Tự động lấy nét khi chụp chuyển động

Chụp cảnh chuyển động vẫn luôn là một thách thức với người mê chụp ảnh. Cùng với việc thường xuyên luyện tập, một số gợi ý sau đây chắc chắn giúp bạn tự tin hơn mỗi khi nỗ lực ghi lại những vẻ đẹp cuộc sống.

Không dễ để chụp được những bức ảnh sắc nét khi đối tượng thường xuyên di chuyển

Trước hết, bạn cần phải lựa chọn kiểu lấy nét sẽ sử dụng khi chụp cảnh chuyển động. DSLR có hai kiểu lấy nét tự động cơ bản: một dành cho cảnh tĩnh và một chụp cảnh di chuyển.

Chế độ lấy nét tự động cho một lần chụp (single-shot) hay còn gọi One-Shot AF (với máy Canon) và Single-Servo AF (của Nikon) là lựa chọn tốt nhất để chụp cảnh đứng yên, chẳng hạn chân dung, phong cảnh… Tuy nhiên ngược lại, bạn sẽ không thể thành công khi dùng chế độ chụp này với cảnh có đối tượng dịch chuyển.

Điểm hạn chế của chế độ tự động lấy nét single-shop là khi tiêu cự bị “khóa” vào một khoảng cách xa cụ thể nào đó, máy sẽ tiếp tục chọn điểm lấy nét này khi bạn giữ nút bấm chụp. Khi chủ đề bất ngờ di chuyển lại gần hoặc xa máy ảnh, tiêu cự lúc trước sẽ bị mất và chủ đề trở nên lờ mờ. Cách duy nhất để xử lý trong trường hợp này là bạn thả tay khỏi nút chụp, rồi nhá phím chụp (half press) để bắt đầu lấy nét lại. Với cảnh chủ đề di chuyển liên tục, có thể nói đây là một việc cực chẳng đã.

Thay vào đó, bạn hãy chuyển sang chế độ chụp tự động lấy nét tiếp diễn, còn được gọi là Al Servo AF (Canon) hoặc Continuous-servo AF (Nikon). Lúc đó, máy sẽ tự động tiếp tục điều chỉnh tiêu cự của ống kính khi bạn giữ nhẹ nút nhấn chụp. Nếu chủ đề di chuyển trước khi bạn chụp sẽ không có vấn đề gì xảy ra. Hệ thống lấy nét sẽ tiếp tục “bắt” đúng đối tượng đến khi bạn rời tay khỏi nút chụp.

Với chế độ AF liên tiếp, bạn nhấn giữ (half-press), hệ thống tự động lấy nét sẽ điều chỉnh liên tục để theo dấu đối tượng di chuyển

1. Tùy chọn giữa các chế độ lấy nét

Chế độ AF single-shop sẽ hiển thị đèn LED trên ống ngắm khi đã lấy được nét. Máy sẽ chỉ ghi hình cho đến khi bạn đã lấy được nét, khác với chế độ AF liên tiếp

Một điều cần lưu ý là máy của bạn sẽ không thể tự động chuyển đổi giữa các chế độ lấy nét. Thay vào đó, bạn sẽ phải tự thực hiện. Một số máy ảnh có nút “AF”, bạn chỉ cần nhấn và xoay bàn điều khiển của máy để chỉnh các chế độ lấy nét.

Với những dòng máy cao cấp như Nikon D300s tích hợp tính năng lấy nét nhanh chóng, bạn có thể dễ dàng chọn chế độ chụp hợp lý bằng cách trực tiếp nhấn các nút C (Continuous - tự động tiếp tục lấy nét khi đối tượng di chuyển), C (Single - lấy nét mỗi lần chụp) hoặc M (Manual – lấy nét thủ công).

Thường những người mới làm quen với máy ảnh không tính trước được khi nào cần đổi chế độ tự động lấy nét, do đó các thiết bị chụp ảnh hiện nay được trang bị sẵn tính năng tự động chuyển đổi chế độ chụp ảnh.

Thiết lập máy ảnh của bạn sang Al Focus AF (máy Canon) hoặc Auto Select AF (máy Nikon), máy sẽ tự động chuyển đổi sang chế độ lấy nét cho một lần chụp hoặc tiếp tục lấy nét khi đối tượng di chuyển.

2. Máy có tự động lấy nét khi bạn di chuyển theo đối tượng và chọn chế độ lấy nét liên tiếp?

Với chế độ AF liên tiếp, bạn nhấn giữ (half-press), hệ thống tự động lấy nét sẽ điều chỉnh liên tục để theo dấu đối tượng di chuyển

Câu trả lời là có, miễn là đối tượng di chuyển vẫn nằm trong điểm tiêu cự hoạt động. Máy ảnh có nhiều điểm lấy nét, xung quanh trung tâm của khung hình. Bạn có thể chọn một hoặc tất cả điểm lấy nét này để chụp. Số lượng điểm lấy nét càng nhiều, kết hợp dày đặc bao nhiêu, máy càng có thể bắt được đối tượng khi di chuyển chính xác bấy nhiêu.

Bạn có thể chuyển sang chế độ lấy nét thủ công, chọn từng điểm tiêu cự một, vì chế độ này có những lợi thế nhất định. Nếu tất cả điểm tiêu cự hoạt động và bạn chụp những đối tượng không lớn trong kính ngắm hoặc cảnh có nhiều chi tiết rắc rối ở hậu hoặc tiền cảnh, hệ thống lấy nét có thể không bắt được đối tượng. Lựa chọn phương án lấy nét thủ công từng điểm tiêu cự đơn, máy sẽ chỉ tập trung lấy nét vào vùng bạn chọn. Bạn có thể di chuyển máy để giữ điểm lấy nét gắn với đối tượng.

Một điểm cần lưu ý là bạn sẽ gặp khó khăn để bắt đối tượng di chuyển khi sử dụng một điểm lấy nét tự động nhỏ và duy nhất.

Tự động lựa chọn AF: Trên Canon ghi Al Focus, Nikon ghi Auto Select AF và Sony ghi Automatic AF, chế độ chụp lý tưởng nếu chụp cảnh, đối tượng xen kẽ động và tĩnh khi máy sẽ tự động chuyển đổi giữa chế độ AF một lần chụp và AF liên tiếp

3. Có nên thiết lập chụp liên tiếp khi sử dụng chế độ tự động lấy nét tiên tiếp?

Câu trả lời là có. Chế độ này cho phép bạn chụp hàng loạt ảnh khi nhấn nút. Tốc độ mà camera có thể bắt đầu lấy nét đối tượng di chuyển cũng rất quan trọng khi chụp.

Có hai cách để cải thiện chất lượng. Bạn có thể sử dụng khẩu độ ở mức tối đa f/2.8, để tận dụng cảm biến lấy nét tự động hai chiều ngang dọc (cross-type) để cải tiến độ chính xác. Lấy nét trước từ khoảng cách bạn dự đoán đối tượng có thể di chuyển tới sẽ giảm gánh nặng cho hệ thống lấy nét AF.

Lấy nét thủ công: Với đối tượng chuyển động nhanh, chế độ AF sẽ khó có thể chụp được. Nếu bạn dự đoán được hướng chuyển động của đối tượng, hãy thiết lập sẵn điểm sẽ ghi hình bằng cách chuyển sang cách lấy nét thủ công

4. Có nên chuyển sang chế độ lấy nét thủ công để chụp cảnh chuyển động?

Ngay cả những hệ thống lấy nét siêu nhanh cũng phải hoạt động hết công suất để giữ nét khung hình. Chẳng hạn, trong trường hợp chụp cảnh xe đua, tốc độ di chuyển của xe là nhanh hơn hẳn so với khả năng tự động lấy nét của máy ảnh.

Thông thường dự đoán được cảnh này, người chụp nên lấy nét trước bằng cách chuyển sang hệ thống lấy nét cho chụp đơn, sau đó chuyển sang lấy nét thủ công để giữ khoảng cách lấy nét đã thiết lập. Khi xe di chuyển qua đúng vị trí dự đoán đã lấy nét, người chụp có thể nhanh tay bấm máy để có được bức ảnh sắc nét như ý.