Windows 10 chính thức ngừng hỗ trợ: Người dùng nên làm gì tiếp theo?

Đừng lo — máy tính của bạn sẽ không “phát nổ” hay ngừng hoạt động ngay đâu. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn cho dữ liệu và thiết bị, bạn cần chủ động thực hiện một vài bước quan trọng. Dưới đây là những điều bạn cần biết khi Windows 10 chính thức bước vào giai đoạn End of Life (ngừng vòng đời hỗ trợ).

Windows 10 không “chết” ngay lập tức

Cụm từ End of Life nghe có vẻ nghiêm trọng, nhưng thực tế, Windows 10 vẫn sẽ hoạt động bình thường. Hệ điều hành không tự biến mất, cũng không khiến máy tính tắt ngẫu nhiên hay bắt buộc người dùng nâng cấp.

Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc Microsoft sẽ không còn phát hành các bản vá bảo mật lớn, trừ khi bạn đăng ký chương trình hỗ trợ mở rộng (Extended Security Updates - ESU).

Microsoft ngừng cập nhật thông thường

Trong suốt vòng đời của mình, Windows 10 nhận được hai loại cập nhật chính: cập nhật tính năng và cập nhật bảo mật. Các bản cập nhật tính năng đã dừng lại từ vài năm trước khi Microsoft chuyển trọng tâm sang phát triển Windows 11.

Tuy nhiên, từ tháng 7/2015 đến nay, người dùng Windows 10 vẫn được nhận bản vá bảo mật miễn phí trong hơn 10 năm qua.
Giờ đây, nếu muốn tiếp tục nhận các bản vá, bạn có 3 lựa chọn:

• Trả phí 30 USD/năm;
• Đăng ký sao lưu dữ liệu lên OneDrive;
• Hoặc quy đổi bằng 1.000 điểm Microsoft Rewards.

Chương trình ESU đầu tiên sẽ kết thúc vào ngày 13/10/2026, sau đó Microsoft dự kiến gia hạn hằng năm đến 18/10/2028. Nếu bạn tham gia muộn, sẽ phải trả bổ sung cho những năm trước đó.

Dĩ nhiên, không ai bắt buộc bạn phải đăng ký. Nhưng càng về sau, nguy cơ xuất hiện lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng mà bạn không được vá sẽ càng cao — nên tốt nhất là nên tham gia ESU nếu bạn chưa muốn rời bỏ Windows 10.

Windows Security vẫn được cập nhật

Tin vui là công cụ bảo mật tích hợp sẵn trong Windows 10 — Windows Security (Defender) — vẫn sẽ tiếp tục được cập nhật trong tương lai gần.

Điều này giúp bạn vẫn có thể phòng tránh phần lớn các loại mã độc phổ biến mới xuất hiện.

Hiện chưa có mốc thời gian chính thức cho việc ngừng hỗ trợ Windows Security, nhưng vì phiên bản này tương tự trên cả Windows 10 và 11 nên khả năng cao sẽ được duy trì ít nhất đến năm 2028.

Ứng dụng của bạn vẫn chạy bình thường

Việc Windows 10 ngừng hỗ trợ không khiến các phần mềm bạn đang dùng đột nhiên ngừng hoạt động. Trên thực tế, các chương trình hiện nay sẽ còn dùng tốt trong thời gian dài.

Thậm chí, vẫn có những hệ thống đặc biệt như kiosk hay máy tính công nghiệp vẫn đang chạy Windows XP hoặc Windows 7.

Tuy nhiên, theo thời gian, những ứng dụng mới sẽ không còn tương thích, và việc “ép” chúng chạy trên Windows 10 sẽ ngày càng phiền phức. Đến lúc đó, bạn sẽ buộc phải nâng cấp lên Windows 11 (hoặc phiên bản mới hơn), hoặc chuyển sang macOS hay Linux.

Bạn nên làm gì bây giờ?

Thực tế, bạn có 4 lựa chọn:

1. Nâng cấp lên Windows 11
2. Tham gia chương trình ESU và trả phí duy trì tối đa 3 năm
3. Chuyển sang hệ điều hành khác như Linux hoặc macOS
4. Tiếp tục dùng Windows 10 mà không có bản vá bảo mật (không khuyến khích)

Hiện tại, nâng cấp lên Windows 11 vẫn là lựa chọn hợp lý nhất. Bạn có thể giữ tài khoản cục bộ (local account) khi nâng cấp, hoặc dùng công cụ Rufus để bỏ qua yêu cầu tài khoản Microsoft hay phần cứng không đạt chuẩn.

Tuy nhiên, các “lỗ hổng” này có thể bị Microsoft khóa lại trong tương lai, nên càng nâng cấp sớm càng tốt để đảm bảo an toàn.

Nếu không muốn ở lại hệ sinh thái Windows, Linux giờ đây thân thiện và dễ dùng hơn bao giờ hết, kể cả với game thủ.

Windows 10 không ngừng hoạt động ngay sau khi “hết hạn”, nhưng việc ngừng cập nhật bảo mật sẽ khiến thiết bị của bạn ngày càng dễ bị tấn công. Cách tốt nhất để bảo vệ máy tính là nâng cấp lên Windows 11 hoặc tham gia chương trình ESU trong khi chờ tìm giải pháp lâu dài.