Cuộc đua megapixel trong máy ảnh đã kết thúc?

Dường như chúng ta đang ở thời điểm “bước ngoặt” về phát triển công nghệ máy ảnh số sau những năm tháng dài ròng rã tập trung vào cuộc đua nâng số megapixel cho sản phẩm.

Hiểu nhầm về megapixel

Megapixel được thị trường máy ảnh số hiểu là sức mạnh và là một đơn vị đo “quyết định” chất lượng bức ảnh, mặc dù thực tế nó không hoàn toàn có quyền năng này. Trong nhiều năm qua, các nhà sản xuất máy ảnh liên tục gia tăng số megapixel (mỗi megapixel (MP) = 1 triệu điểm ảnh) cho mỗi mẫu máy ảnh mới ra đời, không kể đến việc nó mang lại lợi ích thực tế gì.

Hãy tưởng tượng hậu quả của việc cố nhồi nhét nhiều megapixel vào một bức ảnh cũng tương tự như việc tăng tốc độ xử lý lên một chiếc bo mạch chủ có đường dẫn (bus) chậm chạp và một bộ nhớ RAM khiêm tốn. Số megapixel trong cảm biến ảnh của máy ảnh chỉ là một trong một số những đặc tính kỹ thuật thực sự giúp chiếc máy ảnh làm việc tốt hơn.

Trong cảm biến ảnh, số pixel (điểm ảnh) lớn hơn nghĩa là khả năng thu sáng tốt hơn và độ chính xác màu sắc tốt hơn. Cảm biến thường có một số kích cỡ khác nhau: như cảm biến toàn khung (Full frame - 24 x 36mm), APS-C (17 x 25mm), ¾ (Four-thirds) và thậm chí nhỏ hơn trên những mẫu máy ảnh số du lịch dạng ngắm và chụp. Khi các nhà sản xuất cố nhồi nhét nhiều pixel vào một mẫu cảm biến cố định, số pixel sẽ trở nên ngày càng nhỏ hơn.

Về cơ bản, giảm kích cỡ pixel trên mỗi cảm biến sẽ giảm khả năng thu nhận ánh sáng của máy ảnh, giảm độ nhạy. Càng cố nhồi nhiều pixel lên một cảm biến sẽ nhanh chóng dẫn tới những kết quả tiêu cực cho chất lượng hình ảnh. Giờ đây, các nhà sản xuất đã ứng dụng một số công nghệ khác nhau để đối phó với vấn đề này.

Bao nhiêu megapixel là đủ?

Sự thật là, mặc dù 6 megapixel là đủ cho một tấm ảnh cỡ 8 x 10 inch. Song những mẫu máy ảnh số ống kính rời DSLR có 3 megapixel cũng cho ra những bức ảnh cỡ 8 x 10 inch rất đẹp. Càng nhiều pixel có thể đồng nghĩa với việc bức ảnh in ra kích cỡ càng lớn. Nhưng ai cần những bức ảnh in khổ lớn? Có lẽ chỉ có những nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp. Song lại có những máy ảnh compact có độ zoom tới 24x, vậy chính xác mọi người cần một mức độ pixel như thế nào?

Nhiều ý kiến của các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp cho rằng 12 mepapixel là đủ - đủ cho hầu hết các tay nhiếp ảnh yêu nghề. Nhiều nhiếp ảnh gia chuyên chụp ảnh chân dung, sự kiện và ảnh đám cưới cũng sử dụng mẫu máy ảnh có độ pixel này. Và nếu một ai đó cần máy ảnh trên 12 megapixel, họ nên chọn loại máy full-frame.

Với những người dùng bình thường, nghĩa là ảnh của họ thường chỉ kết thúc bằng việc xuất hiện trên các trang chia sẻ như Flickr, Picasa hoặc PhotoBucket, thậm chí 12 megapixel còn là quá nhiều. Với một thấu kính tươm tươm, một mức 6-8 megapixel sẽ là quá đủ. Hãy nhớ rằng gia tăng số lượng megapixel sẽ mang lại kết quả là gia tăng kích cỡ file. Vì thế, chụp hàng trăm hay thậm chí hàng nghìn bức ảnh 12 megapixel có nghĩa là thẻ nhớ phải lớn hơn, nhiều không gian lưu trữ trên ổ cứng hơn và mất nhiều thời gian xếp loại, chỉnh sửa hơn.

Đằng sau megapixel

Cùng với số lượng megapixel trong một cảm biến ảnh, còn có nhiều yếu tố khác ảnh hưởng đến chất lượng ảnh. Dải tần nhạy sáng (dynamic range) là một yếu tố quan trọng. Cảm biến ảnh có pixel cao hoạt động tốt trong điều kiện ánh sáng kém là một chuyện khác. Nhưng đằng sau chiếc cảm biến, có 2 yếu tố cơ bản khác cũng đóng vai trò lớn là phần cứng xử lý ảnh và thấu kính của máy ảnh. Đó là một lý do mà dòng máy SLR luôn được đánh giá cao: DSLR có thấu kính tốt hơn, cảm biến to hơn và thường xử lý ảnh tốt hơn.

Bởi vậy, các nhà sản xuất bắt đầu tập trung hơn nữa vào các tính năng như độ zoom rộng hoặc xa hơn, thấu kính chất lượng cao hơn, khả năng chụp trong điều kiện ánh sáng yếu, dải tần nhạy sáng và các khả năng quay video chất lượng cao. Cuộc đua nâng cao chất lượng máy ảnh của dòng máy DSLR đang kích thích cuộc đua của dòng máy ảnh compact. Gần đây, hãng Fuji bắt đầu tập trung quảng bá về dải tần nhạy sáng với công nghệ cảm biến EXR mới của hãng. Một số máy ảnh compact khác như Pentax và Canon có độ siêu zoom, hay như các mẫu máy DSLR (Canon EOS 5DmkII hoặc Nikon D90) đã bắt đầu khai thác cảm biến số để quay video HD.

Thực tế thời gian qua cho thấy tập trung vào số megapixel sẽ khiến công việc marketing, dụ khách hàng mua sản phẩm dễ hơn, song dường như chúng ta đang ở thời điểm “bước ngoặt” về phát triển công nghệ máy ảnh số. Cũng giống như xe hơi chuyển từ thời mã lực sang tính an toàn và hiệu quả, máy tính chuyển từ thời mega (và giga-) hertz sang đa lõi…. Máy ảnh số cũng sẽ chuyển từ thời “megapixel” sang các yếu tố khác, phản ánh bức tranh lớn hơn của ngành công nghiệp máy ảnh.