10 tính năng được kỳ vọng nhiều nhưng trở thành “bom xịt” trên Windows 10

Sinh nhật lần thứ 10 của Windows 10 đang đến gần, và cùng với đó cũng là thời điểm kết thúc hỗ trợ chính thức. Hệ điều hành này ra mắt vào ngày 29 tháng 7 năm 2015, và dù có khởi đầu khá chật vật, nó đã dần ổn định và được cài đặt trên hơn một tỷ máy tính toàn cầu chỉ trong vài năm. Khi chuẩn bị kỷ niệm một thập kỷ Windows 10 ra đời, hãy cùng nhìn lại 10 tính năng đã nhận được nhiều kỳ vọng trên hệ điều hành này, nhưng sau cũng không thể trở nên thực sự phổ biến vì một lý do nào đó. Xin lưu ý rằng danh sách dưới đây không theo thứ tự cụ thể.

Cortana

Hãy bắt đầu với cái tên rõ ràng nhất: Cortana. Trợ lý ảo này – đặt theo tên một nhân vật AI nổi tiếng trong loạt game Halo – đã được đồn đoán từ năm 2013, và dù ban đầu xuất hiện trên Windows Phone 8.1 (đã ngừng hỗ trợ) vào năm 2014, Windows 10 mới là hệ điều hành máy tính đầu tiên tích hợp Cortana vào năm 2015.

Dù Microsoft quảng bá rất mạnh mẽ Cortana như một trợ lý cá nhân có thể cạnh tranh với Siri, người dùng thời đó không mấy hứng thú với việc trò chuyện cùng AI trên máy tính. Cùng với khả năng hạn chế của Cortana (đặc biệt là tập trung vào thị trường Mỹ mà bỏ qua các khu vực khác) và sự thay đổi chiến lược liên tục của Microsoft, sự quan tâm dành cho Cortana dần phai nhạt vào năm 2019 và chính thức "khai tử" vào năm 2023.

Groove Music

Microsoft ra mắt Groove Music trên Windows 10 như một đối thủ của iTunes và Spotify, đồng thời thay thế cho Xbox Music. Về cơ bản, ứng dụng này hoạt động đúng như mô tả, nhưng cũng chính điều này khiến nó thất bại vì không có điểm khác biệt. Người dùng đã quen với các nền tảng nghe nhạc khác không muốn chuyển sang một dịch vụ mới chỉ vì Microsoft liên tục khuyến mãi. Cuối cùng, Groove Music ngừng hoạt động vào cuối năm 2017.

Sets

Đây là một tính năng thú vị. Năm 2017, Microsoft tiết lộ Sets sẽ xuất hiện trên Windows 10. Đây được thiết kế như một giao diện mới cho ứng dụng UWP (ban đầu), cho phép mở nhiều cửa sổ ứng dụng trong cùng một giao diện, tương tự trình duyệt web. Microsoft bắt đầu thử nghiệm trên các bản Insider nhưng không thể hoàn thiện. Cuối cùng, dự án bị hủy bỏ âm thầm mà không bao giờ ra mắt chính thức. Dù vậy, một phần ý tưởng này vẫn tồn tại trong tính năng File Explorer có tab trên Windows 11.

Windows Timeline

Windows Timeline được quảng cáo là tính năng đột phá vào năm 2017. Ý tưởng là Windows sẽ lưu lại lịch sử hoạt động của người dùng, từ đó cho phép hai chức năng: "quay ngược thời gian" để xem lại hoạt động cũ và đồng bộ giữa các thiết bị để tiếp tục công việc dở dang. Tuy nhiên, tính năng này không bao giờ đạt được độ phổ biến như mong đợi, và Microsoft đã vô hiệu hóa khả năng đồng bộ. Hiện tại, Timeline vẫn tồn tại trên Windows 10 (mở bằng tổ hợp Win + Tab), nhưng chỉ lưu trữ lịch sử cục bộ.

Live Tiles trong Start Menu

Live Tiles luôn là một chủ đề gây tranh cãi – có người yêu thích, có người ghét cay ghét đắng. Thực ra, Live Tiles không phải là khái niệm mới trên Windows 10; chúng xuất hiện lần đầu trên Windows Phone 7, sau đó lan sang Windows Phone 8, Windows 8 và Windows 10.

Tuy nhiên, phiên bản Live Tiles trong Start Menu của Windows 10 là sự kết hợp giữa menu cổ điển và giao diện động để làm hài lòng cả hai nhóm người dùng. Vấn đề là các nhà phát triển không hỗ trợ Live Tiles, và hầu hết ứng dụng bỏ qua tính năng này. Dù vẫn có người dùng yêu thích, Microsoft đã loại bỏ hoàn toàn Live Tiles trong Windows 11.

Paint 3D

Trước khi đổ dồn vào AI, Microsoft từng đam mê công nghệ 3D và Thực tế Hỗn hợp (Mixed Reality). Paint 3D ra đời với hy vọng mang đến trải nghiệm vẽ 3D thú vị, nhưng nhận được phản ứng khá hờ hững. Không có thống kê chính xác về số người dùng, nhưng có vẻ rất ít, dẫn đến việc Microsoft ngừng hỗ trợ ứng dụng này vào năm ngoái.

Windows 10 ở Chế độ S

Đây là tính năng ngẫu nhiên tôi nhớ đến tuần trước và cũng là lý do tôi viết bài này. Windows 10 S được công bố tại một sự kiện giáo dục năm 2017, sau đó có thêm phiên bản Enterprise và Pro. Đây là phiên bản Windows 10 bị khóa chặt nhưng tập trung vào hiệu suất: chỉ tải ứng dụng từ Microsoft Store và chỉ dùng Edge với Bing làm công cụ tìm kiếm.

Microsoft kỳ vọng Windows 10 S sẽ cạnh tranh với ChromeOS của Google, nhưng dần chìm vào quên lãng do tên gọi rắc rối, chi phí nâng cấp khỏi chế độ S quá cao và quá nhiều hạn chế. Hiện tại, Windows ở chế độ S vẫn tồn tại (kể cả trên Windows 11), nhưng không còn ai nhắc đến nữa.

Microsoft Edge Đời Đầu

Microsoft Edge hiện tại khác xa so với phiên bản ban đầu trên Windows 10. Ban đầu, Edge sử dụng engine render EdgeHTML do Microsoft tự phát triển, nhưng đến năm 2018, hãng quyết định chuyển sang dùng Chromium của Google. Quyết định này gây tranh cãi, nhưng cho thấy Microsoft đã không thể chiếm lĩnh thị trường dù cố gắng hết sức.

Phiên bản Edge dựa trên Chromium chính thức ra mắt năm 2020 và vẫn được duy trì đến nay, chứng tỏ đây là lựa chọn đúng đắn.

Continuum

Continuum từng là trọng tâm quảng cáo của Microsoft thời còn Windows Phone. Đây là tính năng biến điện thoại Windows thành máy tính để bàn thông qua một dock vật lý. Microsoft từng phân phối Lumia 950/950 XL kèm dock Continuum miễn phí tại Ấn Độ và hợp tác với HP, nhưng do thị phần Windows Phone quá thấp, dịch vụ này dần biến mất cùng với tham vọng di động của Microsoft.

Univeral Windows Platform (UWP)

Năm 2014, trước khi Windows 10 ra mắt, Microsoft ấp ủ tầm nhìn cho phép nhà phát triển xây dựng ứng dụng một lần và chạy trên nhiều nền tảng (Windows, Windows Phone, Xbox). Hãng đã đạt một số tiến triển khi công bố Windows 10 và cửa hàng ứng dụng chung cho tất cả sản phẩm, dựa trên UWP.

Tuy nhiên, Microsoft không thuyết phục được đa số nhà phát triển. Theo thời gian, UWP ngày càng mất đi sự quan tâm do việc xây dựng ứng dụng đa nền tảng không dễ như quảng cáo. Đến năm 2021, Microsoft đã hướng dẫn chuyển đổi từ UWP sang Windows App SDK. Hiện tại, UWP gần như không còn ai dùng, và như phát hiện gần đây, ngay cả WhatsApp cũng bỏ UWP để chuyển sang Ứng Dụng Web Tiến Bộ (PWA).

Windows 10 sắp kết thúc hành trình sau một thập kỷ, nhưng những tính năng "thất bại" này vẫn là một phần thú vị trong lịch sử phát triển của Microsoft.