Mâm lễ cúng giao thừa hay còn gọi là Trừ Tịch là rất quan trọng trong mỗi dịp Tết đến xuân về. Cúng giao thừa trong nhà và ngoài trời có sự khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn cách bày mâm cúng giao thừa ngoài trời và trong nhà chuẩn nhất, mời tham khảo.
Mục lục bài viết
Mâm cúng giao thừa ngoài trời
Theo quan niệm dân gian, mỗi năm sẽ có một ông Hành Khiển trông coi việc nhân gian. Thời khắc giao thừa chính là lúc ông thần cũ lại bàn giao công việc cho ông thần mới sẽ thay thế nhau trông nom trần gian. Vì vậy, việc cúng giao thừa là để tiễn ông thần năm cũ và chào đón ông thần mới, đồng thời có ý nghĩa đem bỏ hết đi những điều xấu của năm cũ sắp qua để đón những điều tốt đẹp của năm mới sắp đến.
Cúng giao thừa ngoài trời có thể cúng mâm lễ chay hoặc mâm lễ mặn đều được và thường đặt ngoài cửa chính. Gia chủ nên đặt mâm lễ cúng giao thừa ngoài trời (hướng quay mặt làm lễ) ở hướng Nam tượng trưng cho Hỷ thần, còn hướng Đông sẽ tượng trưng cho thần tài.
Mâm lễ cúng giao thừa ngoài trời chay và mặn gồm những lễ vật như sau:
Mâm lễ cúng giao thừa ngoài trời đồ chay
- Hoa
- Tiền vàng mã
- Đèn/nến
- Trầu cau
- Bánh kẹo
- Hương (3 - 5 nén)
- 1 chén rượu
- 1 chén nước
- Nước ngọt/bia đóng lon
- Mũ giấy cánh chuồn
- Sớ cúng quan Hành khiển
- 1 đĩa xôi
- 1 đĩa muối
- 1 đĩa gạo
Cách bày mâm lễ chay cúng giao thừa
- Chuẩn bị một chiếc bàn vững chắc, trải một tấm vải sạch rồi đặt mâm cúng lên.
- Đặt đĩa xôi, bánh kẹo vào giữa mâm.
- Đặt tiền vàng, đĩa muối, đĩa gạo ở bên cạnh mâm.
- Đặt rượu ở phía trước mâm lễ.
- Nước ngọt, bia đặt bên cạnh phía tay trái mâm lễ.
- Đèn/nến đặt ở phía bên phải mâm lễ.
- Đặt lọ hoa, mũ cánh chuồn và sớ khấn bên cạnh mâm.
- Hương thắp cháy rồi đặt xuống mâm (hoặc bạn có thể cắm vào chén muối/gạo đều được).
Mâm lễ cúng giao thừa ngoài trời đồ mặn
- 1 con gà trống luộc
- 1 chiếc bánh chưng (hoặc 1 đĩa xôi gấc)
- 1 khoanh giò lụa
- 1 đĩa hoa quả
- Vàng mã
- Trầu, cau
- Đèn/nến
- 1 đĩa gạo
- 1 đĩa muối
- 1 chén rượu
- 1 chén nước
- 1 mũ cánh chuồn
- 1 lọ hoa tươi
- 3 - 5 nén hương
Cách bày mâm lễ mặn cúng giao thừa ngoài trời
- Gia chủ nên để mâm cúng giao thừa theo hướng Bắc hoặc hướng Đông do theo quan niệm dân gian hướng Đông là hướng cúng Thiên Tử, hướng Bắc là hướng của Thượng Đế.
- Mâm cơm cúng giao thừa ngoài trời nên đặt ở vị trí giữa sân để các vị thần linh có thể dễ dàng nhìn thấy. Hoặc gia chủ có thể đặt mâm cúng ở cửa chính, trên tầng thượng hoặc những nơi sạch sẽ, thoáng mát nếu không có sân.
- Đặt đĩa gà luộc có ngậm 1 bông hoa hồng đỏ ở giữa mâm, đầu quay hướng đầu ra phía ngoài đường.
- Bánh chưng bóc lá nhưng không cắt, đặt bánh bên cạnh đĩa gà. Có thể thay bánh chưng bằng xôi gấc.
- Đĩa khoanh giò lụa đặt bên cạnh đĩa bánh chưng.
- Đĩa hoa quả đặt phía sau đĩa bánh chưng và gà.
- Gạo, muối cho vào đĩa hoặc chén nhỏ riêng và đặt bên cạnh đĩa hoa quả.
- Đèn, nến đặt bên cạnh đĩa hoa quả.
- Rượu, nước đặt trước mâm lễ.
- Vàng mã, trầu cau đặt trên vành mâm.
- Mũ cánh chuồn để bên cạnh hoặc phía sau mâm lễ (nếu mâm còn rộng) hoặc bạn có thể đặt lên một mâm khác rồi đặt sau mâm lễ.
- Lọ hoa tươi để bên cạnh.
- Hương thắp có thể cắm vào chén gạo để dưới mâm hoặc cắm trực tiếp vào đĩa xôi, bánh chưng.
Mâm cúng giao thừa trong nhà
Khi cúng xong ngoài trời thì bạn bắt đầu vào cúng trong nhà, mâm cúng giao thừa trong nhà cũng không kém phần quan trọng. Việc cúng giao thừa trong nhà là lễ cúng tổ tiên gia đình mình, cầu mong ông bà tổ tiên phù hộ độ trì cho gia đình một năm mới nhiều sức khỏe, gặp nhiều điều tốt lành. Trong mâm cổ cúng giao thừa trong nhà chúng ta cần chuẩn bị những món ăn trong ngày Tết được chế biến cẩn thận, trang nghiêm và sạch sẽ.
Mâm cỗ cúng giao thừa trong nhà tương tự như mâm cúng ngoài trời nhưng sẽ không có quần áo, mũ nón thần linh.
Mâm cúng giao thừa trong nhà đầy đủ
Cỗ mặn:
- Bánh chưng
- Giò
- Chả
- Xôi gấc (xôi các loại)
- Thịt gà
- Rượu (bia, thức uống khác)
Cỗ ngọt:
- Bánh kẹo
- Mứt Tết
- Hoa
- Đèn (nến)
- Hương
Khi cúng Giao thừa tất cả các thành viên trong gia đình phải có mặt đông đủ, đứng trang nghiêm trước bàn thờ, chắp tay và khấn tổ tiên để xin được các cụ phù hộ độ trì trong năm mới được an khang thịnh vượng, sức khỏe tốt trong khi chủ gia đình đọc bài văn khấn giao thừa.
Tùy thuộc vào điều kiện hoàn cảnh của mỗi gia đình hay những sản vật sẵn có của địa phương mà các bạn chuẩn bị mâm cúng cho phù hợp, quan trọng nhất vẫn là thành tâm.
Hy vọng bài viết đã cung cấp cho các bạn những thông tin đầy đủ nhất về mâm cúng, cách bày mâm cúng giao thừa trong nhà và ngoài trời, hướng đặt mâm cúng giao thừa ngoài trời… để thực hiện nghi thức quan trọng này chuẩn nhất.
Lưu ý: Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo.