Phần mềm gõ chữ dân tộc Taynguyenkey

Ngày 23/8, Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đăk Lăk đã nghiệm thu và công bố đưa vào sử dụng chương trình hỗ trợ chữ viết của một số dân tộc thiểu số vùng Tây Nguyên bằng phần mềm Taynguyenkey.

Sau hai năm thử nghiệm và sửa chữa những khiếm khuyết, bộ fonts Taynguyenkey đã gõ được chữ viết của 6 dân tộc thiểu số là Êđê, Jơrai, Bahnar, Sê đăng, Kơ Ho và Mơ Nông cùng với tiếng Việt và tiếng Anh.

Bộ fonts Taynguyenkey đảm bảo tương thích với các hệ điều hành Windows 95/98, Windows Me, Windows 2000, Windows NT, Windows XP và dựa trên bộ gõ thông dụng như Vietkey, Unikey. Ngoài ra, nó còn được sử dụng trong các phần mềm đồ hoạ như Corel Draw, photoshop.

Bộ fonts Taynguyenkey được chính thức đưa vào sử dụng đáp ứng cho yêu cầu gõ đúng tên họ, địa chỉ của đồng bào dân tộc thiểu số trên các giấy tờ pháp lý như giấy khai sinh, chứng minh nhân dân, giấy tờ nhà, đất và các thủ tục vay vốn ngân hàng mà các máy tính hiện đang sử dụng không có 26 mẫu tự đặc biệt của đồng bào dân tộc thiểu số.

Chàng trai với ''bộ gõ chữ dân tộc''

Sau 5 năm làm việc tại Tây Nguyên, một kỹ sư trẻ đã mày mò lập chương trình TayNguyenKey - một chương trình hỗ trợ gõ chữ các tiếng dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên (Êđê, Jơ-rai, Ba-nah, Kơ-ho, Sê-đăng và M''nông). Tất cả xuất phát từ sự đồng cảm với các đồng nghiệp người dân tộc.

Tốt nghiệp Đại học Bách khoa Hà Nội năm 1999, Võ Ngọc Hiệp vào làm việc tại Phòng Kỹ thuật Đài Tiếng nói Việt Nam, cơ quan thường trú Tây Nguyên.

Ở đây, anh chị em biên tập phát thanh tiếng dân tộc ở Tây Nguyên luôn phải đánh vật với máy tính khi dịch các bản tin hay viết báo cáo, bởi khi đánh văn bản bằng chữ dân tộc phải dùng hàng loạt thao tác trên bàn phím. Mặt khác, nhiều từ Hán - Việt và các danh từ riêng như tên đất, tên người không thể dịch ra ký tự bằng tiếng dân tộc thiểu số được.

Thấy vậy, Hiệp mày mò và đã lập ra chương trình TayNguyenKey - chương trình hỗ trợ gõ chữ các tiếng dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên (Êđê, Jơ-rai, Ba-nah, Kơ-ho, Sê-đăng và M'nông). Chương trình này hỗ trợ các font chữ Unicode, VNI-Win và một số font khác, sử dụng rất dễ dàng và thuận tiện cho việc soạn thảo văn bản các tiếng dân tộc thiểu số Tây Nguyên. Điều đặc biệt hơn cả là chương trình này gõ chữ tiếng Việt ngay khi đang gõ chữ tiếng dân tộc mà không cần chuyển font.

TayNguyenKey đã được Nhà xuất bản Văn hóa Dân tộc, Đài Tiếng nói Việt Nam, và mới đây là Trường Phổ thông Dân tộc nội trú Gia Lai sử dụng.

Hiệp cho biết anh đã đầu tư nghiên cứu, tìm tòi 3 năm mới có được TayNguyenKey. Hiệp mất 3 năm, nhưng những người khác sẽ được lại rất nhiều thời gian. Năm 2003, Đài Tiếng nói Việt Nam công nhận TayNguyenKey của Hiệp là sáng kiến loại A về lĩnh vực tin học kỹ thuật.

Hiệp nói: "Tôi sẵn sàng cung cấp chương trình TayNguyenKey cho bất kỳ ai có nhu cầu, nhất là các bạn trẻ người dân tộc thiểu số".

Lê Xuân Lãm