Windows Phone: Thành bại vì ai?

Quản Trị Mạng - Trong khi nền tảng Windows vẫn giữ vị trí thống trị trên các máy tính để bàn và laptop thì hệ điều hành dành cho điện thoại di động của Microsoft lại đang chật vật trước Android và iOS. Có lẽ Microsoft phải tự trách mình vì đã để vuột mất những cơ hội rõ rệt, nhưng lúc này, hãng cần có một giải pháp để cải thiện tình hình nếu không muốn đi theo vết xe đổ của webOS.

Bằng bất cứ thước đo thành công nào thì Windows Phone của Microsoft cũng là nỗi thất bại. Trớ trêu thay cho Microsoft, đó lại là một chiếc điện thoại rất tuyệt vời. Vậy điều gì đã xảy ra?

Sau đây là một số sự thật thú vị.

Microsoft Windows Phone, được giới thiệu vào năm 2010, là OS cho di động được hoan nghênh nhiệt liệt từ hãng phần mềm lớn nhất thế giới, một công ty có lịch sử gắn bó lâu dài với những sản phẩm di động. Cuối năm 2009, nền tảng Windows Mobile của Microsoft đã nhận được gần 20% người dùng smartphone ở Mỹ sử dụng. Nhưng hiện nay, thay vì nối tiếp thành công đó thì Microsoft lại trượt ngã.

Trong suốt ba tháng đầu năm 2012, nền tảng Windows Phone chỉ chiếm một con số ảm đạm, 2% thị phần smartphone Mỹ, dựa theo Nielsen ratings. Thậm chí nền tảng Windows Mobile cũ kỹ còn có thị phần lớn hơn Windows Phone trong khoảng thời gian đó, chiếm 4,1% người dùng, theo báo cáo của Nielsen.

Hãy thử sử dụng đi, bạn sẽ thích đấy

Giờ mới là phần làm cho Microsoft điên đầu nhất. Rất nhiều người thử dùng điện thoại Windows Phone 7 như Nokia Lumia 710 hay Lumia 900 và yêu thích chúng.

Khi Bilal Khan, một công dân Canada, thấy cha mình đang đánh vật với chiếc smartphone Samsung Galaxy SII chạy Android, anh đã cho ông mượn chiếc Lumia 710. Khan bảo ông hãy sử dụng nó vài tiếng trong khi anh ra ngoài làm một số việc. “Khi tôi quay lại hai tiếng sau đó, ông ấy đã không muốn trả lại nó”, Khan nói. Và bố anh đã không trả lại trong khoảng 1 tuần. Cuối cùng, ông ấy trả lại điện thoại cho anh nhưng chỉ sau khi đã tự mua một chiếc Windows Phone cho mình.

Khan và cha anh chỉ là một trong số những người hâm mộ ít ỏi Windows Phone và kiểu thiết kế Metro UI mượt mà của nó. Những người hâm mộ cho biết Windows Phone rất trực quan và dễ sử dụng. Trong vòng một tiếng sau khi cầm chiếc điện thoại, Khan cho biết, cha anh đã đang sử dụng những tính năng nâng cao như ứng dụng Nokia Play To để kết nối điện thoại vào laptop thông qua DLNA.

Việc dễ dàng sử dụng cộng với tính cá nhân hóa cao độ và tích hợp với Microsoft Office và Xbox Live đã chiếm ưu thế hơn nhiều điện thoại khác. Nhưng tỉ lệ chấp nhận lại nghèo nàn. Trong khi đó, nền tảng Android của Google đã chiếm tới 12% thuê bao di động Mỹ chỉ 18 tháng sau khi xuất hiện. Cuối tháng Tư, thị phần smartphone Android là gần 51% ở Mỹ, theo báo cáo gần đây của hãng đánh giá Comscore.

Lỗi do nhà mạng?

Có chuyện gì với Windows Phone vậy? Khởi đầu chật vật của Windows Phone gắn với thời điểm phát hành chưa phù hợp, các nhà mạng đối tác, lúng túng trong tiếp thị và sự thiếu hụt ứng dụng so với nền tảng iOS và Android. Tin tốt cho Microsoft là, có rất nhiều dấu hiệu ủng hộ cho nền tảng Windows Phone sẵn sàng tháo gỡ khó khăn.

Ông Charlie Kindel, cựu nhân viên Microsoft, người đã từng tham gia phát triển Windows Phone, tin rằng hệ điều hành cho di động sống và chết phụ thuộc vào sự ủng hộ của các nhà mạng vô tuyến như AT&T, Sprint và Verizon.

“Nhân tố quan trọng nhất là các nhà mạng có đang thúc đẩy nền tảng của bạn hay không”, ông nói. “Cho đến hiện tại, các nhà mạng đang không bán Windows Phones”.

Nhà mạng tuyên bố muốn có một nền tảng smartphone thứ ba cùng với Apple và Google nhưng lại thường đẩy thiết bị Android và iPhone lên trước những nền tảng khác, những nhà bình luận nói. “Nhà mạng hỗ trợ Android tăng trưởng hữu cơ lẫn nhau để đáp lại iPhone”, ông Ross Rubin, trưởng nhóm phân tích của hãng nghiên cứu thị trường NPD Group cho biết. Khi ra mắt lần đầu tiên, iPhone đã có được thỏa thuận bán hàng độc quyền với AT&T. Những nhà mạng khác lập tức đẩy Android thay thế cho iPhone và nhiều nhà mạng vẫn làm thế.

Vào năm 2009 và 2010, chúng ta đẽ thấy thị phần Android tăng trưởng mạnh mẽ, đầu tiên ở Verizon, sau đó là Sprint và T-Mobile, ông Rubin nói. Microsoft giới thiệu Windows Phone cuối năm 2010 tức đã lỡ mất cơ hội trở thành chiếc smartphone đầu tiên truyền cảm hứng cho người dùng gần 2 năm.

Hiện nay, có một bằng chứng cho thấy các nhà mạng đang “hâm nóng” Windows Phones. CFO của Verizon, ông Fran Shammo gần đây đã bóng gió công ty muốn hỗ trợ Windows Phone năm nay theo cách đã giúp Android tăng trưởng vài năm trước. Nếu Verizon theo con đường đó, hãng sẽ đẩy mạnh hoạt động thương mại đằng sau Windows Phone bằng chương trình quảng cáo rộng khắp, tiếp thị nơi bán hàng và bán lẻ cho khách hàng - giống như đã làm với Android.

Vấn đề không nằm ở OS

Khi hỏi những người dùng Windows Phone tại sao họ thích nền tảng của Microsoft, những người dùng cho biết họ thích thú với giao diện Metro UI tươi mới, khác với giao diện dạng lưới biểu tượng trên Android và iOS. Hơn nữa, Windows Phone tập trung vào những biểu tượng lớn hiển thị các cập nhật Facebook và Twitter, thời tiết và e-mail bằng cái nhìn thoáng qua.

“Nó không có giao diện giống nhau đến nhàm chán… Windows Phone hoàn toàn tươi mới và nó vẫn làm tôi mỉm cười mỗi khi sử dụng”, David Erwin, một người đam mê Windows Phone nói. “Điện thoại của tôi cảm giác giống như dành cho riêng tôi vậy”, Erwin cho biết. “Nó là dụng cụ cá nhân nhất mà tôi từng sở hữu”.

“Rất dễ dàng cài đặt và sử dụng, siêu nhanh, và Windows Phone như có tất cả ứng dụng tôi cần cho nhu cầu cá nhân và công việc”, David Kirkdorffer, giám đốc maketing ở Boston đồng thời là fan của Windows Phone bày tỏ.

Nhưng có lẽ giao diện mới và dễ sử dụng lại góp phần vào vấn đề. Windows Phone là một thay đổi lớn so với giao diện dạng lưới truyền thống trên Android hay iOS, thậm chí những điện thoại chỉ có những tính năng cơ bản cũng sử dụng giao diện lưới để hiển thị ứng dụng. Vấn đề ở chỗ mọi người thường không thích thay đổi, ít nhất là lúc đầu.

“Tôi nghĩ rằng thách thức là làm ai đó thử một điều hoàn toàn khác biệt”, Juuso Myllyrinne, cựu giám đốc maketing nội dung số của Nokia cho biết. Từ quan điểm maketing, ông Myllyrinne nói AT&T hiện là công ty xử lý tốt nhất cho những tình huống kiểu thế này.

“AT&T đang cố gắng tuyên truyền kiểu trải nghiệm mới này. Họ đang nói về những biểu tượng sống động, trải nghiệm từ sử dụng thực tế”, ông Myllyrinne nói. Ví dụ như việc kinh doanh của AT&T, hướng tới chỉ dẫn mọi người khám phá giao diện Metro dễ dàng và sử dụng điện thoại truy cập Microsoft Office hoặc People Hub mà tích hợp các liên lạc và hoạt động xã hội của bạn vào một điểm trên điện thoại. Microsoft lúc này đang tập trung vào tốc độ trong khi Nokia đang tích cực tấn công lại Android.

Khoảng trống về ứng dụng

Một vấn đề khác đó là ứng dụng. Windows Phone có hơn 85000 ứng dụng, quá nhỏ so với hàng trăm nghìn ứng dụng cho Android và iOS. Nhưng vấn đề không nằm ở những con số. Với mỗi bom tấn như Angry Birds trên iOS App Store hay Google Play thì có hàng tá ứng dụng chất lượng thấp, không có gì ngoài những âm thanh vui, những ảnh wallpaper cho điện thoại hay hình phụ nữ thiếu vải.

Nhưng thậm chí khi bỏ qua toàn bộ ứng dụng râu ria trong các quầy ứng dụng cạnh tranh, thì Windows Phone Marketplace vẫn còn hạn chế, theo như các nhà bình luận và người dùng. Trong suốt những ngày đầu năm 2010, Khan nói anh có thể lấy nhiều ứng dụng phổ biến mà người dùng Android cũng có như Facebook và Netflix. “Hiện tại, Android có thêm nhiều ứng dụng chính thống hơn Windows Phone”, Khan nói.

“Microsoft đang làm tốt công việc phát triển catalog những vẫn còn đó một số khoảng trống lớn”, ông Rubin thuộc hãng NPD nói thêm. Ông chỉ ra dịch vụ radio Internet Pandora vẫn thiếu trên Windows Phone. Những người dùng khác phàn nàn về việc thiếu ứng dụng từ Chase Bank hoặc các dịch vụ xem trực tuyến phổ biến như HBO Go.

Để san lấp khoảng cách về ứng dụng, Nokia đang trực tiếp can thiệp vấn đề. Đối tác smartphone thân thiết của Microsoft vào đầu tháng Năm đã công khai về một lượng ứng dụng độc quyền trên Nokia Windows Phone chỉ trong một thời gian ngắn với ESPN, Groupon và AOL Entertainment. Các nhà bình luận cho rằng, nỗ lực của Nokia có thể giúp cho công ty nhưng lại dẫn đến phân khúc thị trường với những nhà sản xuất đòi hỏi rất nhiều ứng dụng độc quyền của Windows Phone. Ông Slater thuộc Nokia không đồng ý và lập luận, những ứng dụng độc quyền không gây phân khúc thị trường mà tạo thêm giá trị cho người dùng Nokia. “Chúng tôi tuyệt đối không làm phân khúc khách hàng của mình”.

Về phần mình, Microsoft nói hãng đang bổ sung thêm 300 tựa ứng dụng mới vào Marketplace mỗi ngày.

Tương lai

Khi Microsoft và các đối tác cố gắng thu hút người dùng smartphone thì có tin công ty lại đang gặp khó với Windows Phone 8, phiên bản OS di động tiếp theo. Với tên mã “Apollo”, Windows Phone 8 được kỳ vọng có sự kết hợp sâu sắc với cái tên tương tự, Windows 8, phiên bản hệ điều hành tiếp theo cho PC và máy tính bảng. Sự kết hợp sâu hơn với PC và các thiết bị gia đình khác có thể khuyến khích nhiều người thử sử dụng Windows Phone, lôi kéo họ bằng những tính năng được kỳ vọng như truyền dữ liệu không dây và các tính năng SkyDrive tăng cường.

Tuy nhiên, nhiều thông tin cho thấy Apollo sẽ không chạy trên phần cứng Windows Phone hiện tại. Microsoft sẽ không bình luận về những phiên bản trong tương lai của Windows Phone, nhưng nếu suy đoán là đúng thì sự không tương thích đó có thể khiến Microsoft phải trả giá một thời gian khi người dùng cảm thấy tức giận vì mắc kẹt với Windows Phone 7. Các nhà phát triển cũng có thể không hài lòng nếu họ phải viết lại ứng dụng, mặc dù hầu hết ứng dụng cho Windows Phone 7 đều có thể chạy trên hệ thống mới. Microsoft có lẽ sẽ giải đáp thắc mắc trong sự kiện về Windows Phone diễn ra tại San Francisco vào 20 tháng Sáu tới.

Với Windows 8, hệ điều hành cảm ứng thân thiện mới (dự kiến ra mắt tháng Mười) cũng có thể giúp cho Windows Phone do nó sẽ giới thiệu giao diện phong cách Metro tương tự tới người dùng.

Ông Myllyrinne nhận xét: “Khi mà giao diện Metro trở thành chuẩn mực trên PC thì mọi người sẽ chấp nhận nó dễ dàng hơn trên điện thoại”.

Ông Greg Sullivan, giám đốc cấp cao về sản phẩm Windows Phone của Microsoft, nói ông kỳ vọng nhiều vào hãng trong những tháng tới. “Chúng tôi đã đã có mặt trên thị trường với Windows Phone khoảng một năm rưỡi”, ông nói qua e-mail. “Và đã thấy phản hồi tốt cho hướng tiếp cận mới của mình, và chúng tôi thực sự mới chỉ bắt đầu”.