7 điều không nên tin tưởng để AI thực hiện

Bất cứ nơi nào bạn nghĩ đến, đều có một số công cụ AI mới hứa hẹn sẽ giúp cuộc sống dễ dàng hơn - từ trợ lý AI lập kế hoạch lịch trình đến AI tạo tin nhắn thay mặt bạn. Nhưng mặc dù rất hoan nghênh những tiến bộ công nghệ, nhưng có một số thứ bạn không nên giao vào tay một công cụ AI.

1. Ra quyết định liên quan đến đạo đức

Đạo đức là một trong những lĩnh vực mà AI, bất kể được lập trình tốt đến đâu, cũng không phù hợp để đưa ra quyết định. Các quyết định liên quan đến đạo đức không phải là về logic trắng đen; chúng liên quan đến sắc thái, sự đồng cảm và đôi khi là cảm xúc. Khi phải đối mặt với một lựa chọn khó khăn - phá vỡ một quy tắc, ưu tiên nhu cầu của một người hơn nhu cầu của người khác hay quyết định "điều đúng đắn" thực sự là gì - AI thiếu những trải nghiệm sống và các giá trị giúp định hình những khía cạnh đó.

Đạo đức là thứ rất riêng tư, thường bị ảnh hưởng bởi kinh nghiệm, niềm tin cá nhân và trực giác chỉ xuất phát từ con người. Đó không phải là thứ bạn có thể để cho một thuật toán quyết định, bất kể nó được đào tạo tốt đến đâu.

2. Tình yêu

Sự lãng mạn và các mối quan hệ rất riêng tư, thường không tuân theo quy tắc nào và chứa đầy những điều tinh tế mà AI không thể nắm bắt được. Tình yêu không chỉ là các số liệu về khả năng tương thích hoặc rủi ro được tính toán, nó lộn xộn, khó đoán và đầy cảm xúc. Mặc dù AI có thể đưa ra lời khuyên chung về mối quan hệ dựa trên dữ liệu hoặc gợi ý ý tưởng hẹn hò, nhưng nó không thể hiểu được những sắc thái khiến mỗi mối quan hệ trở nên độc đáo. Một phần của vẻ đẹp trong tình yêu là sự không chắc chắn và hành trình cùng nhau tìm hiểu mọi thứ, không tuân theo một kịch bản hay thuật toán nào.

Hãy tưởng tượng việc để AI giúp quyết định có nên tiếp tục hẹn hò với ai đó hay cách xử lý một cuộc tranh cãi tế nhị. Một thuật toán có thể nhận ra các mô hình hoặc đưa ra lời khuyên "chuẩn", nhưng nó không thể đồng cảm hoặc biết được lịch sử của bạn với người đó hoặc những điều tinh tế trong mối quan hệ của bạn. Tình yêu và các mối quan hệ đòi hỏi sự tự phản ánh, thỏa hiệp và hiểu biết về cảm xúc của con người - tất cả những điều mà AI không có.

Đời sống tình cảm là thứ phải được điều hướng thông qua những trải nghiệm và bản năng của riêng từng người. Chính những sai lầm của con người, những khoảnh khắc khó xử và những yếu tố bất ngờ khiến các mối quan hệ trở nên đáng nhớ, không phải là thứ được cô đọng lại thành một gợi ý do một cỗ máy tính toán.

3. Ra quyết định nuôi dạy con cái

Nuôi dạy con cái là một trong những lĩnh vực liên quan đến trực giác, sự kiên nhẫn và mối liên hệ tình cảm không thể phá vỡ. AI có thể truy cập vào luồng dữ liệu và đưa ra những lời khuyên nuôi dạy con cái vô tận, nhưng nó không thể thực sự hiểu con bạn, cũng như không thể nắm bắt được vô số chi tiết nhỏ khiến mỗi đứa trẻ trở nên khác biệt. Mọi quyết định mà bạn đưa ra với tư cách là cha mẹ, từ việc hướng dẫn hành vi đến việc ủng hộ sở thích của con trẻ, đều dựa trên chính đứa trẻ đó, chứ không chỉ là thông tin chung chung.

Ví dụ, hãy xem xét khoảnh khắc khi một đứa trẻ buồn bã vì một điều gì đó có vẻ tầm thường đối với người ngoài. AI có thể gợi ý các giải pháp tiêu chuẩn, nhưng nó sẽ không hiểu được sự nhạy cảm hoặc tính cách riêng của con trẻ. Đôi khi, cách tiếp cận tốt nhất không phải là logic, mà là sự đồng cảm, thời điểm cha mẹ biết khi nào nên cho con mình không gian riêng, một cái ôm hay cùng trò chuyện.

4. Hướng dẫn nghề nghiệp

Tin tưởng AI trong việc định hướng nghề nghiệp có vẻ như không phải là một bước đi khôn ngoan. Để AI đưa ra lời khuyên hữu ích, nó cần đủ bối cảnh để hiểu tình huống cụ thể. Nhưng trong môi trường chuyên nghiệp, phần lớn thông tin đó là thông tin bí mật hoặc riêng tư, chứ không phải là thứ bạn muốn chia sẻ với máy móc. Việc cho AI quyền truy cập vào những tình huống khó xử tại nơi làm việc, mục tiêu nghề nghiệp hoặc động lực giữa các cá nhân tại văn phòng có vẻ hơi rủi ro - không có gì đảm bảo rằng dữ liệu sẽ được giữ riêng tư hoặc không bị sử dụng sai mục đích.

Và ngay cả khi AI có thể xử lý tất cả những điều này bằng cách nào đó, nó vẫn không có bản năng mà một người cố vấn hoặc đồng nghiệp giỏi mang lại. Một cỗ máy có thể gợi ý "bước tiếp theo" được tính toán, nhưng nó sẽ không biết về sắc thái của thời gian hoặc những người liên quan.

5. Viết thư cho người thân

Khi viết thư cho bạn bè và gia đình, bạn phải dựa trên những trải nghiệm chung, những câu chuyện cười chỉ mọi người trong nhóm biết và những chi tiết nhỏ mà chỉ hội bạn hiểu. Đó không phải là thứ mà thuật toán có thể sao chép được.

Hãy tưởng tượng việc sử dụng công cụ viết AI để soạn thư mừng sinh nhật cho một người bạn. Chắc chắn, nó có thể nắm bắt được những tình cảm chung chung như "hy vọng bạn sẽ có một tuổi mới tuyệt vời", nhưng nó sẽ không biết chi tiết về tình bạn của bạn và người đó hoặc nhớ rằng có lần hai bạn đã cười đến phát khóc vì một câu chuyện cười ngớ ngẩn. Đây là một trong những lý do khiến việc sử dụng AI, ngay cả khi viết email, cần cân nhắc lại.

Tự viết ra một điều gì đó sẽ mang lại sự ấm áp và chân thực rõ rệt, vì từng từ ngữ phản ánh suy nghĩ và cảm xúc của bạn, chứ không phải một mẫu do máy móc tạo ra.

6. Gửi tin nhắn cho bạn bè

Điều này đặc biệt mang tính cá nhân. Khi nói đến việc duy trì kết nối với bạn bè, đừng bao giờ giao phó cuộc trò chuyện của mình cho AI. Làm như vậy sẽ phá hỏng toàn bộ mục đích nhắn tin cho họ ngay từ đầu.

Bạn trò chuyện với bạn bè vì bạn thích, chứ không phải vì bị buộc phải làm vậy. Nếu cảm thấy mình cần AI để trò chuyện với bạn bè, đó là dấu hiệu cho thấy bạn chẳng thà không nhắn tin cho họ còn hơn.

7. Quyết định thời điểm thực hiện một thay đổi lớn trong cuộc sống

Những quyết định lớn trong cuộc sống - thay đổi nghề nghiệp, chuyển đến một thành phố mới hoặc kết thúc một mối quan hệ - đều chứa đầy sự phức tạp, cảm xúc và suy ngẫm không thể thu gọn thành các điểm dữ liệu. AI có thể phân tích xu hướng, so sánh kết quả và cho bạn biết những gì người khác trong tình huống tương tự đã làm, nhưng nó không thể cảm nhận hoặc hiểu được điều bạn thực sự muốn. Đây là những quyết định mà bạn dựa rất nhiều vào trực giác, giá trị và những hiểu biết sâu sắc thu thập được từ kinh nghiệm của chính mình.

Hãy tưởng tượng AI tư vấn cho ai đó về việc có nên chuyển đến một thành phố mới mà họ không quen biết ai không. Chắc chắn, nó có thể đưa ra dữ liệu về chi phí sinh hoạt, triển vọng nghề nghiệp và thậm chí cả các kiểu thời tiết, nhưng nó sẽ không hiểu được khía cạnh cảm xúc khi phải rời xa những người bạn thân, gia đình và những nơi quen thuộc. Những lựa chọn quan trọng trong cuộc sống liên quan đến cảm giác phấn khích, sợ hãi và đôi khi thậm chí là nhớ nhà - những yếu tố mà máy móc không thể tính toán hoặc hiểu hết được. Hãy cân nhắc những rủi ro và tự mình quyết định!

AI có thể làm được rất nhiều điều và nó thể hiện ấn tượng theo nhiều cách. Nhưng đối với một số thứ, giá trị đến từ sự tiếp xúc, bản năng và tính cách của con người mà AI không có. Không phải là AI không hữu ích; chỉ là đối với những khía cạnh sâu sắc trong cuộc sống này, hãy cố gắng giữ mọi thứ mang tính con người hơn.