Cách Google biến hàng triệu điện thoại Android thành hệ thống phát hiện động đất lớn nhất thế giới

Điện thoại Android được trang bị một hệ thống cảnh báo động đất sớm, có thể dự đoán sớm vài giây trước khi cơn địa chấn tới để cứu mạng người dùng.

Ngày 25/10/2022, một trận động đất 5,1 độ Richter làm rung chuyển Khu vực Vịnh California may mắn không có thiệt hại nào đáng kể. Rất nhiều người trong khu vực đã nhận được cảnh báo động đất từ chiếc smartphone chạy Android nằm trong túi những trước cả khi mặt đất bắt đầu rung chuyển.

Hệ thống cảnh báo động đất sớm do Google phối hợp với USGS cùng các chuyên gia đầu ngành công tác tại California phát triển, có thể dự đoán sớm vài giây trước khi cơn địa chấn tới. Dù chỉ là khoảng thời gian rất nhỏ nhưng vẫn có thể giúp người dân địa phương nhanh chóng tìm nơi trú ẩn, như dưới gầm bàn hay những căn hầm kiên cố; ngăn xe đi lên cầu hoặc xuống hầm chui; các cơ quan dừng tàu, dừng máy bay cất và hạ cánh giúp giảm thiểu thiệt hại.

Phần lớn điện thoại thông minh Android ngày nay đều được lắp gia tốc kế, là một bảng mạch nhỏ có thể phát hiện ra khi nào chiếc điện thoại di chuyển giúp phát hiện điện thoại của bạn đang được đặt dọc hay nằm ngang, đếm bước của người dùng mỗi khi họ tập thể dục. Những cảm biến này cực nhạy, có thể trở thành những địa chấn kế tí hon.

Tính năng cảnh báo động đất đã được Google cung cấp cho thiết bị tại một số khu vực trên thế giới. Mỗi khi nhận thấy sóng sơ cấp (Primary wave, ký hiệu: P) đặc trưng của một cơn địa chấn, Smartphone chạy Android sẽ sẽ tự động gửi tín hiệu về Hệ thống Cảnh báo Động Đất. Kết hợp với dữ liệu từ hàng ngàn, hàng triệu thiết bị Android khác, hệ thống có thể phát hiện ra địa điểm và thời gian trận động đất diễn ra.

Ngay lập tức, cảnh báo động đất sớm sẽ được gửi tới các thiết bị Android trong khu vực. Tốc độ truyền của tín hiệu vô tuyến nhanh hơn tốc độ sóng địa chấn truyền trong đất nên người dân sẽ nhận được cảnh báo sớm hơn 1 chút và giúp người dân xa tâm chấn sơ tán kịp thời.

Phần lớn dữ liệu đều được lấy từ thiết bị Android của người dùng nên có thể theo dõi địa chấn tại những nơi thiếu thiết bị địa chấn kế chuyên dùng, đắt đỏ. Điều này cũng giúp những người dân có smartphone tại các khu vực hẻo lánh có thể nhận được cảnh báo sớm về những trận động đất.

Hiện tại, có khoảng 3 tỷ thiết bị di động đang chạy hệ điều hành Android trên thế giới, Hệ thống Cảnh báo Động đất đã đang hiện hành tại 90 quốc gia, là những nước thường xuyên xảy ra động đất.

Tuy nhiên, hệ thống không thể hoạt động tối ưu tại những vùng hẻo lánh ít người dùng điện thoại, ngoài khơi xa, nơi những trận động đất có thể gây ra sóng thần. Ngoài ra, kỹ thuật phát hiện động đất vẫn còn chưa hoàn thiện.

Ngành địa chấn học đang mong muốn ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào phát hiện và khắc phục hậu quả động đất giúp rút ngắn thời gian giải cứu, xác định khu vực nguy hiểm tiềm tàng và dự đoán khả năng xảy ra dư chấn sau trận động đất lớn.