Google, tuổi lên 10

Cách đây đúng 10 năm, vào ngày 7/9/1998, Sergey Brin và Larry Page chính thức thành lập Google với mục đích tổ chức thông tin trên Internet.

10 năm trôi qua, công cụ tìm kiếm này đã trở thành một “cỗ máy” sinh lợi khổng lồ và là một trong những thương hiệu giá trị nhất thế giới. Nhân sinh nhật thứ 10 của Google, hãy thử nhìn lại những dấu mốc phát triển của “người khổng lồ” tìm kiếm này.

Năm 1998: Larry Page và Sergey Brin nhận một tấm séc trị giá 100.000 USD từ người đồng sáng lập của Sun Microsystems là Andy Bechtolsheim và thành lập Google vào ngày 7/9. Với bằng tốt nghiệp Đại học Stanford trong tay, Page và Brin bắt tay vào việc xây dựng Google trong một garage ở vùng ngoại ô Menlo Park, bang California. Họ ở trong “trụ sở” chật chội này trong vòng 6 tháng.

Trung tâm dữ liệu đầu tiên của Google đã được thiết lập ngay trong garage này. Tổng số nhân viên của Google khi đó chưa đầy 10 người.

Năm 1999: Đây là thời điểm mà AltaVista, Exicite, Lycos và Yahoo đang thống lĩnh lĩnh vực tìm kiếm trên mạng Internet. Tuy nhiên, Google đã thu hút được 25 triệu USD trong đợt huy động vốn đầu tư mạo hiểm đầu tiên của mình. Khi đó, Google được định giá 100 triệu USD. Với số vốn mới, Google chuyển khỏi khu garage ban đầu tới một tòa nhà văn phòng ở thị trấn Palo Alto cách đó không xa.

Logo ban đầu của Google kết thúc bằng một dấu chấm than (!). Số nhân viên của Google năm 1999 là dưới 50 người.

Năm 2000: Với hơn 1 tỷ trang web trong danh mục tìm kiếm, Google trở thành công cụ tìm kiếm lớn nhất thế giới. Tháng 6/2000, Yahoo ký một thỏa thuận với Google để Google cung cấp các kết quả tìm kiếm cho Yahoo trong vòng 4 năm. Đây là một động thái “chết người” của Yahoo, vì với thỏa thuận này, đến tận năm 2002, Yahoo mới bắt đầu đầu tư lớn vào công nghệ tìm kiếm của riêng mình. Tháng 10/2000, Google cho ra mắt AdWords để bán các quảng cáo dạng text cạnh các kết quả tìm kiếm.

Google đã đột phá vào lĩnh vực điện thoại di động bằng cách đặt công cụ tìm kiếm của mình trên Palm. Vào năm 2000, Google có chưa đầy 150 nhân viên.

Năm 2001: Eric Schmidt thay thế người đồng sáng lập Larry Page ở vị trí CEO của Google vào tháng 8/2001. Trước khi gia nhập Google, Schmidt đã có 4 năm là CEO của hãng phần mềm Novell và một thời gian là Giám đốc công nghệ của Sun Microsystems. Năm 2001 là năm đầu tiên mà Google thu lợi nhuận và cũng là năm mà hãng giới thiệu công cụ kiểm tra chính tả “Did you mean?”

Với khoảng 250 nhân viên, Google đạt doanh thu 86,4 triệu USD và lợi nhuận 6,99 triệu USD.

Năm 2002: Google vẫn phát đạt, bất chấp việc thời kỳ “bong bóng” dotcom đi vào hồi kết khiến hàng loạt công ty Internet điêu đứng. Giám đốc hoạt động (COO) của AOL Time Warner là Bob Pittman gọi Google là “nhà vô địch của lĩnh vực tìm kiếm trên mạng” khi công nghệ tìm kiếm Overture của AOL phải “đầu hàng” trước công nghệ của Google. Một phiên bản mới của AdWords giúp các nhà quảng cáo dựa vào các từ khóa để quyết định xem quảng cáo của mình xuất hiện ở đâu trên các trang kết quả tìm kiếm.

Đây là năm mà Yahoo bỏ logo tìm kiếm của Google ra khỏi trang chủ của mình. Với khoảng 500 nhân viên, trong năm này, Google đạt doanh thu 439 triệu USD, tăng 409% so với năm trước, và lợi nhuận 99 triệu USD.

Năm 2003: Với số tiền lớn thu được từ thành công của AdWords, Google tung ra AdSense vào tháng 6/2003 để đưa quảng cáo tới các site của bên thứ ba. Trong lúc Google tưng bừng tổ chức sự ra mắt của AdSense, đã có những tin đồn về một vụ phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) của Google. Giới phân tích ước tính, giá trị của Google lên tới 25 tỷ USD.

Lúc này, nóng lòng muốn nhảy vào cuộc chơi tìm kiếm trên mạng, Microsoft đã tính tới chuyện mua lại Google.

Năm này, số nhân viên của Google đã là 1.300 người, doanh thu là 1,47 tỷ USD, tăng 234%, và lợi nhuận đạt 106 triệu USD.

Năm 2004: Ngày 19/8/2004, Google đã tiến hành vụ IPO được thị trường kỳ vọng bấy lâu, với mức giá 85 USD/cổ phiếu. Tới cuối năm, giá cổ phiếu của Google đã lên tới 195 USD/cổ phiếu.

Đây cũng là năm mà Google đưa ra sản phẩm Gmail - hiện đã trở nên rất phổ biến. Một mạng xã hội ảo là Orkut cũng được Google cho ra mắt nhưng không thu hút được nhiều sự chú ý. Trước đó không lâu, Google cũng thất bại với trang web tìm kiếm mua sắm Froogle.

Một điều thú vị là CEO Eric Schmidt của Google đã quyết định các cuộc họp của công ty sẽ bắt đầu muộn 7 phút so với giờ trong lịch, vì đó là cách làm việc của nhiều lớp học trong trường đại học.

Vào năm này, doanh thu của Google đã là 3,19 tỷ USD, tăng 118%, lợi nhuận là 399 triệu USD. Khi đó, Google có 3.201 nhân viên.

Năm 2005: Cùng với sự lớn mạnh của Google, sự “thù địch” giữa Google với Microsoft và Yahoo cũng tăng theo. Google giới thiệu các trang chủ được cá nhân hóa, cạnh tranh trực tiếp với Yahoo và MSN. Google còn có một cuộc chiến tại tòa án với Microsoft sau khi tuyển dụng một nhân vật từng làm cho Microsoft là Kai-Fu Lee để lãnh đạo hoạt động của Google tại Trung Quốc. Quyết định của tòa: Lee được ở lại với Google.

Tới lúc này, 1/4 trong tổng số 5.680 nhân viên của Google làm việc bên ngoài nước Mỹ. Google đạt doanh thu năm 2005 ở mức 6,14 tỷ USD, tăng 92,5%, lợi nhuận 1,47 tỷ USD.

Năm 2006: Trong nỗ lực tìm cách mở rộng cơ sở tìm kiếm và quảng cáo của mình, Google bỏ ra 1,65 tỷ USD để thực hiện vụ mua lại lớn nhất của mình tính tới thời điểm đó. “Mặt hàng” của vụ mua lại này chính là YouTube, một trang web chia sẻ video mới 18 tháng tuổi do Steven Chen và Chad Hurley thành lập. Đồng thời, Google cũng ký một thỏa thuận trị giá 900 triệu USD để chạy các quảng cáo dạng text trên MySpace, một mạng xã hội thuộc sở hữu của tập đoàn News Corp.

Tới thời gian này, từ “Google” đã được bổ sung vào những cuốn từ điển lớn là Oxford English và Merriam-Webster Dictionary.

Cùng với đó, doanh thu của hãng tăng 72,8% so với năm trước, lên mức 10,6 tỷ USD, với lợi nhuận 3,08 tỷ USD. Số nhân viên của Google tới năm 2006 là 10.674 người.

Năm 2007: Google đứng đầu danh sách những công ty có môi trường làm việc tuyệt vời nhất, theo bình chọn của tạp chí Fortune, nhờ mức lương hấp dẫn và giá cổ phiếu đạt đỉnh lịch sử 741 USD/cổ phiếu vào tháng 11/2007. Tuy nhiên, một số “ngôi sao” của Google như Gokul Rajaram, một trong cựu hai lãnh đạo cao cấp của AdSense, vẫn rời Google để thành lập công ty riêng. Một số khác chuyển sang làm việc cho Facebook, trong đó có cả cựu Giám đốc kinh doanh của AdWords là Sheryl Sandberg.

Đáng chú ý, trong năm 2007, Google đã thay đổi chính sách bảo mật của mình, ẩn đi các dữ liệu tìm kiếm của người sử dụng sau 18 tháng.

Với 16.805 nhân viên, Google đạt doanh thu 16,6 tỷ USD, tăng 56,5% và lợi nhuận 4,2 tỷ USD.

Năm 2008: Google cạnh tranh gay gắt với Microsoft trên nhiều lĩnh vực. “Người khổng lồ” tìm kiếm cạnh tranh với “ông trùm” phần mềm trong vụ mua lại trị giá 3,1 tỷ USD để có được DoubleClick, một công ty mà CEO của Microsoft là Steve Ballmer hằng “khao khát”. Kết quả, Google thắng cuộc. Google còn ký kết một thỏa thuận hợp tác với Yahoo, một mục tiêu mua lại khác của Microsoft.

Tính tới tháng 9 này, cổ phiếu của Google đã mất giá 40% so với mức đỉnh điểm hồi năm 2007, nhưng hãng vẫn tiến thêm một bước trong cuộc cạnh tranh với Microsoft khi giới thiệu trình duyệt Internet của riêng mình là Chrome. Google còn đang chuẩn bị giới thiệu hệ điều hành điện thoại di động có tên Android của mình nhằm đua tranh với chiếc iPhone của Apple và hệ điều hành Mobile OS của Microsoft.

Đặc biệt, có thể doanh thu tại các thị trường ngoài Mỹ của Google năm nay sẽ lần đầu tiên tương đương với doanh thu tại Mỹ. Nửa đầu năm, Google đạt doanh thu 10,6 tỷ USD, tăng 39%, lợi nhuận 2,56 tỷ USD. Tính đến cuối tháng 6, Google có 19.604 nhân viên.

Tương lai: Nhiều nhà quan sát hiện đang đặt câu hỏi, trong vòng 10 năm tới, liệu Google còn có thể hoạt động tốt như từ khi công cụ tìm kiếm này được khai sinh tới nay.

Tuy nhiên, đây không phải là một câu hỏi dễ trả lời. Trong thời gian gần đây, nhiều nhân vật quan trọng trong Google đã rời bỏ công ty như đã nói ở phần trên. Thêm vào đó, Google hiện đang có những bước đột phá vào những lĩnh vực mới, như đầu tư mạnh vào các dạng quảng cáo khác, bao gồm cả quảng cáo trên báo và quảng cáo trên radio, tung ra trình duyệt Chrome, chuẩn bị cho việc giới thiệu hệ điều hành Android cho điện thoại di động…

Còn quá sớm để dự báo Google có thành công hay không trong những sản phẩm mới này. Ngoài lĩnh vực quảng cáo dạng text, Google hiện không dễ thu lợi nhuận từ những bộ phận được mua lại như dMarc Broadcasting với công nhệ kết nối các đài phát thanh với nhà quảng cáo, và trang web chia sẻ video YouTube…