ điều hành, và cho phép các nhà sản xuất điện thoại truyền thống như Motorola và HTC có thể sản xuất thiết bị chạy trên nền tảng này. Chiến lược đó cũng giống với Microsoft trong ngành điện toán cá nhân. Bản thân Microsoft chỉ viết hệ điều hành PC chứ không trực tiếp tham gia sản xuất phần cứng. Tuy nhiên, khác với Microsoft, Google cảm thấy rằng họ không thể tiến nhanh như kỳ vọng nếu đi theo hướng truyền thống. Chính vì vậy, hãng đã trực tiếp đứng ra sản xuất điện thoại để tự mình quyết định thị phần Android thay vì phải phụ thuộc vào các nhà phân phối khác.

Tuy nhiên, sự ra mắt của Nexus one không phải là không có trở ngại nào. Nguy cơ lớn nhất hiện tại chính là việc Google sẽ cạnh tranh trực tiếp với các nhà sản xuất điện thoại Android khác, đang là đối tác của hãng này. Chính họ đã cổ vũ, hỗ trợ và mở rộng thị phần Android cho Google, nhưng nay lại phải cạnh tranh trực tiếp với Google. Đó thực sự là điều oái oăm và khó chịu cho các nhà sản xuất điện thoại. Nói như Edward J. Zander, cựu CEO Motorola, thì “Ai sẽ mua điện thoại Android nữa nếu Nexus one đã đủ tốt rồi!”.

Một số nhà phân tích tin rằng cuộc chiến Apple-Google sẽ trở nên khốc liệt hơn trong những tháng tới. Yarmis của Ovum dự đoán rằng Apple có thể sẽ sớm quyết định loại bỏ Google ra khỏi danh sách công cụ tìm kiếm mặc định trên dòng thiết bị của hãng này, đồng thời loại bỏ sự dính sáng của Google ra khỏi dữ liệu di động. Jobs cũng có thể sẽ hủy thỏa thuận với Microsoft và nhiều khả năng sẽ ra mắt một công cụ tìm kiếm riêng thay thế cho Bing.

Cho dù có xảy ra khả năng nào thì chắc chắn xung đột giữa Apple và Google sẽ càng phình to trong thời gian tới. Android là sự đe dọa đối với ngành kinh doanh iPhone, và nhanh chóng chiếm hơn 30% doanh số của Apple.