Gần đây, LibreOffice liên tục lên tiếng phê phán Microsoft và các chiêu trò của họ. Lần này, bộ ứng dụng văn phòng mã nguồn mở tiếp tục cáo buộc Microsoft "cố ý" sử dụng định dạng file "phức tạp không cần thiết" để giữ chân người dùng Microsoft 365 (Office).
Ít người biết rằng XML là ngôn ngữ đánh dấu được các phần mềm như Microsoft 365 hay LibreOffice dùng để xây dựng và định nghĩa tài liệu. LibreOffice giải thích:
Lược đồ XML bao gồm cấu trúc, kiểu dữ liệu và quy tắc của tài liệu XML, được mô tả trong file Định nghĩa Lược đồ XML (XSD). Nó hướng dẫn máy tính cách đọc dữ liệu và kiểm tra tính hợp lệ. Về lý thuyết, XML và XSD kết hợp tạo nên nền tảng cho khả năng tương tác.
Hai bộ ứng dụng văn phòng đi theo hai hướng khác nhau. LibreOffice sử dụng Định dạng Tài liệu Mở (ODF) - một chuẩn mở không bị kiểm soát bởi bất kỳ công ty nào, cho ra các file .odt (văn bản) hay .ods (bảng tính).
Trong khi đó, Microsoft tự tạo ra Office Open XML (OOXML) để hỗ trợ mọi tính năng độc quyền, tạo nên những file quen thuộc như .docx hay .xlsx. Điểm thú vị là cả hai định dạng thực chất chỉ là file ZIP nén. Bạn có thể dễ dàng kiểm chứng bằng cách đổi đuôi .docx thành .zip và giải nén để xem cấu trúc bên trong file Microsoft 365.
LibreOffice nhận định XML lẽ ra phải hoạt động như "một cây cầu", nhưng Microsoft đã biến lược đồ của họ thành "thứ phức tạp đến mức trở thành rào cản thay vì cầu nối". Họ ví von điều này như hệ thống đường ray công cộng bị một công ty độc quyền điều khiển bằng hệ thống phức tạp đến mức không ai có thể chế tạo đoàn tàu tương thích, khiến đối thủ không thể cạnh tranh. Người dùng thì không nhận ra mình đang bị "bắt làm con tin" bởi những rào cản kỹ thuật này.
Một ví dụ về sự phức tạp này là cấu trúc lồng ghép nhiều tầng với quy ước đặt tên khó hiểu, cùng vô số thành phần tùy chọn khiến việc triển khai định dạng trở thành cơn ác mộng với nhà phát triển bên thứ ba. Ngay cả một câu đơn giản cũng biến thành mê cung các thẻ lồng nhau gần như không thể phân tích chính xác, dù kết quả hiển thị trông giống hệt nhau.
LibreOffice cho rằng logic "khóa trói" này cũng xuất hiện ở lĩnh vực khác. Họ liên hệ định dạng phức tạp với việc Microsoft ép nâng cấp lên Windows 11, cho rằng công ty Redmond không có lý do kỹ thuật thuyết phục nào ngoài mục đích buộc người dùng lệ thuộc. Vì vậy, LibreOffice kêu gọi người dùng Windows/Office chuyển sang dùng Linux/LibreOffice để có được sự chủ động và trải nghiệm tự do hơn.
Bạn có quan điểm thế nào về vấn đề này? Hãy để lại ý kiến bình luận nhé.