Chatbait là gì? Phiên bản mới của clickbait trong kỷ nguyên AI

Trong nhiều năm, người dùng Internet đã quá quen thuộc với những tiêu đề kiểu clickbait: hấp dẫn, tò mò, nhưng thường chẳng mang lại nội dung gì đáng giá. Giờ đây, trong kỷ nguyên AI, một chiêu thức tương tự lại xuất hiện, len lỏi vào chính những cuộc trò chuyện thường ngày với chatbot. Nó được gọi bằng thuật ngữ “chatbait”.

Không còn những dòng chữ in đậm kêu gọi bấm vào, chatbait thể hiện tinh vi hơn nhiều. Chatbot không chỉ dừng lại ở việc trả lời câu hỏi, mà còn khéo léo đưa thêm những lời gợi ý như “Bạn có muốn tôi viết lại bản tóm tắt ngắn gọn hơn không?” hay “Bạn có muốn tôi biến nó thành bài đăng mạng xã hội không?”. Những câu hỏi tưởng chừng mang tính quan tâm ấy thực chất là một chiến lược nhằm kéo dài cuộc trò chuyện, khiến người dùng ở lại lâu hơn so với dự định ban đầu.

Đối với các công ty công nghệ, việc người dùng trò chuyện càng nhiều đồng nghĩa với việc thu thập thêm dữ liệu để huấn luyện, cải thiện thống kê giữ chân và chứng minh giá trị của sản phẩm. Nhưng điều này cũng mang đến sự đánh đổi. Khi mục tiêu là gia tăng tương tác, chatbot đôi khi làm lu mờ yếu tố hiệu quả và rõ ràng. Người dùng thay vì nhận được câu trả lời trực diện thì lại bị dẫn dắt qua những vòng đối thoại kéo dài.

Sự xuất hiện của chatbait còn đặt ra hàng loạt lo ngại mới. Khi trò chuyện lâu hơn, con người có xu hướng chia sẻ nhiều thông tin cá nhân hơn mà không hề nhận ra. Khi chatbot thể hiện “tính cách” và cố gắng xây dựng sự gắn bó cảm xúc, ranh giới giữa một công cụ hỗ trợ và một người bạn đồng hành kỹ thuật số trở nên mong manh, dễ khiến những người dễ bị tổn thương trở nên phụ thuộc. Và quan trọng hơn, nếu nhận ra mình bị thao túng, người dùng có thể đánh mất niềm tin vào công nghệ.

Các chuyên gia cho rằng đã đến lúc cần thay đổi cách đo lường sự thành công của AI. Thay vì chỉ chăm chăm đếm thời gian trò chuyện, các nền tảng nên chú trọng vào việc người dùng có hài lòng và hoàn thành mục tiêu hay không. Về phía người dùng, cách tốt nhất để tự bảo vệ bản thân là yêu cầu câu trả lời ngắn gọn, hạn chế chia sẻ dữ liệu nhạy cảm và ghi nhớ rằng sự tương tác nhiều hơn chưa chắc đồng nghĩa với sự hữu ích lớn hơn.

Trong một thị trường nơi những gã khổng lồ công nghệ đang cạnh tranh khốc liệt, việc áp dụng chatbait là điều dễ hiểu. Nhưng với người dùng, câu hỏi quan trọng hơn cả là: liệu chatbot đang thực sự giúp chúng ta, hay chỉ đang tìm cách níu chân chúng ta trong cuộc trò chuyện vô tận.