Quản lý đất đai thời công nghệ số

Thay vì quản lý cả một kho hồ sơ, giấy tờ về đất đai, với “Hệ thống thông tin quản lý đất đai”, không chỉ các cơ quan quản lý mà cả người dân có thể tiết kiệm được thời gian, công sức trong việc giải quyết các thủ tục hành chính công.

Giải bài toán quản lý đồng bộ

Hiện nay, việc ứng dụng công nghệ thông tin về quản lý đất đai, quản lý xây dựng trong các cơ quan quản lý chuyên ngành nói chung chưa được triển khai đồng bộ. Hầu hết chỉ áp dụng công nghệ tin học trong một số công việc kỹ thuật cụ thể hoặc một vài khâu trong mắt xích điều hành mà chưa mang tính chất là một hệ thống điều hành và quản lý.

Hơn nữa, các phần mềm ứng dụng trong ngành là các công cụ rời rạc, mỗi phần mềm mới chỉ hỗ trợ một phần tác nghiệp. Khâu tổ chức lưu trữ hồ sơ chủ yếu bằng thủ công các giấy tờ và sổ sách. Hình thức quản lý rời rạc, thiếu khoa học, không hỗ trợ trong vấn đề giải quyết những nhu cầu hỏi đáp của xử lý hành chính, không đáp ứng nhu cầu tổng hợp phân tích thông tin phục vụ lãnh đạo trong công tác quản lý và điều hành, không có được cơ sở dữ liệu đầy đủ thông tin về quản lý đất đai - quản lý xây dựng cho công tác quản lý...

Mô hình phân hệ phần mềm trong hệ thống.

Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn ấy, nhóm SOS đã nghiên cứu, phát triển và dần hoàn thiện “Hệ thống thông tin quản lý đất đai xây dựng trên nền GIS-VnCIS”. HTTT Quản lý đất đai xây dựng phiên bản 1.5 ra đời đã bao quát hầu hết nghiệp vụ quản lý đất đai xây dựng trên 3 bình diện chức năng: Mô hình ứng dụng quản lý, quy trình tác nghiệp, dịch vụ hành chính công và cung cấp - tra cứu thông tin.

Bộ sản phẩm phần mềm thuộc HTTT VnCIS phiên bản 1.5 được xây dựng dựa trên kết quả phân tích các văn bản pháp quy về quản lý đất đai, quản lý xây dựng, quản lý nhà và công trình xây dựng..., được đúc kết sau nhiều năm xây dựng các sản phẩm đơn lẻ trong cùng lĩnh vực.

Các phân vùng dữ liệu thuộc tính đất đai xây dựng và phân vùng dữ liệu quy trình tác nghiệp được kết hợp với phân vùng các lớp dữ liệu không gian tạo thành cơ sở dữ liệu GIS quản lý đất đai xây dựng thống nhất. Trong mô hình kết hợp các phân vùng dữ liệu, lớp dữ liệu không gian chồng đè lên lớp địa chính chính quy, lớp dữ liệu thuộc tính gắn tương ứng dữ liệu không gian qua vị trí địa lý thửa đất.

Mô hình quản lý đất đai xây dựng được tổ chức theo 4 cấp quản lý: Cấp Bộ quản lý chuyên ngành ở Trung ương, cấp Sở quản lý chuyên ngành trực thuộc UBND tỉnh/thành phố, cấp Phòng chuyên môn quản lý chuyên ngành trực thuộc UBND quận/huyện và bộ phận quản lý địa chính - xây dựng thuộc UBND phường/xã.

HTTT quản lý đất đai xây dựng phiên bản 1.5 đặt trọng tâm cấp quản lý là UBND Quận/huyện với các thành phần đối tượng quản lý khác nhau. Thứ nhất, hệ thống giúp liên thông về chức năng quản lý xây dựng của các bộ phận chuyên môn gắn liền với qui trình tiếp nhận luân chuẩn hồ sơ theo cơ chế một cửa. Người dân nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa hoặc tại UBND xã/phường, bộ phận một cửa (bộ phận địa chính UBND xã/ phường) chuyển hồ sơ tới phòng Quản lý Đô thị (phòng Công thương), bộ phận địa chính UBND xã/phường quản lý tình hình xây dựng nhà, vi phạm xây dựng trên địa bàn và báo cáo phòng Quản lý Đô thị.

Thứ hai là liên thông về chức năng quản lý đất đai: người dân nộp hồ sơ tại bộ phận một cửa hoặc tại UBND xã/phường, bộ phận một cửa sẽ chuyển hồ sơ tới phòng TN-MT hoặc VP ĐKQSDĐ thụ lý hồ sơ, bộ phận địa chính UBND xã/phường quản lý tình hình sử dụng đất trên địa bàn xã/phường và báo cáo phòng TNMT.

Từ đó, HTTT quản lý đất đai xây dựng VnCIS phiên bản 1.5 sẽ giúp rà soát, chuẩn hóa được đầy đủ bộ mẫu biểu báo cáo, điều chỉnh nhanh chóng các quy trình xử lý khi có sự thay đổi và tạo ra được môi trường làm việc hiện đại, minh bạch thông tin. Giảm thời gian quản lý điều hành của lãnh đạo.

Tiềm năng ứng dụng rộng rãi

Mục đích của hệ thống nhằm xây dựng môi trường làm việc “một cửa điện tử” theo các quy trình ISO về lĩnh vực quản lý đất đai xây dựng, giảm thiểu thời gian kiểm soát và điều hành xử lý hồ sơ, từng bước chuẩn hóa qui trình tác nghiệp góp phần cải cách hành chính. Đồng thời, hệ thống giúp xây dựng được một cơ sở dữ liệu GIS hoàn thiện, sử dụng chung hoặc chia sẻ trong các cơ quan quản lý nhà đất - xây dựng từ cấp phường/xã, quận/huyện, Sở quản lý chuyên ngành và làm cơ sở quản lý công trình hạ tầng hình thành trên đất sau này.

Mô hình tác nghiệp quản lý đất đai tạp UBND quận/huyện.

Hệ thống tạo ra sự thuận tiện và nhanh chóng trong lập báo cáo tổng hợp theo định kỳ. Có đầy đủ thông tin phân tích tình hình kết quả xử lý hồ sơ, xác định chính xác công đoạn thời gian chậm trễ từng cá nhân hay bộ phận thực hiện, giúp lãnh đạo có điều hành phù hợp và kịp thời. Đồng thời, nó tổ chức được mô hình lưu trữ thông tin khoa học, giảm tối đa thời gia tra cứu tìm kiếm thông tin, nâng cao hiệu quả và chất lượng công việc cán bộ chuyên môn.

HTTT có được kiến trúc vững, linh hoạt trong triển khai dựa trên 3 mảng phần hệ thống: phần mô hình quản lý, phần quy trình tác nghiệp và phần dịch vụ hành chính công “tinh thần chủ đạo về phân định chức năng”. Hệ thống cung cấp đầy đủ công cụ chức năng cho các cán bộ chuyên môn quản trị và vận hành khi có sự thay đổi về quy trình, biểu mẫu báo cáo, cán bộ thụ lý, yêu cầu xử lý dữ liệu không gian trên môi trường phần mềm GIS/CAD quen thuộc.

Phiên bản 1.0 được xây dựng từ 2001 đến 2003. Tiếp sau nó, phiên bản 1.5 được hoàn thiện từ 6/2005 đến 6/2007 và đã lọt vào chung khảo Giải thưởng Nhân tài Đất Việt 2009 ở nhóm sản phẩm đã ứng dụng thực tế.

Hiện tại, HTTT VnCIS được lựa chọn chính thức để triển khai trên địa bàn 6 tỉnh, đặc biệt là một số quận của TP.HCM, nơi dân cư và đất đai tương đối phức tạp. Các thành viên nhóm SOS đang cố gắng mở rộng việc ứng dụng sản phẩm tiện ích này tới các tỉnh khác, nhằm góp phần đơn giản hoá thủ tục hành chính công, tiết kiệm thời gian, công sức cho không chỉ các cấp quả lý mà cho từng người dân.

Các thành viên nhóm SOS bật mí, hiện nhóm đã phát triển phiên bản 2.0 từ 1/2009 đến nay. Với phiên bản này, hệ thống sẽ được bổ sung các phân hệ phần mềm tác nghiệp chuyên sâu và tích hợp các ứng dụng mở rộng trên nền đất đai xây dựng.