Khắc phục Windows và mạng: 5 phút - thế là xong

Giải quyết nhanh một PC bướng bỉnh, Windows treo cứng, mạng đứt, máy in cứng đầu và các sự cố thường gặp hàng ngày. PC cũng như trẻ nhỏ, thường hay mè nheo, nhõng nhẽo và bệnh vặt.

Hầu hết các trục trặc phần mềm, phần cứng có thể giải quyết trong vài phút dù thời gian sửa thực sự còn phụ thuộc vào từng hệ thống. Với cẩm nang gồm 37 cách giải quyết nhanh sau đây, bạn sẽ không còn gì phải lo sợ về những sự cố thường ngày như PC treo cứng, bản cập nhật Windows kém tương thích, mạng đứt kết nối, tập tin Word bị đứt quãng...

Chế ngự Windows

Cập nhật kịp lúc

Hiện tượng: Có đôi lúc Windows trở nên cáu kỉnh, bạn không tài nào chạy được ứng dụng hoặc dừng chương trình.

Xử lý nhanh #1: Bạn có thể vào website của Microsoft (windowsupdate.microsoft.com) để tải về các bản sửa lỗi mới nhất cho Windows. Muốn thiết lập Windows XP ở chế độ tự động cập nhật, bạn nhấn phải chuột lên biểu tượng My Computer, chọn Properties.Automatic Updates rồi Automatic (recommended). Với Windows 2000 hay Win Me, bạn mở cửa sổ Control Panel, nhấn đúp vào Automatic Updates, đánh dấu mục 'Keep my computer up to date' và chọn một trong ba tùy chọn trong Settings. Đối với Windows 98, bạn hãy truy cập website của Microsoft để tải về tiện ích Critical Update Notification.

Hầu hết các bản sửa lỗi Windows đều tập trung vá lỗ hổng bảo mật, còn dịch vụ cập nhật thì giúp hỗ trợ cập nhật công nghệ Bluetooth, WiFi, DirectX,...

Nếu mẹo trên không hiệu quả, bạn có thể phục hồi lại thông số trước đây của Windows XP (hay Win Me) bằng chức năng System Restore. Từ màn hình Windows, nhấn vào Start.All Programs.Accessories.System Tools.System Restore, chọn 'Restore my computer to an earlier time' rồi nhấn Next. Sau đó, bạn chọn chính ngày gần nhất (hình 1) và hoàn tất các bước còn lại.

Xử lý nhanh #2: Đưa Windows 2000/XP trở về cấu hình làm việc tốt gần nhất trong chế độ Safe Mode. Bạn khởi động lại máy và nhấn phím để kích hoạt tùy chọn Windows Advance, chọn 'Last Known Good Configuration' và nhấn Enter.

Windows XP SP2 có thật sự hoàn hảo?

Hiện tượng: Từ lúc cài Windows XP Service Pack 2, máy tính của bạn dường như hoạt động chậm đi và vài chương trình hoạt động rất bất thường.

Xử lý nhanh: Thông thường thì các bản sửa lỗi cũng tựa như các bản cập nhật trình điều khiển (driver) cho thiết bị: chúng có thể không tương thích với một vài phần mềm sẵn có trên máy. Bạn có thể vào website find.pcworld.com/45308 để xem danh sách Microsoft liệt kê các chương trình tương thích với bản Service Pack 2, một phần cải tiến của Windows XP dù chưa thật sự đạt kết quả tốt nhất (tham khảo bài 'Windows XP Service Pack 2 đủ tin cậy chưa?' trên TGVT A 11/2005). Để loại bỏ SP2 khỏi hệ thống, bạn mở Control Panel, nhấn Add or Remove Programs, chọn Windows XP Servive Pack 2 và nhấn Remove. Lưu ý rằng, tất cả các chương trình dùng với SP2 cũng cần cài đặt lại.

In ấn đầy khó khăn

Máy in dở chứng

Hiện tượng: Bạn nhấn lệnh Print nhưng máy in vẫn không hoạt động dù đã kiểm tra nguồn điện vào và đảm bảo 2 đầu dây cáp được cắm chắc chắn.

Chẩn đoán: Cho máy in tự kiểm tra bằng tiện ích chuẩn đoán tích hợp trong máy. Cách kích hoạt thường được hướng dẫn trong tài liệu nhưng thông thường, bạn chỉ phải nhấn giữ một nút trên máy vài giây khi khởi động máy. Nếu tiện ích kiểm tra báo thành công, bạn có thể nhận định hỏng hóc đang ở phần kết nối hay phần mềm.

Xử lý nhanh #1: Bạn nên xóa hết các lệnh in trong hàng chờ vì có thể một lệnh in gặp lỗi và gây tắc nghẽn. Với Windows XP và 2000, bạn mở Control Panel, nhấn đúp vào Printers and Faxes (hay Printers ở Windows 2000). Tiếp đó, bạn nhấn đúp lên biểu tượng máy in để mở cửa sổ hàng đợi in. Xóa bất kỳ lệnh in nào chưa xử lý xong bằng cách chọn Printer.Cancel All Documents (hình 2). Với Windows 98 hay Me, mở Control Panel, nhấn đúp vào Printers và chọn Purge Print Documents.

Xử lý nhanh #2: Tháo và gắn lại cáp máy in một cách chắc chắn. Nếu sử dụng máy in dùng cáp USB và là thiết bị USB đầu tiên sử dụng, bạn hãy kiểm tra danh sách Device Manager. Với Windows XP và 2000, nhấn phải chuột lên biểu tượng My Computer, chọn Properties, nhấn mục Hardware và chọn Device Manager. Với Windows 98 (hay Me), nhấn phải chuột lên biểu tượng My Computer, chọn Properties và nhấn vào nhãn Device Manager. Tìm trong mục 'Universial Serial Bus controllers', nếu thấy biểu tượng hình tròn màu vàng có dấu hỏi bên trong hay dấu X màu đỏ thì chứng tỏ thiết bị tương ứng đang gặp sự cố. Chọn tên thiết bị, chọn nhãn Genaral và tìm đọc lỗi trong hộp thoại 'Device status'.

Mực in cũng là tiền

Hiện tượng: Máy in của bạn hoạt động tốt tuy nhiên bản in có đôi chỗ bị mờ.

Xử lý nhanh: Điều này thường xuyên xảy ra khi mực trong cartridge máy in laser của bạn gần hết nên mực nạp không đều. Trước hết, lấy cartridge ra khỏi máy và giữ chúng ngang trước mặt bằng hai tay. Lắc catrridge lên xuống thật chậm rãi như xoay vôlăng xe, nâng lên và hạ xuống khoảng 10 cm. Làm như vậy vài lần có thể tận dụng một lượng đáng kể mực trong catridge cũ trước khi bạn thay mới chúng.

Giữ mạng luôn thông suốt

Server gây rắc rối

Hiện tượng: Bạn đang say mê lướt web bỗng nhiên kết nối bị ngắt. Thật bực mình!

Xử lý nhanh: Nếu như máy tính của bạn kết nối Internet thông qua một DHCP Server thì địa chỉ IP được máy chủ cấp tự động nên kết nối giữa máy tính của bạn và máy chủ có thể gặp trục trặc. Để khôi phục địa chỉ IP khi sử dụng Windows XP và 2000, bạn nhấn vào Start.Run, gõ lệnh cmd và nhấn Enter. Tại dấu nhắc, gõ lệnh ipconfig /release và nhấn Enter. Sau đó, bạn gõ lệnh ipconfig /renew và nhấn Enter.

Đối với Windows 98 và Win Me, nhấn Start.Run, gõ lệnh command và nhấn Enter. Sau đó gõ lệnh winipcfg /release và nhất Enter.Tiếp đến, gõ lệnh winipcfg /renew và nhấn Enter.

Mạng WiFi khó tính

Hiện tượng: Mạng không dây chuẩn 802.11b/g hoạt động cả năm không trục trặc gì bỗng nhiên mọi kết nối trở nên chậm chạm dù kết quả kiểm tra tất cả cài đặt và thiết bị đều tốt.

Xử lý nhanh: Một vài thiết bị điện có thể làm nhiễu tín hiệu mạng không dây của bạn. Mạng Bluetooth, điện thoại di động và lò vi sóng đều hoạt động trùng tần số 2,4GHz với mạng không dây của bạn. Nếu như router và access point không dây được đặt gần các thiết bị trên, hãy cố chuyển chúng ra càng xa càng tốt. Để giảm nhiễu sóng với điện thoại di động, bạn có thể thay đổi kênh (channel) của mạng không dây bằng cách cấu hình lại router và access point. Bên cạnh đó, bạn có thể làm tăng chất lượng tín hiệu WiFi bằng cách sử dụng thêm một repeater như thiết bị Wireless-G Range Expander giá 90 USD của hãng Linksys (hình 3).

Thêm sức cho Office

Sơ cứu ứng dụng văn phòng

Hiện tượng: Bất ngờ bạn không thể mở các tập tin trong Word, Excel, Outlook và những ứng dụng Microsoft Office khác.

Xử lý nhanh #1: Chọn menu Help.Detect and Repair để chạy tiện ích sửa tập tin. Bỏ dấu chọn 'Discard my customized settings and restore default settings' và nhấn Start. Tiện ích này có thể khắc phục các lỗi gián đoạn tập tin. Bạn nhớ phải chuẩn bị sẵn đĩa cài đặt Office trước khi tiến hành.

Xử lý nhanh #2: Trong trường hợp ứng dụng Office không chạy, bạn hãy mở Control Panel, mở cửa sổ Add or Remove Programs. Trong mục Microsoft Office, bạn nhấn vào thông báo 'Click here for support information', tiếp đến chọn Repair để cài lại bộ Office (hình 4).

Khôi phục các tập tin

Hiện tượng: Đôi lúc những tập tin Word hiển thị nội dung đầy lỗi, thậm chí bạn không tài nào mở chúng được.

Xử lý nhanh: Trong Winword 2002 và 2003, chọn File.Open, nhấn vào mũi tên xuống cạnh nút Open và chọn Open and Repair. Nếu những bước trên không giải quyết được sự cố, bạn hãy chép tất cả nội dung của tập tin trừ dấu đoạn cuối cùng và dán vào văn bản trắng khác. Nếu không thành công, bạn chọn File.Open và trong hộp thoại 'Files of type' bạn hãy chọn Recover Text from Any File(*.*) và nhấn Open. Chức năng này sẽ phục hồi lại văn bản ở dạng chưa được định đạng. Nếu Word tiếp tục không thể đọc tập tin trên, bạn chọn Tools.Options.General và chọn mục Confirm conversion at Open và nhấn OK. Sau cùng là sử dụng tùy chọn 'Recover Text' để mở lại tập tin trên.

Tải thư an toàn

Sự bảo vệ không cần thiết

Hiện tượng: Bạn đang kiểm tra thư điện tử và nhận thấy Outlook chặn không cho tải về các tập tin đính kèm.

Xử lý nhanh #1: Phiên bản Outlook mới mặc định cấm mở tập tin đính kèm có đuôi .exe hay .vbs để tránh lây nhiễm virus. Để thay đổi mặc định này trong Outlook, bạn chọn Tools.Options.Mail Setup.Send/Receive.Edit.Download complete item including attachments. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng tiện ích Attachment Options (tải miễn phí) để kiểm soát và chỉ định dạng tập tin được phép tải về.

Xử lý nhanh #2: Nếu gặp sự cố này trên Outlook Express 6, bạn hãy chọn Tools.Options.Security và bỏ tùy chọn mục 'Do not allow attachments to be saved or opened that could potentially be a virus'(hình 5)

Thiết bị nhập xuất gây khó dễ

Chậm vẫn hơn

Hiện tượng: Mở máy tính lên và bỗng nhiên bạn thấy con trỏ chuột nhảy loạn xạ trên màn hình. Phải chăng máy bị nhiễm virus!

Xử lý nhanh: Câu trả lời là không. Có thể bạn đang gặp trục trặc với card đồ họa. Nhấn phải chuột lên màn hình, chọn Properties.Settings.Advanced.Troubleshooting và sau đó nhấn Troubleshoot (Windows XP) hay Performance (Windows 98). Di chuyển thanh trượt cạnh dòng 'Hardware acceleration' từng nấc về phía trái (hình 6). Nếu thấy chuột hoạt động ổn định trở lại thì bạn có thể giữ nguyên mức này; nhưng bạn cần biết rằng, một số tính năng tăng tốc xử lý đồ họa trong Windows sẽ bị vô hiệu.

Xử lý lâu: Tốt nhất, bạn nên tìm và cài trình điều khiển mới cho card đồ họa và chuột để không làm giảm hiệu năng hệ thống.

Bàn phím vô nước

Hiện tượng: Bạn vô tình làm đổ cà-phê lên bàn phím. Đừng vội thay mới!

Xử lý nhanh: Bạn hãy nhanh chóng tháo bàn phím khỏi máy càng nhanh càng tốt và úp ngược để chất lỏng thoát hết ra ngoài. Sau đó để khô bàn phím trong vài giờ đồng hồ (cách này tuy không nhanh nhưng vẫn hơn là thay một bàn phím khác). Bạn có thể rút ngắn thời gian bằng cách sử dụng quạt hay máy sấy tóc để làm khô nhưng phải nhớ không bật chế độ nóng. Đối với dung dịch có tính nhờn, bạn hãy gỡ từng phím ra và lau sạch chúng bằng cách kéo từng phím lên một cách nhẹ nhàng. Chú ý rằng, các phím khoảng trắng, phím xóa ngược, phím Shift và một vài phím cỡ lớn khác khá khó gỡ.

Bài thuốc cho PC

Đoán bệnh máy tính

Hiện tượng: Bạn mở máy tính lên và không thấy động tĩnh gì ngoài một màn hình tối đen.

Xử lý nhanh: Trước hết, hãy ghé tai vào thùng máy và cố lắng nghe tiếng quạt nguồn hay ổ đĩa cứng? Nếu không có gì ngoài sự im lặng thì có thể máy tính của bạn chưa được cấp nguồn. Hãy kiểm tra kỹ cáp nguồn cho máy và màn hình; ngay cả cầu dao ngắt điện, cầu chì cũng cần được kiểm tra. Để chuẩn đoán tình trạng hoạt động của bộ nguồn, bạn có thể dùng thiết bị chuyên dụng như ATX Power Supply Tester giá 15 USD của hãng Antec(find.pcworld.com/45200, hình 7). Nếu bộ nguồn không hoạt động, bạn cần thay mới. Trong trường mọi thứ vẫn tốt và màn hình vẫn tối đen, bạn hãy kiểm tra vị trí nút chỉnh độ sáng và độ tương phản để chúng không nằm ở mức cao nhất hoặc thấp nhất. Bạn cũng có thể gắn màn hình này vào một máy tính khác. Nếu màn hình vẫn hiển thị thì trục trặc có thể do bo mạch chính hay card đồ họa của máy. Và một khi đã kiểm tra xong ổ đĩa cứng, bộ nguồn, màn hình mà vẫn chưa tìm ra nguyên nhân hỏng hóc, bạn hãy gọi cho bộ phận trợ giúp kỹ thuật gần nhất.

Tối ưu trình duyệt

Bày trí lại cửa sổ IE

Hiện tượng: Màn hình trình duyệt Internet Explorer 6 đầy các thanh công cụ.

Xử lý nhanh: Hãy tạm thời giấu các thanh công cụ và tác vụ bằng cách ấn phím , nút chức năng phóng hình ảnh và trang Web đầy màn hình. Nhấn lần nữa để quay về tình trạng ban đầu. Để vô hiệu một thanh công cụ, bạn nhấn phải chuột lên thanh công cụ và bỏ dấu chọn (bạn nhớ bỏ dấu chọn mục 'Lock the toolbars' trước khi thực hiện).

Cách 2: Để sắp xếp nhiều công cụ gọn gàng trên một hàng, bạn nhấn phải chuột lên thanh công cụ bất kỳ và bỏ dấu chọn 'Lock the Toolbars'. Di chuyển con trỏ chuột đến vạch tận cùng bên trái thanh công cụ và kéo chúng lên trên, đồng thời kéo ngang để điều chỉnh độ rộng từng thanh công cụ. Để giảm thêm kích thước thanh công cụ, bạn nhấn phải chuột lên thanh công cụ, chọn Customize, sau đó chọn No text labels trong hộp thoại 'Text options' và chọn Small icons trong hộp thoại 'Icon options' (hình 8)

Những vị khách không mời

Hiện tượng: Trình duyệt đột nhiên mở một website bạn chưa từng thấy.

Xử lý nhanh: Tải về và quét máy tính của bạn bằng một trong hai chương trình chống phần mền gián điệp miễn phí Ad-Aware và Spybot Search & Destroy. Bạn cũng có thể tải về bản dùng thử chương trình PestPatrol giá 40 USD tại địa chỉ find.pcworld.com/45310

Thiết bị cầm tay phiền phức

Nguồn pin dự phòng cho PDA

Hiện tượng: PDA sắp hết pin và bạn không thể tìm được nơi sạc lại.

Xử lý nhanh: Bạn có thể kéo dài thời gian nguồn pin bằng cách tiết giảm năng lượng. Nếu đang sử dụng một màn hình đơn sắc, bạn nên giảm hoặc thậm chí tắt đèn nền; còn nếu đang sử dụng màn hình màu, bạn hãy chỉnh giảm độ sáng đến mức thấp nhất có thể. Chạy càng ít ứng dụng càng tốt vì nguồn pin tiêu hao phụ thuộc vào lượng ứng dụng đang chạy. Hãy tắt các chức năng có tính định kỳ ví dụ như kiểm tra thư điện tử,... Tương tự, bạn nên tắt các chức năng khác như WiFi, Bluetooth, điện thoại được tích hợp trong PDA nếu như không sử dụng đến.

Phòng bệnh hơn chữa bệnh: Nếu PDA dùng pin rời, bạn nên mang theo bộ pin dự phòng. Nếu là loại pin sạc, bạn nên mang theo bộ sạc hoặc mua những phụ kiện cho phép sạc trên xe hơi, máy bay. Bạn cũng có thể sử dụng bộ pin mở rộng như sản phẩm Emergency 9-volt Power Adapter của Belkin (giá 23 USD, find.pcworld.com/45224) để chuyển đổi dòng điện trong pin chuẩn 9 volt thành dòng điện phù hợp cho cho thiết bị PDA (hình 9).

Bực tức với Pocket PC

Hiện tượng: Đôi lúc Windows XP không nhận ra Pocket PC. Hiện tượng này cũng có thể xảy ra khi bạn tắt/mở PDA trong lúc đang kết nối với máy tính.

Xử lý nhanh: Đây là lỗi đã được nhận diện trong Windows XP/2000 và bạn có thể cập nhật bản sửa lỗi tại Microsoft Download Center(find.pcworld.com/45312).

Hot-Sync không thành công

Hiện tượng: Bạn không thể đồng bộ dữ liệu cho chiếc PDA PalmOne.

Xử lý nhanh #1: Hãy kiểm tra xem bạn đã chạy ứng dụng HotSync Manager trên máy PC hay PDA đã được cắm chặt trên đế đồng bộ chưa?

Xử lý nhanh #2: Reset lại máy cũng có thể giải quyết được vấn đề. Nút reset thường rất nhỏ và nằm phía sau thiết bị nên bạn thường phải dùng đến kẹp giấy hoặc bút PDA.

Xử lý lâu: Nếu 2 cách trên vẫn không giải quyết được vấn đề thì bạn cần sử dụng đến biện pháp reset hệ thống, reset trên đế và tắt máy. Nghiêm trọng hơn, bạn có thể phải 'reset cứng' và chịu mất hết dữ liệu, chương trình. Tham khảo cách reset PDA PalmOne tại find.pcworld.com/45330.

Ổ quang bướng bỉnh

Sự im lặng đáng sợ

Hiện tượng: Bạn cho đĩa CD vào đầu đọc và chạy ứng dụng nghe nhạc nhưng tất cả các loa đều im như thóc.

Chẩn đoán: Bạn hãy cắm tai nghe vào lỗ tai nghe trên đầu đọc đĩa (thuờng được bố trí ngay dưới khay đĩa), chỉnh nút âm lượng cạnh bên ở mức vừa phải và cho phát nhạc. Nếu nghe thấy tiếng thì có nghĩa đầu đọc CD vẫn hoạt động tốt.

Xử lý nhanh: Kiểm tra điều khiển âm lượng của loa, của Volume Control trong Windows và của phần mềm chơi nhạc. Nhấn đúp vào biểu tượng loa trên khay hệ thống hay nhấn Start.All Programs.Accessories.Entertainment.Volume Control và kiểm tra để không có tùy chọn Mute không được đánh dấu (hình 10). Thông thường, tín hiệu âm thanh từ ổ đĩa CD đến card âm thanh (hay chip âm thanh tích hợp trên bo mạch chính) được truyền qua một sợi cáp nhỏ, khác với cáp EIDE hay cáp nguồn. Bạn phải đảm bảo cáp này đã được cắm chặt ở cả hai đầu.

Tiện ích

Âm thanh chập chờn

Hiện tượng: Nhạc CD ghi bằng Windows Media Player 9 lúc lớn lúc nhỏ.

Xử lý nhanh: Phần mềm TweakMP Powertoy for Windows XP với nhiều công cụ bù đắp cho Media Player 9. Một trong những tính năng đáng giá là cân bằng được âm lượng ác bài khi tạo CD nhạc. TweakMP hoàn toàn miễn phí nhưng không được Microsoft hỗ trợ. Nếu thiếu Windows Media Player 9, bạn có thể tải tại find.pcworld.com/45232.

Sạc pin ĐTDĐ bằng MTXT

Hiện tượng: Bạn muốn sạc ĐTDĐ của mình mọi nơi mọi lúc ư. Không quá khó!

Xử lý nhanh: Nếu đang sử dụng MTXT, bạn hoàn toàn có thể làm được việc đó bằng cách dùng cáp USB MobilePhone Charger giá 20 USD của hãng APC (find.pcworld.com/45234).

Tinh chỉnh màn hình

Hiển thị sắc sảo hơn

Hiện tượng: Màn hình LCD hiển thị văn bản còn thô và không rõ nét.

Xử lý nhanh: Trong Windows XP, bạn hãy chọn chế độ Clear Type. Nhấn phải chuột lên màn hình và chọn Properties.Appearance.Effects. Tiếp đến chọn Use the following method to smooth edges of screen fonts và ClearType trong trình đơn thả. Với Windows 98/Me) và Windows 2000, bạn nhấn phải chuột lên màn hình, chọn Properties.Effects và đánh dấu Smooth edges of screen fonts.

Màn hình CRT nhấp nháy

Hiện tượng: Mắt bạn cảm giác khó chịu khi quan sát màn hình CRT.

Xử lý nhanh: Màn hình CRT vẽ lại nhiều lần trong một giây. Nếu màn hình thực hiện quét dưới 72 lần/giây(72Hz) thì bạn có thể nhận thấy màn hình bị nháy và bị cảm giác khó chịu. Trong trường hợp card đồ họa và màn hình hỗ trợ tần số quét (refresh rate) cao hơn, bạn hãy tăng tần số quét lên bằng cách nhấn phải chuột lên màn hình, sau đó chọn Properties.Settings.Advanced.Monitor hay (Adapter đối với Windows 98). Tiếp đến là chọn tần số quét cao nhất ở trình đơn thả 'Screen refresh rate'. Bạn cũng có thể tăng tần số quét trong Windows XP/2000 bằng cách làm giảm độ phân giải màn hình và chất lượng màu hiển thị. Bạn hãy chọn Adapter.List All Modes và xem danh sách tần số quét ứng với từng độ phân giải màn hình và chất lượng màu (xem hình 11).

Anh Khoa - Theo PCWorld Việt Nam
PC World Mỹ 1/2005

Thứ Tư, 19/08/2020 14:44
31 👨 2.858
0 Bình luận
Sắp xếp theo
    ❖ Kiến thức cơ bản