Khám phá công nghệ làm tối cục bộ trên màn hình

HDTV cho màu đen sâu hơn mà không làm màu trắng bị lóa nhờ công nghệ chỉ làm tối một phần màn hình tương ứng với video, gọi là local dimming.

Công nghệ này là một yếu tố cho thấy sự khác biệt giữa TV LCD thông thường và TV LCD dùng đèn LED.

Đèn LED chiếu hậu sau tấm nền LCD.

Ở các TV LCD chiếu bằng đèn huỳnh quang điện cực lạnh (Cold Cathode Fluorescent Lamps) phổ biến hiện nay, ánh sáng được tạo ra từ mặt sau của tấm nền tinh thể lỏng nhờ các đèn huỳnh quang rất mạnh. Các đèn này giống nhưng không hẳn như đèn tuýp trong phòng nhà bạn. Trong khi hoạt động, chúng luôn sáng và cho lượng sáng rất đều. Từ đây, ánh sáng đi qua lớp lọc phân cực, một tấm lọc tán xạ, lớp lọc màu và vật liệu LCD. Nhiệm vụ của tinh thể lỏng là "khóa" các ánh sáng này lại. Dù vậy, sẽ có hiện tượng ánh sáng "rò rì".

Ngay cả các tấm nền LCD tốt nhất cũng không hoàn toàn nhốt ánh sáng lại được. Tệ hơn là chúng lại làm rò rỉ ở các phần khác nhau trên màn hình với mức độ khác nhau. Đó là lý do tại sao bạn thấy một vết xanh biến thành đen trong khi toàn bộ hình ảnh trông vẫn bình thường. Các nhà sản xuất nhận thấy điều này và họ cho phép chỉnh đèn chiếu hậu. Người sử dụng có thể chỉnh ánh sáng chiếu hậu mạnh hơn hoặc yếu đi. Nếu bạn muốn một hình ảnh sáng sủa, bạn có thể có nó nhưng lại mất đi một chút độ sâu màu đen. Nếu bạn muốn màu đen sâu hơn, bạn sẽ mất sự sáng sủa.

Như vậy, vấn đề ở đây là phần đèn chiếu hậu. Nếu không làm tốt điều này, LCD không thể đối đầu với những công nghệ khác về tỷ lệ tương phản trên màn hình. Và họ đã nghĩ đến LED - đèn diode phát quang.

LED đã đến với TV LCD từ năm 2004, trên Sony WEGA, đến với các thiết bị điện tử như máy tính xách tay Sony Vaio năm 2005, một số model khác của Dell, Asus, Lenovo...

Có rất nhiều cách để làm LED chiếu hậu cho TV LCD, từ vô số LED sắc màu cho đến LED đơn được khoác lớp vỏ tạo ra màu trắng (bởi không có đèn LED trắng hoàn toàn). Người ta có thể đặt LED sau tấm nền LCD như cách đặt đèn huỳnh quang, nhưng các hãng như Dolby lại quyết định cho mỗi đèn hoặc mỗi chùm đèn một sự "tự do" riêng.

Điều này có nghĩa là tương ứng với nội dung video, ở các vùng tối, đèn LED được tắt đi để màu đen trở nên sâu hơn. Trong khi đó, ở phần phát ánh sáng, đèn LED vẫn được bật. Ở trên là so sánh công nghệ chiếu hậu bằng đèn LED của Dolby (trái) với chiếu hậu bằng đèn huỳnh quang (phải). Phần bên trái cho thấy các cửa hiệu sáng đèn có áng sáng rực rỡ hơn, trong khi độ sâu màu đen tốt hơn. Đây chỉ là một tấm ảnh chứ không phải hai tấm với mức độ phơi sáng khác nhau, được chụp tại triển lãm CEATEC (Nhật Bản) năm 2008. Mỗi đèn LED/mảng đèn LED được xử lý độc lập như từng pixel trên màn hình LCD.

Tất nhiên, sự khác biệt của công nghệ làm tối cục bộ này đánh đổi bằng sự đắt đỏ. Ví dụ, mẫu màn hình của Dobly dùng tới 1.380 đèn LED nhỏ xíu sau tấm nền LCD. Càng nhiều đèn thì TV sẽ càng sáng đẹp hơn nhưng đồng nghĩa với tốn điện và đắt hơn.

Do đó, vấn đề của nhà sản xuất là thiết kế cách đặt đèn LED như thế nào để tận dụng local dimming cho đỡ tốn điện và thể hiện độ sâu màu tốt, đồng thời giảm được giá thành.