2025 – Năm của Linux? Hay lại là chiêu “ép mua PC mới” của Microsoft?

Tuần này, The Restart Project – một tổ chức hoạt động vì quyền sửa chữa thiết bị – đã ra thông báo mới liên quan đến việc Windows 10 sắp hết hạn hỗ trợ. Họ kêu gọi Microsoft cân nhắc kéo dài vòng đời của Windows 10, đồng thời giới thiệu lại bộ công cụ “End of Windows 10 toolkit”, trong đó có một khuyến nghị khá đáng chú ý: người dùng nên cài Linux trên những máy không đủ điều kiện nâng cấp lên Windows 11.

Không chỉ có Restart Project, nhiều tổ chức khác cũng tham gia “chiến dịch dụ dỗ” người dùng Windows chuyển sang Linux. Dự án Endof10 được KDE hậu thuẫn đã tung loạt tài liệu hướng dẫn, quảng bá lợi thế của Linux so với Windows. Còn The Document Foundation – cha đẻ của LibreOffice – thì phân tích kỹ càng về “chi phí thật sự” khi dùng Windows 11. Một số bản phân phối Linux như Zorin OS cũng nhanh chân tranh thủ, nhá hàng bản cập nhật lớn với lời hứa hẹn: “Nhanh hơn, mạnh hơn, và là lựa chọn thay thế hoàn hảo cho Windows” .

Nghe qua thì tưởng như Linux sẽ “một bước lên ngôi” sau khi Windows 10 ngừng hỗ trợ. Nhưng thực tế lại không hẳn như vậy. Theo báo cáo mới nhất của Jon Peddie Research (JPR), đa số người dùng không chuyển sang Linux mà chọn cách… sắm luôn máy mới chạy Windows 11.

Ông Ted Pollak, chuyên gia phân tích mảng game của JPR, cho biết:

“Trong lịch sử Windows, chưa từng có chuyện người dùng bị buộc phải nâng cấp phần cứng mới để tiếp tục sử dụng. Và lần này không thể chỉ thay card đồ họa cho xong – bạn cần nâng CPU, kéo theo phải đổi bo mạch chủ, thậm chí cả RAM. Điều này ảnh hưởng đến hơn 100 triệu game thủ.”

Thay vì “chế cháo” máy cũ cho chạy được Windows 11, nhiều game thủ và dân DIY chọn giải pháp xây dựng dàn PC mới song song với máy cũ, vừa chơi tiếp trên Windows 10, vừa dần chuyển sang Windows 11. Còn những người ít am hiểu thì đơn giản là mua hẳn PC prebuilt chạy sẵn Windows 11, đúng như khuyến nghị chính thức của Microsoft.

Điểm đáng chú ý: doanh số linh kiện PC và máy tính chơi game đang tăng mạnh trên toàn cầu – một tín hiệu cho thấy kế hoạch của Microsoft đã thành công. Thay vì kéo dài vòng đời Windows 10, hãng này “nhẹ nhàng” buộc người dùng phải chi tiền để mua máy mới, và phần lớn họ… ngoan ngoãn làm theo.