Được người dùng máy tính không chỉ ở Việt Nam mà cả trên thế giới ưu ái gọi với cái tên "hệ điều hành huyền thoại", Windows XP chính là một trong những phiên bản Windows thành công nhất trong lịch sử Microsoft và cũng là HĐH tồn tại lâu nhất tính đến thời điểm hiện nay: tính đến ngày 25/10 vừa qua, Windows XP vừa tròn 11 tuổi.
Không có 1 HĐH nào hơn 11 năm tuổi đời nhưng vẫn giữ được thị phần 43%, theo 1 thống kê gần đây nhất.
Ai đang dùng Windows XP ở Việt Nam?
Đi cùng xu thế của thế giới, Windows 7 trong vài năm gần đây cũng bắt đầu phổ biến tại Việt Nam. Khả năng hỗ trợ phần cứng lẫn phần mềm rộng rãi, giao diện đẹp mắt... giúp Win 7 ngày càng được ưa dùng. Tuy nhiên, câu chuyện HĐH máy tính ở Việt Nam lại có khá nhiều... thanh điệu ở cả thị trường doanh nghiệp lẫn người dùng.
Thị trường người dùng
Ở thị trường người dùng, có thể thấy có 3 nhóm đối tượng lớn vẫn đang sử dụng Windows XP.
Quán game
Đây có coi là 1 lực lượng "đông đảo" vẫn trung thành với "đứa con" mà Microsoft đang tìm mọi cách để khai tử. Bạn có thể bước vào rất nhiều quán game và nhận ra rằng 1 điểm chung rằng quán nào cũng đang cài và chạy Win XP, mặc dù hệ thống máy tính được trang bị các phần cứng khủng thừa sức chạy Windows 7. Vì sao vậy? XP được các hàng net Việt Nam ưa dùng đơn giản bởi nó nhẹ hơn khá nhiều. Trong khi Windows 7 chiếm tới 5 GB ổ cứng máy tính thì con số này với XP là nhẹ hơn rất nhiều. Windows 7 cũng ngốn RAM nhiều hơn với khoảng từ 500 - 600 MB RAM so với 200 - 300 MB của Win XP. Nhờ đó, cùng một cấu hình máy nhưng dùng XP sẽ ngốn ít tài nguyên hệ thống hơn Windows 7, giúp hệ thống có thể tiết kiệm được tài nguyên cho các tác vụ khác mà cụ thể là game.
Hầu hết các quán game vẫn trung thành với Windows XP.
Bên cạnh đó, quan trọng hơn, ưu tiên hàng đầu của quán game đó là HĐH phải tương thích với các game mà khách chơi yêu cầu và điều này thì Windows 7 rõ ràng không thể bằng được Win XP. XP tương thích rất tốt với hầu hết các ứng dụng, game, đặc biệt là các game được chơi nhiều ở Việt Nam như CrossFire, AOE... trong khi đó, tính tương thích ứng dụng và game cũ của Windows 7 có thể nói là không ổn định hoặc đòi hỏi người dùng phải thiết lập khá lằng nhằng, mất công. Mặc dù đâu đó có thể vẫn có cách để khắc phục nhưng rõ ràng không phải ai cũng sành sỏi những cách thức này và họ nhận thấy cũng không cần tốn thời gian cho những việc như vậy, trong khi nếu cài Windows XP thì sẽ chẳng có vấn đề gì xảy ra.
Sinh viên, học sinh từ nông thôn lên thành phố học tập
Trong khi Windows 7 được 1 bộ phận giới trẻ có điều kiện kinh tế ưa thích và tiếp nhận thì có 1 bộ phận không nhỏ người dùng PC vẫn đang trung thành sử dụng Windows XP. Việc 1 cỗ máy chạy Windows XP từ những năm 2004 - 2005 và được dùng cho tới tận ngày nay là khá phổ biến, đặc biệt là ở các đối tượng học sinh, sinh viên từ các vùng nông thôn lên thành thị học tập vốn có điều kiện tài chính khá eo hẹp. Tất nhiên, số đối tượng này cũng đang thu hẹp dần bởi hiện tại, các PC khi mua mới hầu hết đều được cài Windows 7 trong khi những máy cũ chạy XP sau 1 thời gian quá lâu sử dụng rồi cũng sẽ đến lúc phải "xếp vào kho".
Người trưởng thành ngại thay đổi
Một bộ phận nữa vẫn đang trung thành với XP chính là những người ở độ tuổi trưởng thành ở thành thị vốn có điều kiện tiếp xúc với máy tính sớm nhưng lại ít có sự am hiểu về công nghệ thông tin và có xu hướng trung thành với cái cũ, ngại thay đổi. Họ thường dùng máy tính cho các công việc cơ bản như theo dõi tin tức trên các trang báo mạng, soạn thảo 1 ít văn bản, thưởng thức 1 ít bản nhạc... vốn là những nhu cầu quá đơn giản để XP có thể đáp ứng. Những người lớn tuổi hầu hết cũng đều không hiểu các khái niệm liên quan đến máy tính bởi chúng gắn liền quá nhiều với ngôn ngữ quốc tế thời bấy giờ là tiếng Anh vốn không phải thế mạnh của họ.
Doanh nghiệp
Một bộ phận doanh nghiệp, nhất là lớp doanh nghiệp mới thành lập, thường lựa chọn Windows 7 để dùng cho hệ thống máy tính công ty. Đây cũng là điều dễ hiểu bởi những doanh nghiệp này thường tuyển dụng nhân viên ở độ tuổi trẻ, tiếp cận nhanh với công nghệ. Tuy nhiên, cũng có không ít các công ty nhất là những doanh nghiệp thành lập đã lâu năm vẫn đang trung thành với Win XP do tâm lý ngại thay đổi, vấn đề tương thích... và nhiều yếu tố khác.
Windows XP sẽ "tồn tại" bao lâu nữa?
Với thực tế như đã nói trên, có thể thấy Windows XP vẫn đang có được lượng người dùng rất lớn và trải khắp mọi đối tượng. Một chiếc PC với chip Celeron, RAM 512 MB vẫn có thể cài "ngon lành" XP, phục vụ những công việc như soạn thảo văn bản, lướt web. Giới doanh nghiệp cũ đang dùng XP từ trước tới nay vẫn chưa muốn chuyển giao sang Windows 7. Việc Microsoft đến 2014 sẽ ngừng hỗ trợ XP không có nhiều ý nghĩa bởi các hỗ trợ này thường liên quan đến bảo mật vốn ít được người dùng Việt Nam quan tâm đến. Windows 7 hiện đã khá tăng cường khả năng hỗ trợ chơi game nhưng các ông chủ quán nét vẫn sẽ không dám mạo hiểm bởi có thể nó sẽ gặp vấn đề với các tựa game được ưa chuộng ở Việt Nam như Fifa, CrossFire...
Các trả lời tư vấn cho máy chơi game đều khuyên dùng Windows XP.
Rõ ràng, Windows XP vẫn đang rất tốt với độ ổn định, tương thích phần cứng và phần mềm cao. Nhưng quy luật cái mới thay thế cái cũ rồi cũng sẽ đến lúc áp dụng với Windows XP. Những công nghệ mới tiên tiến giúp chúng ta làm việc, giải trí tốt hơn đều bắt đầu ngừng hỗ trợ HĐH này. Không chỉ Microsoft mà các hãng phần mềm lớn như Adobe cũng sẽ ngừng hỗ trợ XP.
Và kẻ thay thế XP sẽ không phải ai khác chính là Windows 7. Về cơ bản, Windows 7 là một hệ điều hành tốt, trái ngược với Win Vista trước đó. Windows 7 dường như sẽ lặp lại chu trình thành công giống với XP và nó cũng đang cần tới thứ đã giúp XP thành công: thời gian, nhằm giải giải quyết các vấn đề về tương thích.
Thông tin về khả năng tương thích phần cứng, ứng dụng của Windows 8 vẫn còn khá mù mịt.
Windows 8 vừa ra mắt tuy có tạo nên một cơn sốt ban đầu từ 1 bộ phận người dùng nhờ giao diện mới mẻ, độc đáo cùng những cải tiến về tốc độ tốt. Nhưng nó cũng sẽ chưa tạo nên một phong trào nâng cấp lên Windows 8 trong một sớm một mai bởi khả năng tương thích của HĐH này vẫn đang là một thông tin khá mù mịt chưa có gì đảm bảo. Bên cạnh đó, chính sách giá bán của Windows 8 tuy khá rẻ nhưng chỉ áp dụng cho các máy nâng cấp từ Windows có bản quyền trong khi ở nước ta, lượng người này là rất ít. Chỉ 1 số ít ỏi người dùng Windows có bản quyền được cài sẵn dưới dạng OEM, 1 bộ phận người dùng có điều kiện kinh tế và có ý thức tôn trọng bản quyền, cũng như 1 bộ phận lập trình viên đối tác của Microsoft.