Anthropic chấp nhận chi 1,5 tỷ USD dàn xếp vụ kiện bản quyền AI liên quan chatbot Claude

Trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng phát triển mạnh mẽ, những câu hỏi về cách các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) được huấn luyện, việc thu thập dữ liệu có hợp pháp hay không, và trách nhiệm pháp lý của các công ty AI liên tục được đặt ra. Năm ngoái, một nhóm tác giả đã khởi kiện Anthropic với cáo buộc sử dụng bản lậu tác phẩm của họ để huấn luyện chatbot Claude. Giờ đây, vụ việc đã có bước ngoặt lớn khi Anthropic đồng ý chi trả 1,5 tỷ USD để dàn xếp.

Theo Reuters, đây được coi là thỏa thuận bản quyền lớn nhất từ trước tới nay tại Mỹ, và cũng là vụ kiện đầu tiên liên quan trực tiếp đến việc huấn luyện trí tuệ nhân tạo. Thỏa thuận hiện vẫn chờ tòa phê duyệt trong phiên điều trần dự kiến diễn ra ngày 8/9/2025.

Đơn kiện tập thể cáo buộc Anthropic đã sử dụng hàng trăm nghìn tác phẩm có bản quyền thông qua các bản tải xuống bất hợp pháp, thay vì thông qua nguồn cấp phép hợp pháp. Theo The New York Times, có tới 500.000 tác giả tham gia vụ kiện, và mỗi tác phẩm dự kiến sẽ được bồi thường khoảng 3.000 USD. Ngoài khoản tiền bồi thường, Anthropic cũng cam kết xóa toàn bộ dữ liệu bất hợp pháp khỏi tập huấn luyện để không tái sử dụng trong tương lai.

Vụ việc này được đánh giá là bước ngoặt trong việc xác định ranh giới pháp lý cho lĩnh vực AI, đặc biệt liên quan đến khái niệm “sử dụng hợp lý” (fair use) khi huấn luyện mô hình. Việc dùng sách, tài liệu đã mua bản quyền không vi phạm pháp luật, nhưng khai thác bản sao lậu thì bị coi là trái phép.

Từ góc nhìn của giới tác giả và nhà xuất bản, đây là một chiến thắng mang tính lịch sử, khi công sức sáng tạo được bảo vệ trước sự khai thác trái phép. Với Anthropic, việc chọn dàn xếp thay vì kéo dài tranh chấp giúp củng cố vị thế pháp lý, đồng thời thiết lập tiền lệ cho cách các công ty AI ứng xử trước những vụ kiện tương tự trong tương lai.