Sự việc được Thanh tra Chính phủ phát hiện sau quá trình thanh tra việc thực hiện quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại Tập đoàn Bưu chính – Viễn Thông Việt Nam (VNPT).
Năm 2007 và 2009, VNPT trích vượt quỹ khen thưởng, phúc lợi 1.100 tỷ đồng.
Cùng với yêu cầu VNPT có biện pháp xử lý theo trách nhiệm khoản tiền trên, TTCP còn kiến nghị thu hồi ngân sách nhà nước các khoản về thuế do Tập đoàn này và các đơn vị thành viên chưa thực hiện đúng quy định với trị giá 105,836 tỷ đồng; xử lý các khoản nợ phải thu khó đòi đã trích lập dự phòng tại Cty VTI với số tiền gần 46 triệu USD…
Quá trình thanh tra, đoàn công tác đã chỉ ra những vi phạm trong công tác quản lý đầu tư và mua sắm tài sản của VNPT, dẫn đến tình trạng lãng phí, thiệt hại về vốn hàng trăm tỷ đồng.
Giai đoạn từ năm 2006 – 2011, VNPT đã triển khai thực hiện một số lượng dự án đầu tư lớn, quá trình thực hiện có nhiều dự án thay đổi mà chủ yếu là tăng tổng mức đầu tư; chậm tiến độ, làm tăng chi phí đầu tư, giảm hiệu quả sử dụng vốn; chậm quyết toán vốn đầu tư, nhất là các dự án mua sắm thiết bị lớn.
Điển hình như dự án đầu tư tuyến cáp quang biển trục Bắc – Nam với tổng mức đầu tư gần 3.000 tỷ đồng bằng nguồn vốn vay ODA của Nhật Bản đã chậm tiến độ gần 10 năm.
Nguyên nhân chủ yếu là: Khâu khảo sát, thiết kế, lập dự toán, thẩm tra, phê duyệt thực hiện kéo dài từ năm 2004 đến năm 2007, VNPT chưa tổ chức thực hiện đúng các yêu cầu quy định, sau nhiều lần đôn đốc của Chính phủ, làm ảnh hưởng tới hiệu quả của dự án và môi trường đầu tư trong việc sử dụng nguồn vốn ODA.
Do khảo sát, tính toán, đánh giá xu hướng phát triển của thị trường viễn thông chưa tốt và quá trình thực hiện đầu tư chưa tuân thủ nghiêm các quy định về trình tự, thủ tục đầu tư... dẫn đến một số vật tư, thiết bị mua về không sử dụng hết, kinh doanh khai thác kém hiệu quả, phải dừng đầu tư, gây lãng phí, thiệt hại về vốn như: dự án cáp đồng còn tồn kho vật tư cáp các loại trị giá 70,497 tỷ đồng; dự án Cityphone lỗ và tài sản không khấu hao hết tổng cộng 168,522 tỷ đồng.
Cũng theo TTCP, việc quyết định đầu tư dự án Vinasat I, II với tổng mức đầu tư 9.280 tỷ đồng, tuy đạt được mục tiêu về chính trị - xã hội, khẳng định chủ quyền của Quốc gia đối với nguồn tài nguyên trên quỹ đạo vệ tinh, đảm bảo yêu cầu về thông tin vệ tinh phục vụ an ninh, quốc phòng, phòng chống thiên tai… nhưng đến thời điểm năm 2011 chưa đảm bảo hiệu quả kinh doanh như kế hoạch trong dự án được phê duyệt, lỗ vượt dự kiến 329 tỷ đồng.
Theo đó, TTCP kiến nghị, kiểm điểm và chỉ đạo thực hiện kiểm điểm trách nhiệm cá nhân tại công ty mẹ và đơn vị thành viên liên quan đến những khuyết điểm, vi phạm trong quản lý, sử dụng vốn, tài sản nêu trong phần kết quả thanh tra.