Hệ thống AI mới có thể “đọc vị” tính cách con người qua chuyển động của mắt

Máy tính ngày càng trở nên “hiểu” con người hơn – và giờ đây, chúng đã có thể làm điều đó chỉ với việc phân tích cách con người sử dụng đôi mắt. Một nhóm nghiên cứu do các nhà khoa học thuộc Viện Tin học Max Planck (Đức) dẫn đầu đã phát triển một hệ thống phần mềm có khả năng phân tích chuyển động mắt bằng trí tuệ nhân tạo (AI) để suy luận ra các đặc điểm tính cách của con người.

Con người vốn cũng có xu hướng đánh giá tính cách người khác dựa trên hành vi thị giác một cách vô thức. Để giúp sự tương tác giữa người và máy trở nên tự nhiên, linh hoạt và hiệu quả hơn, phần mềm mới này có thể xử lý dữ liệu từ chuyển động mắt của người dùng, qua đó ước tính họ có mức độ hướng ngoại, tò mò hay nhạy cảm cảm xúc (neurotic) ra sao.

“ Bên cạnh việc giúp ta quan sát thế giới xung quanh, chuyển động của mắt còn là cánh cửa dẫn vào tâm trí con người – nó tiết lộ con người ta là ai, đang cảm thấy thế nào và đang làm gì ”, ông Andreas Bulling, Trưởng nhóm nghiên cứu Perceptual User Interfaces tại Viện Tin học Max Planck và Đại học Saarland (Đức), cho biết.

Con người thường đọc được “tín hiệu xã hội” qua ánh mắt mà không hề nhận ra. Hiện Bulling đang hợp tác với các nhà khoa học ở Stuttgart và Úc để truyền dạy khả năng này cho máy tính, hướng tới mục tiêu giúp robot có thể hiểu và sử dụng giao tiếp phi ngôn ngữ như con người.

Nhóm nghiên cứu đã phát triển một hệ thống phần mềm dựa trên machine learning, có khả năng dự đoán đặc điểm tính cách thông qua dữ liệu thu được từ thiết bị theo dõi mắt (eye tracker).

AI học cách “đọc vị” tính cách con người

Nhóm khoa học gia đã huấn luyện phần mềm của mình để nhận biết bốn nhóm đặc điểm tính cách phổ biến trong tâm lý học, gồm: sự nhạy cảm cảm xúc (neuroticism), sự hòa đồng (agreeableness), tính hướng ngoại (extraversion) và tính tận tâm (conscientiousness), cùng với mức độ tò mò (openness) .

“ Độ chính xác hiện tại vẫn chưa đủ để áp dụng thực tế, nhưng hệ thống chắc chắn sẽ ngày càng hoàn thiện nhờ lượng dữ liệu lớn hơn và công nghệ camera được tích hợp trực tiếp trong thiết bị theo dõi mắt ,” ông Bulling chia sẻ.

Dữ liệu huấn luyện được thu thập từ 50 sinh viên Đại học Flinders (Úc) với độ tuổi trung bình 22. Họ được yêu cầu đeo thiết bị theo dõi mắt trong khoảng 10 phút, trong khi đi dạo quanh khuôn viên trường, mua cà phê hoặc các vật dụng khác. Thiết bị ghi lại vị trí nhìn, tần suất chớp mắt và điểm cố định ánh nhìn của từng người. Sau đó, họ hoàn thành bộ câu hỏi đánh giá tính cách được sử dụng phổ biến trong ngành tâm lý học.

Khi robot học được ngôn ngữ không lời

Theo ông Bulling, hiểu biết mới về hành vi phi ngôn ngữ này có thể giúp robot trở nên “con người” hơn, qua đó tương tác với người thật một cách tự nhiên và hiệu quả hơn. Ngoài ra, công nghệ này còn có thể hỗ trợ người mắc chứng tự kỷ hoặc các rối loạn giao tiếp phi ngôn ngữ khác, giúp họ hiểu được ánh nhìn của người khác và điều chỉnh ánh mắt của chính mình để tránh gây hiểu lầm.

Tuy nhiên, Bulling cũng cảnh báo rằng công nghệ này có thể bị lợi dụng cho các mục đích xâm phạm quyền riêng tư – chẳng hạn như các công ty hoặc chính phủ độc tài dùng nó để phân tích hành vi và tính cách người dân.

“ Hiện nay, hệ thống này vẫn chưa thể xác định tính cách một cách chính xác và độc lập, vì cần thiết bị theo dõi mắt chuyên dụng. Nhưng dù trong tương lai việc đánh giá tính cách có trở nên dễ dàng hơn, cách sử dụng công nghệ vẫn phải được kiểm soát bởi xã hội và pháp luật, ” ông Bulling nhấn mạnh.

Chúng tôi là các nhà khoa học – nhiệm vụ của chúng tôi là phát triển công nghệ và chỉ ra những gì có thể làm được. Còn việc công nghệ ấy được dùng vì lợi ích hay tác hại sẽ phụ thuộc vào cách xã hội lựa chọn.