Hỏi CEO Đặng Việt Dũng từ A-Z về Uber Việt Nam

Uber là mô hình kinh doanh với tốc độ tăng trưởng chóng mặt, hiện đã có mặt trên 290 thành phố tại 55 quốc gia. Sau gần 1 năm có mặt tại Việt Nam, Uber vẫn luôn là một chủ đề 'hot' gây nhiều tranh cãi

Nhiều người cho rằng Uber là một tiến bộ vượt bậc của công nghệ, cung cấp dịch vụ tốt, tiện lợi và giá còn rẻ hơn taxi thông thường. Ngược lại, không ít người phản đối và nhận định mô hình của Uber là vi phạm pháp luật, thiếu an toàn...

Tại sao giá cước Uber lại rẻ hơn taxi? Uber đang hoạt động bất hợp pháp? Sử dụng xe Uber là không an toàn? Và nhiều câu hỏi khác đang cần được giải đáp.

Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với anh Đặng Việt Dũng - Giám đốc điều hành Uber Việt Nam để làm rõ các vấn đề này.

Tại Việt Nam, tuy được sự ủng hộ của đa số người dùng, Uber cũng gặp phải hàng loạt rắc rối về pháp lý, về luật cạnh tranh... Anh và ban lãnh đạo Uber có lường trước đến những khó khăn đó không?

Đặng Việt Dũng: Trước khi chính thức ra mắt tại Việt Nam, chúng tôi đã cẩn thận nghiên cứu thị trường và nhận thấy có rất nhiều người đã sử dụng ứng dụng Uber. Và chúng tôi nhận ra rằng, người Việt rất cởi mở với những dịch vụ mới có thể đóng góp tích cực và mang lại giá trị cho cuộc sống của họ. Chúng tôi cũng đã lường trước những thách thức và đang tích cực làm việc với Chính phủ để tìm ra giải pháp tốt nhất có lợi cho người dân.

Thách thức lớn nhất là sự hiểu lầm, vô tình hoặc có chủ đích, về mô hình kinh doanh của chúng tôi. Chúng tôi còn rất mới nên sự hiểu lầm thường phổ biến.

Khi nói về Uber, nhiều người thường sử dụng từ Taxi đi kèm (Taxi Uber), như vậy có chính xác không?

Chúng tôi là một công ty công nghệ nhưng lại thường được 'dán nhãn' là một công ty taxi. Chúng tôi chỉ đơn giản là cung cấp một nền tảng công nghệ để kết nối các tài xế và khách hàng.

Có ý kiến cho rằng Uber đang hoạt động bất hợp pháp?

Một số người nói chúng tôi là bất hợp pháp và trốn thuế. Trong tất cả các khu vực chúng tôi đang hoạt động, chúng tôi hoàn toàn tuân thủ với các yêu cầu pháp lý địa phương, bao gồm cả thuế.

Một số người nói ngồi trên một chiếc xe Uber là không an toàn?

Tất cả các chuyến xe của Uber được bảo hiểm đầy đủ. Quy trình và công nghệ của chúng tôi (kiểm tra lý lịch lái xe, hồ sơ lái xe, thời gian theo dõi xe thực tế, thông tin phản hồi và đánh giá, tính năng chia sẻ ETA, tiêu chuẩn xe cao) khiến các chuyến xe Uber đáng tin cậy và an toàn hơn so với hầu hết các lựa chọn thay thế. Chúng tôi đã có hơn 140 triệu chuyến đi năm ngoái trên toàn cầu, và hầu như không gặp vấn đề gì về an toàn.

Thống kê nói lên tất cả.

Một số người nói Uber đang 'tiêu diệt' việc làm?

Trái lại, chúng tôi lại đang tạo ra nhiều cơ hội việc làm hơn. Tài xế có thể lựa chọn thời gian làm việc và kiếm thêm thu nhập, và trải nghiệm lái xe còn dễ chịu hơn nhiều khi không cần phải cạnh tranh để có được khách hàng.
Trên thực tế, chúng tôi đang tạo ra hơn 50.000 việc làm mỗi tháng trên toàn cầu và con số vẫn tiếp tục tăng.

Ngay hôm qua, Uber bắt đầu hợp tác cùng chương trình Phụ Nữ của Liên Hợp Quốc (UN Women) và cam kết sẽ tạo thêm 1 triệu việc làm trên toàn cầu cho phụ nữ đến năm 2020. Uber hướng đến mục tiêu đồng hành cùng phụ nữ toàn cầu, trong đó có phụ nữ Việt Nam của chúng ta, tiếp cận những cơ hội làm việc an toàn và bình đẳng hơn.

Một số người nói Uber đang 'phá hủy' sự tăng trưởng kinh tế?

Hoàn toàn không đúng! Chúng tôi tạo cơ hội kinh doanh cho những doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), nền tảng của sự phát triển kinh tế. Như thế nào ư? Trong tình trạng hiện tại, hầu hết các tài xế đều là lái thuê, họ kiếm được số tiền lương ít ỏi còn phía công ty thì hưởng phần lợi nhuận lớn hơn. Hầu hết các tài xế không đủ khả năng mua một chiếc xe để trở thành ông chủ của chính mình. Có những tài xế đang cộng tác trong hệ thống của Uber và thu nhập hàng tháng hơn 30 triệu đồng.

Bây giờ hãy tưởng tượng khi có thu nhập tốt hơn từ Uber, họ có thể mua xe rồi trở thành ông chủ cho chính bản thân, kiếm được nhiều tiền hơn cho gia đình. Nhiều lái xe vay tiền từ ngân hàng để mua ô tô, sẽ giúp kích thích dòng chảy tín dụng của ngân hàng và lần lượt các kênh huy động để cho vay sẽ hoạt động hiệu quả và trôi chảy hơn. Nhiều tài xế mua xe, khiến doanh số bán xe đi lên...Và hiệu ứng còn lan tỏa tích cực hơn tới các ngành công nghiệp khác.

Một số ý kiến cho rằng giá cước Uber đang thấp một cách 'giả tạo'?

Xe dịch vụ hầu hết được sử dụng ít hơn 20%, nghĩa là trong số 24 giờ hoạt động mỗi ngày, thời gian sử dụng thường là nhỏ hơn 4 - 5 giờ. Ngay cả những chiếc xe được cất trong garage cũng có những mức chi phí cố định như: khấu hao, đậu xe, bảo hiểm, lương cho lái xe.

Vì ô tô rất đắt tiền ở Việt Nam, chi phí cố định chiếm khoảng 60-70% giá cước trên một đơn vị. Có nghĩa là nếu giá vé là 15.000 đồng/km, chi phí cố định trên mỗi km đã là 10.000 VND, cho hiệu suất sử dụng 20%. Uber mang lại công nghệ giúp cung-đáp-ứng-được-cầu hoàn toàn và có thể đạt hiệu suất sử dụng tới 80-90%.

Điều này ảnh hưởng gì tới mức phí? Nó có nghĩa là các đối tác của chúng tôi thực hiện nhiều chuyến đi hơn, tạo thêm doanh thu và do đó có thể giảm giá cước đến mức thấp nhất trong khi vẫn tạo ra được lợi nhuận.
Các đối tác lái xe thích điều này, và tất nhiên khách hàng của chúng tôi cũng rất thích!

So với tại Philippiness, Thái Lan, mức cước phí tại Việt Nam hiện đang thấp hơn khá nhiều. Có ý kiến cho rằng chiến lược của Uber là chiếm thị phần trước, sau đó sẽ tiến tới chuyện tăng giá dịch vụ?

Họ chưa nhìn thấy vẻ đẹp của mô hình kinh doanh chúng tôi.

Một trong những nhiệm vụ cốt lõi của chúng tôi là mang dịch vụ vận tải với giá hợp lý nhất tới tất cả mọi người. Chúng tôi tính toán ở mức có thể đưa ra giá rẻ cho người sử dụng trong khi vẫn kiếm ra lợi nhuận cho các đối tác và bản thân công ty. Đây là một mô hình kinh doanh tuyệt vời khi mà tất cả các bên đều có lợi.

Như đã giải thích ở trên, Uber mang lại công nghệ giúp cung-đáp-ứng-cầu hoàn toàn và tính hiệu quả lên tới 80-90%.

Không chỉ Việt Nam, chúng tôi cũng đang hoạt động trên khắp khu vực. Giá Uber là minh bạch trên website của công ty vì ​​vậy bạn có thể kiểm tra tham khảo tại www.uber.com/cities . Một km của UberX hiện nay có giá khoảng 3.500VND ở Jakarta, 2.700VND ở Manila, và 3.200VND ở Bangkok. Đây là những quốc gia giàu hơn Việt Nam, vì vậy tôi không hoàn toàn hiểu được lý do tại sao chi phí đi lại hiện nay ở Việt Nam lại cao như vậy?

Một km đi xe taxi sẽ có chi phí thấp hơn 15 phút trên thu nhập trung bình theo giờ của một người Singapore, trong khi đó với một người Việt sẽ là 3,5 giờ làm việc, tức là đắt hơn khoảng 14 lần. Uber mong muốn chi phí vận tải sẽ có giá cả phải chăng hơn cho tất cả mọi người.

Đó là điều khiến Uber chịu nhiều áp lực từ phía các đối thủ khác?

Chúng tôi có bị áp lực từ các đối thủ cạnh tranh vì công nghệ đột phá của chúng tôi bị họ coi như là một mối 'đe dọa'. Mặt trái của áp lực cạnh tranh này là chúng tôi bị 'choáng ngợp' bởi sự ủng hộ từ phía khách hàng.

Tôi thích đọc phần bình luận của độc giả bất cứ khi nào một bài viết 'xấu' về Uber xuất hiện: 95-98% ý kiến ​​ủng hộ Uber!

Mục tiêu cuối cùng của bất kỳ doanh nghiệp nào đều là tạo ra giá trị bền vững cho khách hàng và cộng đồng. Đó là giấy phép để tồn tại, lẽ sống của mọi doanh nghiệp. Và tôi tin rằng chúng tôi đang làm điều đúng đắn.

Từ lúc có mặt tại Việt Nam, Uber vẫn liên tục duy trì khuyến mãi tặng người dùng 100 nghìn khi giới thiệu được 1 khách hàng khác sử dụng dịch vụ Uber. Việc kéo dài khuyến mãi như vậy có ảnh hưởng đến doanh thu của công ty không?

Người dùng Uber yêu thích các dịch vụ của chúng tôi và họ thích chia sẻ với bạn bè và gia đình. Hạnh phúc sẽ nhân rộng khi ta chia sẻ, vậy nên chúng tôi sẽ vẫn tiếp tục chương trình khuyến mãi dành cho tất cả mọi người.

Từ góc độ kinh doanh, mỗi doanh nghiệp đều có chỉ tiêu riêng cho chi phí tiếp cận khách hàng (CAC) ví dụ như khuyến mãi, tiếp thị... Không quan trọng CAC là thấp hay cao trong điều kiện tuyệt đối. CAC chỉ có ý nghĩa khi so sánh với tổng lợi nhuận thu về từ khách hàng (CLV). Mô hình hiện tại của chúng tôi đang hoạt động rất trơn tru vì vậy chúng tôi không thấy cần phải thay đổi điều này trong tương lai gần.

Như vậy, mô hình của Uber là tiến bộ hơn so với các loại hình công cộng truyền thống?

Tôi tin rằng Uber đã tạo ra cuộc 'cách mạng' về phương thức di chuyển trong đô thị và tối ưu các nguồn tài nguyên kinh tế. Cách mạng có nghĩa là chuyển đổi cách thức làm việc. Thay đổi thường không dễ dàng, nhưng chúng diễn ra mỗi ngày và ở khắp mọi nơi trong cuộc sống của chúng ta, và chúng là nền tảng của những gì chúng ta gọi là 'sự tiến bộ'.

Chúng tôi tin rằng mô hình của mình mang đến cách thức vận chuyển an toàn, đáng tin cậy, và giá cả phải chăng cho tất cả mọi người và cùng lúc tạo ra hàng ngàn công ăn việc làm tốt hơn, giúp nền kinh tế phát triển và thành phố trở nên thông minh hơn.

Đó là định nghĩa của chúng tôi về sự tiến bộ.

Được biết Uber đang ngồi lại làm việc với các ban, bộ Chính phủ Việt Nam. Quá trình này đã tiến triển đến đâu rồi?

Ở Việt Nam, Uber đã thảo luận tích cực với nhiều cơ quan Chính phủ Việt Nam bao gồm Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tài chính, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công Thương để giải thích mô hình kinh doanh của chúng tôi và hướng tới mục tiêu chung là tập trung vào độ an toàn, đáng tin cậy và các lựa chọn giao thông hiệu quả.

Uber đã có một số cuộc họp với các cơ quan Chính phủ khác nhau và trong các cuộc thảo luận gần đây, Chính phủ đã thể hiện tầm nhìn tuyệt vời và cả sự ủng hộ đối với chúng tôi. Chính phủ muốn hỗ trợ các doanh nghiệp và đem tới lợi ích cho người dân. Uber tạo ra cả 2 điều đó và vì vậy chúng tôi thực sự rất vui mừng khi được hợp tác cùng Chính phủ để tạo ra công ăn việc làm và giúp nhiều người tận hưởng các chuyến xe giá rẻ mà an toàn tại Việt Nam.
Chúng tôi cũng rất mong chờ một cuộc thảo luận với Ủy ban Kinh tế Quốc hội trong thời gian tới để có thể trình bày những lợi ích của nền tảng công nghệ Uber tới nền kinh tế của Việt Nam, các ngành công nghiệp vận tải và du lịch, cũng như tạo ra một môi trường an toàn hơn cho công dân và nhiều cơ hội việc làm cho người lái xe.

Xin cảm ơn anh.