Yahoo!, Microsoft, Amazon liên minh chống Google

Google khẳng định dự án Google Books sẽ tạo điều kiện cho người đọc tiếp cận nhiều tài liệu quý - Ảnh: Reuters

Ba đại gia công nghệ Amazon, Microsoft và Yahoo! đã quyết định gia nhập chiến tuyến chống lại kế hoạch bá chủ lĩnh vực thư viện trên mạng của gã khổng lồ Google.

Mới đây, cả Microsoft, Yahoo! và Amazon đều tuyên bố sẽ gia nhập Liên minh Cuốn sách mở (OBA) do Tổ chức phi lợi nhuận Internet Archive lập ra. Mục tiêu của OBA là chống lại kế hoạch thành lập thư viện trên mạng lớn nhất thế giới của Google. Năm 2008, Google đạt một thỏa thuận với các nhà xuất bản và tác giả để giải quyết hai vụ kiện tụng với cáo trạng buộc tội Google vi phạm bản quyền khi copy nội dung các cuốn sách đưa lên mạng Internet.

Theo thỏa thuận Google Books, Google đồng ý trả 125 triệu USD để xây dựng hệ thống đăng ký bản quyền sách, nơi các tác giả và nhà xuất bản có thể đăng ký sách và nhận 70% doanh thu từ việc bán sách, trong khi Google nhận 30% còn lại. Google sẽ có quyền số hóa các tác phẩm không có bản quyền, ước tính chiếm tới 50-70% số sách xuất bản sau năm 1923. Mọi phản đối chống lại thỏa thuận này phải được đưa lên tòa án trước ngày 4-9. Đầu tháng 10, chánh án Denny Chin ở New York sẽ xem xét việc có thông qua thỏa thuận này hay không.

“Thư viện ảo duy nhất”

“Google đang cố nắm thế độc quyền hệ thống thư viện ảo" - Brewster Kahle, nhà sáng lập Tổ chức Internet Archive, cáo buộc - "Nếu thỏa thuận này được thông qua, nhiều khả năng họ sẽ trở thành thư viện duy nhất trên mạng. Chúng tôi thấy có quá nhiều điểm bất lợi trong thỏa thuận này”. Theo kế hoạch, OBA sẽ cố gắng thuyết phục Bộ Tư pháp Mỹ là thỏa thuận của Google sẽ hủy diệt tính cạnh tranh của thị trường sách số hóa.

Cả ba đại gia trên đều có những lý do tài chính để chống lại động thái của Google. Amazon đứng trước nguy cơ thiệt hại lớn nhất, bởi nó là một hãng bán sách qua mạng lớn. Các đối thủ của Google lo sợ thỏa thuận trên sẽ đem lại cho Google quyền định giá quá lớn. Trong khi đó, Microsoft và Yahoo! sẽ điêu đứng bởi kế hoạch Google Books sẽ giúp Google thu hút thêm nhiều truy cập vào trang tìm kiếm Google. Hồi tháng trước, Microsoft và Yahoo! đã công bố kế hoạch hợp tác trong lĩnh vực tìm kiếm để chống lại Google.

Trên thực tế, từ năm ngoái đến nay đã có rất nhiều tổ chức phản đối thỏa thuận Google Books. Tuy nhiên thời hạn 4-9 đến gần, với ba cái tên lừng lẫy là Microsoft, Yahoo! và Amazon, OBA sẽ tạo ra tiếng nói mạnh mẽ chống lại Google. Hiện tại OBA đang hợp tác chặt chẽ với luật sư Gary Reback, người từng thuyết phục Bộ Tư pháp Mỹ khởi kiện chính Microsoft với cáo trạng độc quyền, khiến hãng phần mềm khổng lồ này điêu đứng suốt thập niên 1990. Bộ Tư pháp Mỹ cũng đã mở một cuộc điều tra xác định tác động của Google Books.

Nỗi lo bảo mật thông tin cá nhân

Nhiều tổ chức cũng e ngại khả năng Google thu thập thông tin của những người truy cập thư viện ảo bằng cách theo dõi những gì họ đọc. Tổ chức Biên giới điện tử (EFF), Liên hiệp Tự do dân sự Mỹ (ACLU) và Tổ chức Bảo vệ người tiêu dùng (CW) đã viết thư gửi Google, yêu cầu hãng này cam kết với khách hàng “Google sẽ đảm bảo sự an toàn và tự do mà những người đến thư viện vẫn có: được đọc và học về mọi thứ mà không phải lo lắng chuyện có người theo dõi và lần theo từng bước của họ”. Hiệp hội Thư viện Mỹ (ALA) nhận định thỏa thuận của Google “không đề cập vấn đề bảo mật cá nhân và việc Google sẽ làm gì với những dữ liệu mà nó thu thập được”.

Phản ứng lại, Google khẳng định thỏa thuận Google Books sẽ đem lại lợi ích lớn cho các tác giả và các nhà xuất bản, bởi họ sẽ kiếm được thêm tiền từ các cuốn sách đã không còn được tái bản. Google cho rằng thư viện Google Books sẽ tạo điều kiện cho người đọc tiếp cận trên mạng hàng triệu cuốn sách đã không còn được tái bản và được đọc các tài liệu quý vốn nằm lăn lóc trên các giá sách phủ đầy bụi ở các thư viện.

“Thỏa thuận Google Books tạo ra sự cạnh tranh trên lĩnh vực sách số hóa, do đó cũng dễ hiểu tại sao đối thủ cạnh tranh của chúng tôi đấu tranh mạnh mẽ đến vậy để ngăn chặn nó - ông Gabriel Stricker, người phát ngôn của Google, tuyên bố - Đáng mỉa mai là một trong số những lời than phiền lại đến từ một công ty đã bỏ qua dự án số hóa sách vì nó thiếu ý nghĩa thương mại”. Ông Stricker chỉ trích thẳng thừng Microsoft, hãng từng hủy chương trình tạo ra phiên bản số hóa của các cuốn sách để tập trung vào các dự án khác. Nhiều tác giả và nhà xuất bản đã lên tiếng ủng hộ Google.