Vẫn chưa quá muộn để Apple thực sự nghiêm túc bước vào lĩnh vực AI

Gần đây, OpenAI đã công bố một bước tiến lớn: các ứng dụng giờ đây có thể chạy trực tiếp bên trong ChatGPT, cho phép người dùng đặt vé du lịch, tạo playlist hay chỉnh sửa thiết kế — tất cả mà không cần rời khỏi ứng dụng.

Ngay lập tức, nhiều người đã gọi đây là nền tảng ứng dụng của tương lai, thậm chí dự đoán một thế giới ChatGPT nơi App Store của Apple trở nên lỗi thời.

Tuy nhiên, dù nền tảng ứng dụng của OpenAI là một mối đe dọa tiềm tàng, tầm nhìn về Siri thế hệ mới của Apple — dù bị chậm trễ đáng kể — vẫn có thể giúp hãng “lội ngược dòng”.

Sau cùng, Apple đang nắm trong tay toàn bộ hệ sinh thái: từ phần cứng, hệ điều hành, cho đến 1,5 tỷ người dùng iPhone toàn cầu, trong khi ChatGPT chỉ đạt khoảng 800 triệu người dùng hoạt động hàng tuần. Nếu nước cờ AI của Apple đi đúng hướng, hãng có thể vừa duy trì vị thế bá chủ ứng dụng di động, vừa định hình lại cách chúng ta sử dụng ứng dụng trong kỷ nguyên AI.

Kế hoạch của Apple là xóa bỏ biểu tượng ứng dụng — nhưng vẫn giữ lại ứng dụng. Tầm nhìn về trải nghiệm iPhone do AI điều khiển, được giới thiệu tại hội nghị WWDC năm ngoái, cho thấy người dùng sẽ tương tác với Siri hoàn toàn mới và một hệ thống tái thiết kế, giúp bạn sử dụng app theo cách tự nhiên hơn (ít chạm hơn, nói nhiều hơn).

Ý tưởng này thực ra không mới — nhưng có lẽ giờ mới đến lúc chín muồi. Việc sắp xếp hàng loạt biểu tượng nhỏ trên màn hình chính iPhone để truy cập thông tin là một ẩn dụ lỗi thời của kỷ nguyên máy tính để bàn.

Ngày nay, người dùng có xu hướng hỏi trợ lý AI để lấy gợi ý, thay vì mở app riêng lẻ như Yelp hay gõ tìm kiếm Google. Họ ra lệnh cho loa thông minh hoặc tai nghe AirPods để nghe nhạc, hỏi chatbot về thông tin doanh nghiệp hay đánh giá phim mới.

Trợ lý AI – được huấn luyện trên kho dữ liệu khổng lồ từ Internet – sẽ hiểu ý người dùng và trả lại câu trả lời trong vài giây. Điều này rõ ràng tiện hơn việc mò mẫm trong kết quả tìm kiếm Google hay tìm đúng app giữa rừng ứng dụng trên iPhone rồi lại phải điều hướng giao diện rối rắm bên trong nó.

Vấn đề của hệ sinh thái ứng dụng trong ChatGPT

Dù ChatGPT có vẻ đang cải thiện cách dùng app, nó vẫn bị giới hạn trong giao diện chatbot của chính mình. Người dùng cần gọi tên ứng dụng trong prompt hoặc nhấn nút “use the app for the answer”, rồi nhập lệnh chính xác.

Nếu sai cú pháp, bạn có thể... mắc kẹt ở màn hình loading mãi không ra kết quả — như Bloomberg đã thử nghiệm.

Vậy đây có thực sự là tương lai của ứng dụng, hay chỉ là bước chuyển tạm thời khi chưa có đối thủ xứng tầm? Khi Siri mới của Apple xuất hiện — được tích hợp sẵn trong iPhone — liệu người dùng có còn hứng thú với ChatGPT?

Đừng vội gạch tên Apple, dù Siri hiện tại quả thật là một “sự thụt lùi".

Apple vẫn có lợi thế lớn

Người dùng iPhone đã quen với hệ sinh thái ứng dụng của họ. Họ biết tìm app ở đâu, cách sử dụng ra sao — và “thói quen cơ tay” ấy rất khó thay đổi.

Trong khi đó, việc khởi chạy một app trong ChatGPT vẫn khá phiền phức: bạn cần cài app, cấp quyền, đăng nhập, xác thực hai bước rồi mới kết nối được với ChatGPT.

Sau khi hoàn tất, việc tạo playlist Spotify bằng AI rồi mở trong app thật sự cũng chỉ... khác đôi chút so với cách mà Apple đang hướng tới: điều khiển ứng dụng bằng giọng nói qua Siri.

Thậm chí, ChatGPT còn có điểm yếu: bạn chỉ có thể tương tác một app tại một thời điểm, không thể so sánh giá khách sạn giữa hai ứng dụng, hoặc xem song song Airbnb và Booking.com.

Việc sử dụng app trong ChatGPT cũng làm mất đi nhận diện thương hiệu và thiết kế riêng của app, điều mà nhiều người dùng vẫn coi trọng.

Nói cách khác: ChatGPT khiến việc dùng app trở nên “gọn”, nhưng cũng vô hồn hơn.

Cơ hội thứ hai cho Siri

Tại WWDC 2024, Apple đã trình diễn cách Siri mới sẽ vận hành cùng các ứng dụng và tích hợp các tính năng AI như soát lỗi, viết lại nội dung.

Các nhà phát triển ứng dụng sẽ được hưởng lợi ngay, đặc biệt là những app đã tích hợp SiriKit từ trước. Apple xác nhận sẽ ưu tiên các nhóm ứng dụng như: Ghi chú, Giải trí, Nhắn tin, Thanh toán, Đặt bàn nhà hàng, Gọi thoại và Tập luyện.

Người dùng có thể ra lệnh tự nhiên hơn – ví dụ “hiển thị ghi chú thuyết trình” hoặc “FaceTime ông nội” – mà không cần câu lệnh cứng nhắc.

Bên cạnh đó, framework App Intents cũng được mở rộng, cho phép Siri tương tác sâu hơn với app, chẳng hạn như chỉnh ảnh bằng Darkroom, mở bảng tính, trình chiếu, duyệt tài liệu…

Apple không chỉ có AI – họ còn có App Store, API, hệ điều hành, phần cứng và quyền riêng tư, điều mà OpenAI chưa có.

Khoảng trống mà Apple có thể tận dụng

Hiện tại, ChatGPT chỉ hoạt động với một số app như Booking.com, Spotify, Canva, Figma, Coursera, Zillow… vì phụ thuộc vào Model Context Protocol (MCP) – công nghệ kết nối mới cần thời gian phổ cập. Chính khoảng trễ này có thể là cơ hội vàng để Apple bắt kịp.

Bloomberg tiết lộ Apple đã thử nghiệm nội bộ Siri mới, có thể ra lệnh trong các app phổ biến như Uber, YouTube, Amazon, Facebook, WhatsApp… và sẽ ra mắt vào năm sau.

Cuộc đối đầu: Apple có iPhone, OpenAI có Jony Ive

Dù OpenAI có Jony Ive – cựu giám đốc thiết kế của Apple – hỗ trợ tạo thiết bị AI riêng, smartphone vẫn là nền tảng trung tâm mà người dùng gắn bó. Hơn nữa, công chúng vẫn còn nghi ngờ với thiết bị AI luôn bật, lo ngại về quyền riêng tư và chuẩn mực xã hội.

Khi đó, ý tưởng dùng ChatGPT để điều khiển app khác có thể không hấp dẫn bằng một Siri thông minh thật sự, đã tích hợp sẵn trên iPhone.

Nếu Apple làm đúng lần này, Siri có thể không chỉ “trở lại” — mà còn định nghĩa lại cách chúng ta dùng điện thoại.