Lỗi Màn hình xanh chết chóc (Blue screen of death - BSOD) được coi là một lỗi ‘huyền thoại”, được biết đến trên toàn thế giới sau sự cố xuất hiện trên các hệ thống Windows vào ngày 19/7 vừa qua.
BSOD xuất hiện từ khi nào?
Về mặt chính thức, Microsoft lần đầu tiên giới thiệu BSOD trên Windows NT 3.1 vào năm 1993 với cái tên Stop Error. Lỗi này khiến hệ điều hành Windows gặp sự cố với màn hình xanh và chữ đầu tiên trong thông báo là "STOP".
Nhưng lỗi màn hình xanh còn xuất hiện sớm hơn thế. Ngay từ bản Beta Release đầu tiên của Windows 1.0 màn hình lỗi đã xuất hiện. Lúc đó, nếu Windows phát hiện một bản DOS khác với dự kiến, sẽ hiện trên màn hình thông báo lỗi "Incorrect DOS version". Trong bản phát hành chính thức (phiên bản 1.01) vẫn tồn tại tính năng này nhưng màn hình xanh sẽ hiển thị các ký tự ngẫu nhiên sau dòng chữ "Incorrect DOS version".
Windows 3.0 sử dụng màn hình văn bản để hiển thị các thông báo hệ thống quan trọng, thường là các lỗi khiến chương trình không thể chạy.
Windows 3.1 đã thay đổi màu của màn hình thông báo lỗi này từ đen sang xanh. Khi người dùng nhấn tổ hợp phím Ctrl+Alt+Delete để chạy trình quản lý tác vụ đơn giản, dành để thoát khỏi những chương trình không phản hồi, hệ thống cũng hiển thị màn hình xanh.
Khi hệ điều hành Windows phổ biến hơn thì lỗi BSOD cũng được nhiều người biết đến hơn. Khi màn hình xanh xuất hiện, người ta thường nhớ các lỗi "A problem has been detected" hay "Fatal System Error…" trên các bản Windows XP, Vista, Windows 7.
Nguyên nhân gây lỗi màn hình xanh
Theo Mike Walters, đồng sáng lập của công ty bảo mật Action1, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến BSOD, màn hình này thường biểu thị xung đột hoặc lỗi ở cấp độ kernel. Đó là những lỗi đặc biệt khó chẩn đoán và sửa chữa vì chúng hoạt động ở cấp độ sâu nhất của hệ điều hành, nơi diễn ra các tương tác chi tiết với phần cứng. Tuy nhiên, vấn đề về bộ nhớ bị lỗi hoặc vấn đề quá nhiệt cũng có thể gây ra những lỗi này.
BSOD trên Windows 8 và Windows Server 2012 có màu xanh nhẹ hơn, được hiển thị ở độ phân giải cao hơn các phiên bản Windows trước, và có hình mặt buồn kèm thông báo "Your PC ran into a problem that it couldn’t handle".
Trên Windows 10 và 11, BSOD vẫn có giao diện màn hình xanh nhưng đậm hơn chút, kèm theo mã QR. Trên Windows 11, Microsoft từng "khai tử" màn hình xanh và thay bằng "màn hình đen chết chóc" nhưng sau đó đã quay về màu xanh như cũ.
Ai là người tạo ra BSOD?
Đến nay ai là người tạo ra BSOD vẫn còn là bí ẩn với nhiều câu chuyện khác nhau. Nhưng câu chuyện dưới đây được nhiều người tin tưởng nhất về "cha đẻ của BSOD".
Mọi chuyện bắt đầu với một bài đăng trên blog năm 2014 của nhà phát triển Raymond Chen cho biết văn bản cho màn hình Ctrl+Alt+Del trong Windows 3.1 được viết bởi cựu Giám đốc điều hành Microsoft Steve Ballmer. Mọi người đã đọc nhầm và cho rằng Ballmer đã tạo ra Blue Screen of Death.
Trong một bài đăng trên blog gần đây, Chen đã chia sẻ sự thật đằng sau quá trình phát triển Blue Screen of Death. Thực tế có tới ba màn hình lỗi màu xanh lam khác nhau và mỗi màn hình có một tác giả khác nhau.
Đầu tiên là màn hình Ctrl+Alt+Del của Windows 3.1 được Chen gọi một cách hài hước là "màn hình xanh của sự bất hạnh". Ông cho biết Steve Ballmer chỉ viết nội dung tin nhắn chứ không viết code để hiển thị tin nhắn.
Màn hình xanh của Ballmer xuất hiện khi người dùng nhấn Ctrl+Alt+Del và hoạt động như một trình quản lý tác vụ thô sơ chứ không liên quan gì đến Blue Screen of Death.
Màn hình xanh tiếp theo là lỗi kernel Windows 95, cũng bị gọi nhầm là Blue Screen of Death. Khi xuất hiện lỗi này, người dùng có thể bỏ qua và quay lại sử dụng Windows bình thường.
Cuối cùng, là BSOD thực sự – màn hình lỗi kernel Windows NT. Chen cho biết, đây là tác phẩm của John Vert. Khi màn hình này xuất hiện hệ thống của bạn thực sự "đã chết không thể phục hồi" nên Chen gọi đó là "màn hình xanh chết chóc thực sự". Lỗi Stop được gán màu xanh dương vì chiếc máy mà Vert sử dụng (MIPS RISC) và trình soạn thảo yêu thích của anh ấy vào thời điểm đó (SlickEdit) đều có văn bản màu trắng trên màn hình xanh.