Các web tìm kiếm Việt như Socbay.com và Xalo.vn hiện không cung cấp lựa chọn tìm kiếm web chung mà chỉ hiển thị các lựa tìm kiếm chuyên biệt như tin tức, nhạc và phim. Phải chăng những đơn vị một thời tuyên bố chọi trực diện với Google ở Việt Nam đang âm thầm chào thua gã khổng lồ tìm kiếm này?
Cách đây 2-3 năm, thị trường Internet Việt Nam đã bùng nổ trào lưu web tìm kiếm với sự ra đời của khoảng 20 sản phẩm do các công ty trong nước xây dựng. Trong cuộc chạy đua trên thị trường khắc nghiệt này, nhiều web tìm kiếm Việt đã lần lượt ra đi không kèn không trống mặc dù nhiều sản phẩm được các quỹ đầu tư bơm vốn.
Web tìm kiếm Timnhanh.com của Công ty cổ phần mạng trực tuyến Việt Nam (VON), người khơi mào trào lưu tìm kiếm ở Việt Nam vào năm 2007, đã lặng lẽ rút lui khỏi thị trường sau hai lần đổi “vật chủ” (thời gian đầu, Timnhanh sử dụng nền tảng tìm kiếm của Yahoo sau đó đổi sang Google). Không riêng gì Timnhanh, nhiều trang web tìm kiếm khác gồm cả những trang tìm kiếm chuyên biệt về nhạc, video hay tin tức tổng hợp chỉ gây được sự chú ý trong giai đoạn đầu và đến nay đang chìm nghỉm trên mạng hoặc không còn được chú trọng đầu tư, có thể kể đến 7sac.com, Tim1s.vn, Monava…
Bỏ cuộc hay chờ thời?
Trong số các tên tuổi xuất hiện trong trào lưu tìm kiếm Việt, chỉ có Xalo.vn và Socbay.com tuyên bố cạnh tranh trực diện với Google ở mảng tìm kiếm trên Internet khi ra mắt vào năm 2008. Trong thời gian đầu ra mắt, cả hai web tìm kiếm này đều cung cấp lựa chọn tìm kiếm web và coi đó là dịch vụ cốt lõi. Nhưng hiện nay, cả Xalo và Socbay không còn duy trì dịch vụ tìm kiếm web chung để cạnh tranh với Google nữa mà chỉ có các dịch vụ tìm kiếm chuyên biệt. Xalo hiện cung cấp các dịch vụ tìm kiếm tin tức, nhạc (MP3), hình ảnh, phim, tin rao vặt và từ điển trực tuyến; còn Socbay duy trì 3 dịch vụ tìm kiếm tin tức, nhạc và từ điển.
Đại diện cả Xalo và Socbay đều khẳng định họ chưa từ bỏ cuộc đua với Google ở thị trường tìm kiếm Internet mà chỉ tạm thời tập trung vào các dịch vụ tìm kiếm trên di động.
“Không phải Xalo.vn bỏ chức năng tìm kiếm web, mà chỉ không đưa tính năng đó ra trang chủ”, ông Nguyễn Quang Minh, Giám đốc tiếp thị của tập đoàn công nghệ Tinh Vân, đơn vị quản lý Xalo nói. Ông cũng nói thêm là Xalo phát triển lõi tìm kiếm như là giá trị cốt lõi và đây là bài toán dài hơi đòi hỏi sự kiên trì và đầu tư nghiêm túc. Nhưng trong giai đoạn trước mắt, Xalo.vn tập trung mạnh hơn vào tìm kiếm di động cho phép người dùng tìm kiếm nội dung số trên Internet bao gồm văn bản (text), nhạc, phim, ảnh và sách điện tử.
Tương tự Xalo, Socbay cũng đang tập trung mạnh hơn vào dịch vụ tìm kiếm cho di động. Ở thị trường tìm kiếm di động, theo ông Nguyễn Minh Đức, Phó tổng giám đốc NAISCORP, công ty phát triển Socbay, web tìm kiếm này hiện vượt cả Google, chiếm khoảng 60% thị phần ở Việt Nam. Ứng dụng tìm kiếm di động của Socbay hiện có 5 triệu lượt tải và 1,4 triệu người dùng hàng ngày.
Tuy nhiên, ông Đức khẳng định công ty này không bỏ lựa chọn tìm kiếm web mà đang xây dựng và bổ sung phần mềm nền tảng phía sau để có thể cung cấp dịch vụ tìm kiếm phù hợp hơn với nhu cầu của người dùng Việt. Ông Đức cho biết Socbay dự kiến sẽ ra mắt dịch vụ tìm kiếm chung trở lại vào đầu năm 2012.
Nhưng liệu có còn cửa cho Xalo và Socbay trong cuộc cạnh tranh với Google ở thị trường tìm kiếm trên Internet?
Cửa cực hẹp
Một số nhà chuyên môn nhận định cơ hội cạnh tranh cho các web tìm kiếm Việt ở thị trường tìm kiếm Internet hiện nay gần như không còn. Thực tế, khi Xalo và Socbay nhập cuộc thị trường tìm kiếm Internet vào năm 2008, khi đó Google mới chiếm 80% thị phần tìm kiếm tiếng Việt. Còn hiện nay, chỉ sau 3 năm, thị phần của Google tại Việt Nam đã tăng lên tới 98%. Con số này cũng được đại diện Socbay xác nhận.
Trên bảng xếp hạng của Alexa.com hiện nay, cả Google.com và Google.com.vn đang đứng đầu tiên trong top 10 các trang web có nhiều người truy cập nhất tại Việt Nam. Trong khi đó, Xalo và Socbay có thứ hạng khá sâu lần lượt ở vị trí thứ 76 và 125.
Về khía cạnh chuyên môn, ông Nguyễn Khánh Trình, chuyên gia về quảng cáo trên các web tìm kiếm cho rằng các web tìm kiếm Việt thua Google vì chưa hiểu nhu cầu của người dùng. Nguyên nhân là do các công ty trong nước không khảo sát thấu đáo nhu cầu thực sự của người tìm kiếm là gì.
“Phát triển web tìm kiếm giống như làm phần mềm muốn thành công đòi hỏi phải khảo sát tốt để ra được các kết quả tìm kiếm phù hợp”, ông Trình nói. “Các kết quả tìm kiếm của các web Việt có thể tốt về kỹ thuật nhưng không đưa ra được kết quả người dùng mong muốn, vì vậy không thu hút người dùng.”
Hơn nữa, chuyên gia này cho rằng Google chưa từng thất bại ở thị trường nào mà hãng này có hơn 50% thị phần.
Trong khi đó, các web tìm kiếm Việt luôn phải lo ngay ngáy về việc kiểm duyệt kết quả tìm kiếm nếu không muốn bị cơ quan chức năng 'thổi còi'. Mặc dù về kỹ thuật, Socbay và Xalo chỉ là phương tiện tìm kiếm, chứ không phải là trang cung cấp nội dung trực tiếp. Đây là điểm bất lợi đáng kể của các sản phẩm tìm kiếm Việt so với những web tìm kiếm nước ngoài như Google hay Bing, những dịch vụ không bị soi mói từng li từng từng tý như những sản phẩm nội.